Τόμος ανακηρύξεως αυτοκεφάλου για την Εκκλησία της Μοσχοβίας δεν υπάρχει! Η Μόσχα με σχίσμα αποκόπηκε από τη Μητέρα Εκκλησία Κωνσταντινουπόλεως. Ένα σχίσμα που διήρκεσε επί ενάμισι περίπου αιώνα...
Υπάρχει μόνο ο Τόμος της αναγνώρισης της πατριαρχικής αξίας για τη Μόσχα, το 1590. Το σχίσμα είχε θεραπευτεί λίγο νωρίτερα, όταν ζητήθηκε και δόθηκε από τον Οικουμενικό Πατριάρχη στο Μητροπολίτη Μοσχοβίας η εξουσιοδότηση να στέψει τον Τσάρο, ως έξαρχος του Οικουμενικού Πατριάρχου. Και η θεραπεία αυτή είχε γίνει χωρίς φυσικά να απαιτηθούν... αναχειροτονίες για τους επί ενάμισι περίπου αιώνα σχισματικούς Μοσχοβίτες... Όπως φυσικά, με παρόμοιο τρόπο, θεραπεύτηκε και το Βουλγαρικό Σχίσμα στον 20ό αιώνα.
Με τον Τόμο λοιπόν του 1590, επί Οικουμενικού Πατριάρχου Ιερεμίου Β΄ του Τρανού, απονεμήθηκε στον Μόσχας ο τιμητικός τίτλος του "Πατριάρχη". Ἐνας τίτλος που δόθηκε στην Επισκοπή της Μόσχας, επειδή τότε είχε μεγαλυνθεί με βασίλειο και αυτοκράτορα. Δεν την κατέστησε όμως σε καμία περίπτωση ισότιμη με τα παλαίφατα Πατριαρχεία. Ποτέ. Αντιθέτως, στον Τόμο αυτόν ρητώς αναφέρεται ότι ο Μοσχοβίας οφείλει "μνημονεύειν ημών (δηλ. του Οικουμενικού Πατριάρχου) του ονόματος και των λοιπών, και κεφαλήν αυτού και πρώτον έχειν και νομίζειν τον αποστολικόν θρόνον Κωνσταντινουπόλεως, ως και οι λοιποί έχουσι πατριάρχαι".
Τι από αυτά εφαρμόζει σήμερα ο Μόσχας; Έχοντας λοιπόν αθετήσει τις εκ του Τόμου υποχρεώσεις, παραμένει άραγε κανονικός; Έχει ήδη παύσει τα μνημόσυνα δύο Παλαιφάτων Πατριαρχών (Κωνσταντινουπόλεως και Αλεξανδρείας) -για ζήτημα μάλιστα μη δογματικό- και έχει παύσει να θεωρεί ως κεφαλή του τον Οικουμενικό Πατριάρχη, αλλά αντιθέτως επιδιώκει να σφετεριστεί αυτόκλητα τα προνόμια και τη θέση της Πρωτοθρόνου Εκκλησίας.
Από κανονικής απόψεως ο σημερινός Πατριάρχης της Μόσχας υπόκειται ανά πάσα ώρα σε καθαίρεση και αποπομπή, από Μείζονα Σύνοδο υπό την προεδρία του Οικουμενικού Πατριάρχου.
Η ανοχή και η στοργή της Μητρός Εκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως εκλαμβάνεται από τους Μοσχοβίτες και τους οπαδούς τους ως αδυναμία...
Αλλά ο Θεός δεν εμπαίζεται. Και Εκείνος θα αναπληρώσει, όπως πάντα, τα ελλείποντα...
Αξίζει να διαβάσετε σχετικά το εξής άρθρο του εντιμολ. κ. Αριστείδου Πανώτη, Άρχοντος Ιερομνήμονος της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας: Η ΔΟΛΟΠΛΟΚΙΑ ΓΙΑ ΝΑ ΤΙΜΗΘΕΙ Η ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΜΟΣΧΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΑ.
