Όταν η Μεγάλη Σύνοδος της Κωνσταντινουπόλεως το 1872 καταδίκαζε τον Εθνοφυλετισμό ως αίρεση στους κόλπους της Μίας, Αγίας, Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας (με την αποχή φυσικά, και τότε, των Μοσχοβιτών, αφού αυτοί βρίσκονταν πίσω από το...
Βουλγαρικό Σχίσμα, με αφορμή το οποίο συνεκλήθη εκείνη η Σύνοδος), ήξερε πολύ καλά τι έκανε και τι έλεγε.
Ενάμισι αιώνα μετά, ο Εθνοφυλετισμός έχει ήδη κάνει ανεπανόρθωτη ζημιά στην Εκκλησία. Σήμερα ζούμε τα απόνερα αυτής της αιρέσεως, εμπνευστές και διδάσκαλοι της οποίας ήταν και παραμένουν οι Μοσχοβίτες και η Εκκλησία τους.
Φοβούμαι πως αυτή η καταχνιά που έχει καταπλακώσει την Ορθοδοξία δεν θα φύγει με απλές προσευχές και καλή θέληση... Αναπόφευκτα θα οδηγηθούμε σε μία νέα Μεγάλη, Οικουμενική, Σύνοδο, η οποία θα ξεκαθαρίσει αυτό το νοσηρό τοπίο και θα προσδιορίσει με εκκλησιολογική ακρίβεια τα όρια της Εκκλησίας, έξω από τα οποία κανείς δεν μπορεί ούτε να κινείται ούτε να παριστάνει τον Ορθόδοξο.
Σίγουρα, στην πορεία αυτή θα υπάρξουν απώλειες... Είναι τραγικό, αλλά και ρεαλιστικό. Διότι το δαιμόνιο του εγωκεντρισμού και της αλαζονείας που έχει κυριεύσει κάποιες τοπικές Εκκλησίες ("κακοκέφαλες" μάλλον παρά αυτοκέφαλες) δεν υποχωρεί, εφόσον οι ίδιοι οι διοικούντες αυτές τις Εκκλησίες δεν φαίνονται διατεθειμένοι να μετανοήσουν και να θέσουν τους εαυτούς τους υπό την κραταιά χείρα και το πανάγιο Θέλημα του Θεού.
Η Εκκλησία όμως θα συνεχίσει την επί γης σωτηριώδη πορεία της άχρι συντελείας του αιώνος, σύμφωνα με την αψευδή υπόσχεση του Κυρίου: Πύλαι Άδου ου κατισχύσουσιν αυτής.
Σε τελική ανάλυση, η Εκκλησία δεν είναι υπόθεση αριθμητικής, αλλά ομολογία αληθείας εν πίστει, ελπίδι και αγάπη.
Και πάντοτε ισχύει ο λόγος του Ιδρυτού και Αρχηγού της Εκκλησίας: "Όστις θέλει οπίσω μου ακολουθείν, απαρνησάσθω εαυτόν..."
