Για να
είμαστε απολύτως ειλικρινείς, παρόμοιους κλυδωνισμούς και προβλήματα
αντιμετωπίζει, ορατά πλέον περισσότερο παρά ποτέ, και η Εκκλησία στην Ελλάδα,
ίσως και αλλού στον κόσμο, όπου η πανδημία του κορωνοϊού επέβαλε μέτρα και
περιορισμούς σε όλους τους τομείς της ζωής, ακόμη και στην άσκηση της θρησκευτικής
λατρείας...
Η διαφορά
είναι ότι στη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία, αυτοί που σήμερα πετροβολούν την ηγεσία
της, λόγω των μέτρων και των αλλαγών που επέβαλε η πανδημία, είναι εκείνοι που
η ίδια χρησιμοποίησε στο παρελθόν για τους σκοτεινούς της σκοπούς: οι
εκπρόσωποι του νοσηρού φονταμενταλισμού... Το σχετικό διαφωτιστικό άρθρο του
Αρχιμανδρίτου Κυρίλλου Χοβόρουν, με τον τίτλο «Ώρα να αναχαιτίσουμε το
θανατηφόρο ιό του φονταμενταλισμού», που είχα μεταφράσει και δημοσιεύσει (εδώ),
αξίζει να διαβαστεί με προσοχή.
Η μάχη
ανάμεσα στη λογική, που είναι δώρον του Θεού, του Λόγου, στον άνθρωπο και στον
σκοταδιστικό φανατισμό (μέσο με το οποίο ο σατανάς πολεμά την Εκκλησία και τους
πιστούς «από τα δεξιά», όπως λέγουν οι Άγιοι Πατέρες) θα έχει πολλά επεισόδια
και εξελίξεις, μέχρι τελικά να γίνει αυτό που πάντα γίνεται: Το Φως να νικήσει
το σκοτάδι.
Το
παρακάτω άρθρο της Ksenia Luchenko (το πρωτότυπο εδώ), που μεταφράστηκε και
δημοσιεύθηκε στο capital.gr, αποτελεί μια ηχηρή προειδοποίηση σε όσους τυχόν
προστατεύουν και εκκολάπτουν το «αυγό του φιδιού» του φονταμενταλισμού. Αργά ή
γήγορα, τα δηλητηριώδη φίδια θα δαγκώσουν πρώτα τους ίδιους, όπως συμβαίνει
σήμερα με την ηγεσία της Ρωσικής Εκκλησίας...
***
Η πανδημία προκαλεί αλλαγές στην Εκκλησία της
Ρωσίας
Της Ksenia Luchenko
Η Ρωσική
Ορθόδοξη Εκκλησία βιώνει τους έντονους πόνους μιας τραγωδίας. Οι ιερείς της,
μοναχοί και οι εκκλησίες της, πεθαίνουν από το νέο κορονοϊό. Τα επίσημα
στοιχεία δείχνουν ότι το ποσοστό κρουσμάτων μεταξύ των κληρικών της Μόσχας
είναι πολύ υψηλότερο από το μέσο όρο των απλών Μοσχοβιτών.
Επιπλέον,
έχει καταστεί σαφές ότι υπάρχει ένα σχίσμα εντός της Εκκλησίας που πηγαίνει
πολύ βαθύτερα από την ιδεολογία. Απροσδόκητα, ορισμένοι από τους πιο ισχυρούς
πιστούς στην εκκλησία και στην κρατικοί ηγεσία, έχουν προκύψει από εκείνους
τους οποίους ο Πατριάρχης Κύριλλος, ο επικεφαλής της Ορθόδοξης Εκκλησίας, είχε
προηγουμένως αποκαλέσει "προδότες” και τους είχε αποκηρύξει για τον
φιλελευθερισμό τους. Οι πατριωτικοί και συντηρητικοί κύκλοι από την άλλη
πλευρά, έχουν δείξει μη συμμόρφωση με τα μέτρα δημόσιας ασφάλειας, μέχρι και
διαμαρτυρίες.
