Δείτε παρακάτω το βίντεο και διαβάσετε το απομαγνητοφωνημένο κείμενο από τη συνέντευξη που παραχώρησε ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος Αμερικής κ. Ελπιδοφόρος στην ανταποκρίτρια της ΕΡΤ στην Ουάσιγκτον Λένα Αργύρη. Η συνέντευξη μεταδόθηκε τη Δευτέρα 22 Ιουνίου 2020 στην εκπομπή της ΕΡΤ1 «10» με τον Φάνη Παπαθανασίου και τη Νικόλ Λειβαδάρη.
***
Απομαγνητοφωνημένο κείμενο της συνέντευξης
Σεβασμιότατε σας ευχαριστώ θερμά
για αυτή τη συνέντευξη στην ΕΡΤ, 1 χρόνο από την ενθρόνιση σας. Νομίζω ότι
έχετε πια μία πολύ καθαρή εικόνα για όλα τα ζητήματα. Αισθάνεστε ότι υπάρχει
μία πόρτα ανοιχτή στο Λευκό Οίκο; Ένα τηλέφωνο που κάποιος θα σηκώσει;
Ανταπόκριση σε περίπτωση που η Ελλάδα κάποια στιγμή για κάποιο ζήτημα χρειαστεί
στήριξη;
Εγώ καταρχήν ευχαριστώ για την
ευκαιρία που μου δίνετε και για την τιμή να απευθύνομαι μέσω της κρατικής
τηλεόρασης σε όλους τους Έλληνες. Η Ιερά Αρχιεπισκοπή Αμερικής δεν είναι ένας
ξένος οργανισμός, είναι η αντιπροσωπεία μιας ξένης χώρας εδώ στην Αμερική.
Είναι ένας εντόπιος οργανισμός και η ομογένεια μας, οι Ελληνοαμερικανοί είναι
Αμερικανοί πολίτες. Και επειδή οι Ελληνοαμερικανοί είναι πάντοτε σε όποιον χώρο
και αν κινηθούν και δραστηριοποιηθούν είναι επιτυχημένοι, έχουμε κερδίσει
ως Ελληνοαμερικανοί τον σεβασμό, την προσοχή και την εκτίμηση όλων των χώρων
και όλων των κομμάτων. Οι Ελληνοαμερικανοί είναι δραστηριοποιούμενοι και
αξιοσέβαστοι σε όλα τα πολιτικά κόμματα και σε όλες τις κυβερνήσεις και με
όλους τους προέδρους. Και αυτό είναι που μας κάνει δυνατούς, το κύρος δηλαδή
των πιστών μου. Δεν είναι ο Ελπιδοφόρος ή ο εκάστοτε Αρχιεπίσκοπος ο οποίος
έχει ενδεχομένως κάποιες έκτακτες αρετές ή ικανότητες. Είναι ο λαός μας, είναι
οι πιστοί μας, είναι τα στελέχη μας τα οποία είναι ικανά και δίνουν τη δύναμη
σε μένα, εάν χρειαστεί να χτυπώ την πόρτα του Λευκού Οίκου και να μου ανοίγει
αυτόματα. Και πραγματικά ποτέ δεν βρήκαμε την πόρτα του Λευκού Οίκου κλειστή,
οποτεδήποτε χρειάστηκε να τη χτυπήσουμε και να περάσουμε μηνύματα και να
συνομιλήσουμε για θέματα που αφορούν είτε τον ελληνισμό εδώ στην Αμερική είτε
θέματα εκκλησιαστικά είτε και θέματα εθνικά.
Σας ανησυχεί η προκλητικότητα της
Τουρκίας Σεβασμιώτατε;
Με ανησυχεί αυτή η ένταση διότι
δε βοηθάει αυτό που είναι η προτεραιότητά μας, η διαφύλαξη της ειρήνης.
Δημιουργεί μία ένταση, δημιουργεί μία ατμόσφαιρα μέσα στην οποία αυξάνονται οι
πιθανότητες για οποιαδήποτε ανάφλεξη και για οποιαδήποτε επιθετική εχθρική
ενέργεια, βίαιη ενέργεια και για αυτό είμαστε πάντοτε υπέρ του κατευνασμού των
πνευμάτων εκατέρωθεν, ώστε να μη δώσουμε χώρο για οποιαδήποτε εκτροπή είτε
εκούσια είτε ακούσια.