Καθώς ο
κορονοϊός εξαπλωνόταν στη ρωσική πρωτεύουσα, ο Πατριάρχης Κύριλλος απέφυγε να
αναλάβει προσωρινή ευθύνη για το κλείσιμο εκκλησιών. Μια επιστολή που εστάλη
στον κλήρο της Μόσχας στις 11 Απριλίου -μόλις μια εβδομάδα πριν από το Ορθόδοξο
Πάσχα- συμβουλεύοντας τους πιστούς να μείνουν στο σπίτι και να μην
παρακολουθήσουν τις ιερές ακολουθίες στην Εκκλησία κατά τη διάρκεια της Μεγάλης
Εβδομάδας, είχε την υπογραφή του Μητροπολίτη Dionisy, ενός αγνώστου στους
πιστούς, ενώ η απόφαση που δημοσιεύθηκε στις 20 Απριλίου με την οποία
παρατάθηκε "το καθεστώς των περιορισμών στις εκκλησίες”, επικαλούνταν
απλώς την επικεφαλής σε θέματα υγείας της Μόσχας, Elena Andreeva.
Αλλά πολλοί
έπαρχοι ανέλαβαν την ευθύνη. Ο ιός έχει προκαλέσει μια διαδικασία αποκέντρωσης
στη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία. Οι επίσκοποι ξαφνικά θυμήθηκαν ότι σύμφωνα με
τους κανόνες, ο κάθε ένας από αυτούς είναι επικεφαλής της τοπικής εκκλησίας,
ενώ ο Πατριάρχης είναι απλώς πρώτος μεταξύ των ίσων. Ο Μητροπολίτης Λάγκιν του
Σαράτοφ και Βολσκ ήρθε σε άμεση αντιπαράθεση με τις κοσμικές αρχές αρνούμενος
να κλείσει τις εκκλησίες για το Πάσχα, κάτι που οδήγησε σε περιπολίες
αστυνομικών έξω από τις εκκλησίες στην πόλη.
Δεν ήταν όλες
οι πρωτοβουλίες της ιεραρχίας της εκκλησίας υπέρ της αντίστασης στις επίσημες
συμβουλές για την εξάπλωση του κορονοϊού. Ο Μητροπολίτης Τυχών του Pskov
απηύθυνε έκκληση στους πιστούς επανειλημμένως κατά τη διάρκεια της Σαρακοστής,
να μην επισκέπτονται το Μοναστήρι Pskov-Pechory, όπως έκανε και ο Επίσκοπος
Pankraty της Μονής Βαλαάμ, σε επιτυχημένες προσπάθειες να προστατεύσουν τους
μοναχούς και τις εκκλησίες. Αντιθέτως, στο Trinity Lavra του Αγίου Σέργιου στην
πόλη Sergiyev Posad στην περιοχή της Μόσχας, σχεδόν όλοι προσεβλήθησαν από τον
ιό. Ο αρχιμανδρίτης δεν είναι άλλος από τον ίδιο τον Πατριάρχη.
Η πανδημία
έχει αναβιώσει την έννοια των μαρτύρων στο μυαλό πολλών εκκλησιαζόμενων. Η
αντίσταση σε μια άθεη αρχή που απαιτεί την αποκήρυξη του Χριστού, είναι μία από
τις αρχές των εκκλησιαστικών διδασκαλιών. εξάλλου, δεν ήταν πολύς καιρός πριν
που το Σοβιετικό καθεστώς εκτελούσε ιερείς. Πολλά θύματα του Red Terror,
συμπεριλαμβανομένου του τελευταίου Τσάρου και της οικογένειάς του, έχουν
αγιοποιηθεί τα τελευταία χρόνια, και αυτά τα θύματα πάντοτε αναφερόταν όταν η
εκκλησία ήθελε φοροαπαλλαγές ή νομοθετικές "χάρες” από το ισχύον καθεστώς.
Ξαφνικά, οι κυβερνήτες, οι υγειονομικές αρχές, και η αστυνομία, κλείνουν ξανά
τις εκκλησίες, και η άρνηση τους να υπακούσουν στους κυβερνητικούς κανόνες για
το κλείσιμο των εκκλησιών φαίνεται από κάποιους ως μια νέα μορφή μαρτυρίου.
Μια σοβαρή
οικονομική κρίση στην Εκκλησία είναι αναπόφευκτη. Τα έσοδα της έχουν μειωθεί,
μαζί με τον αριθμό των επισκεπτών, καθώς λίγοι άνθρωποι έχουν συνηθίσει να
κάνουν δωρεές μέσω Διαδικτύου αντί σε μια εκκλησία. Επιπλέον, τα συνολικά
εισοδήματα των ανθρώπων μειώνονται, και αυτό σημαίνει μείωση και των
φιλανθρωπικών δωρεών. Ορισμένες επισκοπές παρέχουν στήριξη στους ιερείς, ενώ
άλλες έχουν τιμωρήσει εκείνους που τόλμησαν να ρωτήσουν εάν θα μπορούσαν να
πληρώσουν μικρότερα τέλη στην επισκοπή για την ώρα. Με οποιονδήποτε τρόπο,
εκείνοι που υποφέρουν περισσότερο είναι ο κλήρος, ο οποίος σε ορισμένες
περιοχές είναι στο χείλος της φτώχειας.
Η κρατική
ιεραρχία έχει δει σε διάφορα επίπεδα ότι η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία όχι μόνο
δεν έχει μια στρατηγική και την ικανότητα να διαχειριστεί το ίδιο της το
ποίμνιο χωρίς να καταφύγει στις κοσμικές αρχές. Είναι επίσης ικανή να
"μαχαιρώσει πισώπλατα” τους περιφερειακούς κυβερνήτες, από τους οποίους η
εκκλησία έχει δεχθεί οικονομική στήριξη για χρόνια. Το γεγονός ότι τα
μοναστήρια και οι εκκλησίες έγιναν hotspots για τον ιό και ότι η εκκλησία δεν
θέλει να το παραδεχθεί, θα μπορούσε να καταστρέψει συμπεριφορές προς την
Ορθοδοξία μεταξύ μεγάλου μέρους της κοινωνίας για αρκετό καιρό. Και πάλι, είναι
ο χαμηλός κλήρος που θα πληγεί περισσότερο, αν και πολλοί από αυτούς
υποστήριξαν πλήρως το lockdown: θα στιγματιστούν ως μια κοινωνική ομάδα.
Την ίδια
στιγμή, οι θρησκευτικές πρακτικές αναπτύσσονται στο διαδίκτυο και έξω από τις
εκκλησίες, που για την ιεραρχία της εκκλησίας παραμένουν γκρίζα ζώνη. Ορισμένες
από αυτές τις πρακτικές, πιθανότατα με τον καιρό θα γίνουν επίσημες, οδηγώντας
σε μεταρρύθμιση. Οι διαδικασίες υγιεινής που εισήχθησαν στην αρχή της επιδημίας
θα παραμείνουν σε εφαρμογή σε πολλές εκκλησίες μόλις αυτή περάσει, και αυτό θα
δημιουργήσει αμφιβολίες για την ιδέα του αμετάβλητου των εκκλησιαστικών
τελετουργιών. Οι πιστοί που έχουν συγκεντρωθεί γύρω από χαρισματικούς ηγέτες
όπως ο Schema-Hegumen Sergey, ο οποίος καταράστηκε εκείνους που είναι υπεύθυνοι
για το κλείσιμο των εκκλησιών και χαρακτήρισε την κυβέρνηση "σατανική”, θα
παραμείνει σε αυτή την γκρίζα ζώνη. Θα πρέπει να το αντιμετωπίσουν αυτό, αν και
ο Πατριάρχης διστάζει να το κάνει εδώ και πολλά χρόνια.
Εν συντομία,
εάν ο κόσμος δεν θα γίνει ποτέ πια ο ίδιος μετά την πανδημία, είναι σίγουρο πως
ούτε η εκκλησία θα είναι ίδια.
Πηγή μεταφρασμένου κειμένου: capital.gr