Είπατε πριν από λίγο
ότι μέσα σε ένα χρόνο συνέβησαν σχεδόν τα πάντα. Και πράγματι η Αμερική
πέρασε από τη μία κρίση στην άλλη και πριν καν περάσει το σοκ των χιλιάδων
νεκρών από τον Covid, βιώσαμε αυτήν την ιστορικών διαστάσεων κοινωνική
αναταραχή. Τι ήταν αυτό που σας ώθησε να πάρετε μέρος στην πορεία διαμαρτυρίας;
Η βαθιά κρίση που πέρασε όλος ο
κόσμος αλλά και εδώ το Αμερικανικό έθνος με τον ιό, όταν γύρω σου βλέπεις να
πεθαίνουν οι δικοί σου άνθρωποι, κάτι το οποίο δεν το έζησε η Ελλάδα, το
παρακολούθησε όπως παρακολουθεί κανείς ένα παραμύθι, μία ταινία από της
τηλεοράσεως. Δεν το ένιωσε, την ανάσα του θανάτου στην οικογένειά του και στη
γειτονιά του και ευτυχώς, και αυτό οφείλεται στις γενναίες και προνοητικές
κινήσεις της Ελληνικής κυβέρνησης. Εδώ στην Αμερική υπήρξε σοβαρό πρόβλημα. Οι
άνθρωποι πέθαιναν γύρω μας. Βλέπαμε containers με νεκρούς που δεν προλάβαιναν
να τους θάψουν. Οι άνθρωποι κλειστήκανε στα σπίτια τους. Και ξέρετε τα σπίτια
στην Αμερική δεν είναι σαν την Ελλάδα που βγαίνεις στο μπαλκόνι και χαιρετάς
τον γείτονα σου. Τα σπίτια στην Αμερική απέχουν μίλια μεταξύ τους. Και όταν
κλείνεσαι στο σπίτι είναι σαν να κλείνεσαι σε μία φυλακή, σαν να κλείνεσαι σε
ένα μοναστήρι εντελώς απομονωμένος, χωρίς καμία δυνατότητα επικοινωνίας. Αυτό
αύξησε την επιθετικότητα την ενδοοικογενειακή, τη βία, αύξησε την ανησυχία,
αύξησε την ανεργία και την αβεβαιότητα της εργασίας και όταν συνέβη αυτό, αυτή
η δολοφονία ουσιαστικά ενός συμπολίτη μας ο οποίος δεν έχει σημασία, δεν
ξέρω και δεν με ενδιαφέρει τι είχε κάνει, αλλά δεν άξιζε έναν θάνατο με ένα
γόνατο στο λαιμό να πεθάνει από ασφυξία. Εγώ ασφαλώς και ως Έλληνας που
εμφορείται από τις αξίες τις ανθρωπιστικές αλλά και ως χριστιανός -να μην πω ως
κληρικός- με τις χριστιανικές ευαισθησίες που έχουμε εμείς οι χριστιανοί και οι
ορθόδοξοι και οι κληρικοί, δεν μπορούσα από συνείδηση να σιωπήσω, να κάνω ότι
δεν βλέπω, να κάνω ότι δεν ακούω, να κάνω ότι δεν με ενδιαφέρει. Και πήγα και
εγώ. Έβαλα τη μάσκα μου και πήγα και το 'κανα αυθόρμητα.
Μιλήσατε για νέα παιδιά, για
αγόρια και κορίτσια. Τα δικά μας νέα παιδιά, τα δικά μας αγόρια και κορίτσια,
πώς μπορούμε να τα φέρουμε κοντά στην εκκλησία μας; Παρατηρεί κανείς ότι ο
μέσος όρος ηλικίας στους ναούς της Αμερικής είναι περίπου τα 60 χρόνια.
Έχετε δίκιο. Ξέρετε τα παιδιά
στην εκκλησία δεν έρχονται με κάποια επιτυχημένη επικοινωνιακή εκστρατεία. Τα
παιδιά μας είναι τόσο ώριμα, έχουν τόσο ανεπτυγμένο το αισθητήριο της ανθρωπιάς
και των αξιών που απλά όταν μέσα σε ένα σκοτάδι ανάψεις ένα φως, το φως αυτό
είναι αρκετό για να τραβήξει αυτά τα παιδιά και αυτό το φως πρέπει να ανάψουμε
εμείς. Και αυτό το φως είναι το φως του Χριστού. Είναι το φως της ανθρωπιάς,
είναι το φως της αλήθειας και αυτό το φως όταν θα το ανάψουμε μέσα στην
εκκλησία τα παιδιά θα έρθουν μόνα τους. Πολλές φορές φτάνουμε στο σημείο οι
εκκλησίες μας και οι κοινότητες μας να φτάνουνε να μην αφορούν τους νέους πια.
Και ένας χώρος δεν αφορά ένα νέο όταν χάνει τον αυθορμητισμό, την γνησιότητα
και την ανοικτότητα.
Σεβασμιώτατε το ζήτημα της
διατήρησης της ελληνικής γλώσσας, πώς μπορείτε να το διαχειριστείτε και για να
το πω αλλιώς, πώς μπορούν τα παιδιά μας να μιλάνε ελληνικά την ώρα που πολλοί
για να μην πω οι περισσότεροι ιερείς τους οποίους χαρακτηρίσατε ψυχή της
κοινότητάς μας, μιλούν Αγγλικά.
Η γλώσσα μας δεν είναι απλά η
γλώσσα μας, είμαστε εμείς. Και εμείς δεν είμαστε μόνο η γλώσσα μας. Εμείς
εννοώ τους Έλληνες. Εμείς είμαστε και πολιτισμός, είμαστε και ιστορία, είμαστε,
είμαστε και δημοκρατία, είμαστε και τέχνη, είμαστε και χορός, είμαστε και
τραγούδι, είμαστε και Ορθοδοξία. Είναι ένα ευρύτερο πακέτο. Εάν από αυτή την
ανθοδέσμη βγάλουμε μόνο τη γλώσσα και επικεντρώσουμε την προσπάθειά μας μόνο
στη γλώσσα με έναν τρόπο που θα εξαναγκάζουμε και θα το βγάζουμε σαν υποχρέωση
του νέου να μάθει ελληνικά επειδή οι παππούδες του ήταν Έλληνες, δεν βοηθάει
και δεν είναι αποτελεσματικό. Η ελληνικότητα μας έχει τόσο πολυσχιδής, τόσο
πολυσχιδές φάσμα που μπορούμε να το παρουσιάσουμε ελκυστικά στη νεολαία μας που
εάν το περιορίσουμε μόνο στην υποχρέωση το παιδί μετά το κανονικό του σχολείο
να πάει κουρασμένο, ταλαιπωρημένο, χειμώνα να πάει υποχρεωτικά απόγευμα να
μάθει ελληνικά σε ένα απογευματινό σχολείο το οποίο είναι πολλές φορές μίζερο
και δεν το βοηθάει το παιδί, δεν συνδέει την Ελληνική γλώσσα με κάτι ωραίο.
Ένα τελευταίο ερώτημα Σεβασμιώτατε.
Νομίζετε ότι η εκκλησία μας πρέπει να αλλάξει για να γίνει πιο προσιτή σε μία
ομογένεια που μεταβάλλεται διαρκώς κυρίως λόγω των μεικτών γάμων ή όποιος θέλει
να είναι κοντά στην εκκλησία πρέπει ο ίδιος να προσαρμοστεί;
Η εκκλησία μας είναι μία αγκαλιά
που αγκαλιάζει όλους τους ανθρώπους, που ενδιαφέρεται για την υγεία μας εδώ,
όχι μόνο την ψυχική και τη σωματική. Ενδιαφέρεται για την άνεσή μας, να
έχουμε τροφή, να έχουμε ασφάλεια, να έχουμε υγεία, να έχουμε παιδεία, να έχουμε
αξιοπρέπεια, να έχουμε σεβασμό, να έχουμε ελευθερία, να έχουμε δημοκρατία. Για
όλα αυτά ενδιαφέρεται η εκκλησία. Η εκκλησία δεν ενδιαφέρεται μόνο για τη
σωτηρία της ψυχής μας και δεν ενδιαφέρεται να κάνει, να βάλει ένα καλούπι ούτε
ένα τραπέζι του Προκρούστη να κόβει ανθρώπους, να τους τεντώνει ή να τους
ακρωτηριάζει. Η εκκλησία είναι εξωστρεφής, αγαπάει, είναι για όλο τον κόσμο.
Δεν είναι για μία κάστα ανθρώπων, είναι για όλους τους ανθρώπους και στην
εκκλησία έχουν θέση όλοι, όλοι. Και να θυμίσω τι είπε ο Χριστός: ό,τι θα
κάνει και πώς θα κρίνει τους ανθρώπους στη Δευτέρα Παρουσία. Θα
ρωτήσει: ήμουν γυμνός και με έντυσες, ήμουν πεινασμένος και με τάισες,
ήμουν διψασμένος και με πότισες, ήμουν στη φυλακή και με επισκέφτηκες, ήμουν
ασθενής και ενδιαφέρθηκες για μένα. Το είπε ο Χριστός. Αυτά θα είναι τα κριτήριά
μας. Ούτε αν είμαστε άντρες, ούτε αν είμαστε γυναίκες ούτε αν είμαστε
αφροαμερικανοί, ούτε αν είμαστε Κινέζοι, ούτε αν είμαστε φτωχοί, ούτε τίποτα
άλλο. Αυτό θα μας κρίνει στη Δευτέρα Παρουσία και είναι λόγια του ιδίου του
Κυρίου μας τα οποία με μεγάλη ανακούφιση κάθε φορά τα διαβάζω στο Ευαγγέλιο,
διότι αυτή είναι η νοοτροπία και το πνεύμα που έμαθα στο Φανάρι στο Οικουμενικό
Πατριαρχείο, 25 χρόνια μαθητεύοντας κοντά σε έναν μεγάλο Πατριάρχη όπως είναι ο
Πατριάρχης Βαρθολομαίος.
Ποιο είναι το σχέδιο σας για την
επόμενη μέρα, ποιο είναι το όραμα, ποιες είναι οι προτεραιότητες.
Μετά από ένα χρόνο μπορώ να σας
πω ότι γνωρίζω πολύ καλά τη φύση των προβλημάτων που κλήθηκα να αντιμετωπίσω. Η
πρώτη μου προτεραιότητα ήταν να ξεκινήσει ξανά η ανοικοδόμηση του ιερού ναού
του Αγίου Νικολάου στο «σημείο μηδέν» στη Νέα Υόρκη. Στο σημείο αυτό που
πριν από 20 περίπου χρόνια το έθνος μας το Αμερικανικό έδωσε τόσα θύματα,
έχουμε εμείς ως Ελληνική Ορθόδοξη Αρχιεπισκοπή Αμερικής τη μεγάλη ευλογία, τιμή
να έχουμε το μοναδικό ευκτήριο οίκο. Έπρεπε ως κύριο μέλημά μου να αποκαταστήσω
την τιμή και την αξιοπρέπεια και του Ελληνισμού και της Ορθοδοξίας στο
Αμερικανικό έθνος, διότι στο αμερικανικό έθνος είχαμε εκτεθεί. Με τη χάρη του
Θεού έγινε αυτό το θαύμα, χάρη στην αυτοθυσία και στη γενναιοδωρία οργανισμών
ελληνοαμερικανικών, καταφέραμε και συγκεντρώσαμε τα χρήματα που χρειάζονται για
να ξεκινήσει η ανοικοδόμηση και είμαστε σίγουροι ότι θα ολοκληρώσουμε κιόλας
την ανοικοδόμηση -πρώτα ο Θεός- του χρόνου όταν θα έχουμε και την επέτειο της
εικοσαετίας από το Ground Zero, από την επίθεση που έγινε την 11η Σεπτεμβρίου.
Πώς μπορείτε να διασφαλίσετε ότι
από δω και πέρα θα υπάρχει, αν θέλετε, καλύτερη διοίκηση, περισσότερη
διαφάνεια, λογοδοσία στο θέμα, σε όλα αυτά τα θέματα για να αποκατασταθεί και
πλήρως η εμπιστοσύνη.
Χτυπήσατε στην καρδιά του
προβλήματος. Η διαφάνεια και η εμπιστοσύνη είναι πράγματα τα οποία τα
χτίζεις με πολύ κόπο και χρειάζεσαι πολύ χρόνο για να τα χτίσεις και μπορείς να
τα χάσεις σε μία στιγμή απροσεξίας ή και αδιαφορίας. Λοιπόν η αλήθεια είναι ότι
είχαν χαθεί, είχε χαθεί η εμπιστοσύνη των ανθρώπων στον τρόπο με τον οποίο η
Αρχιεπισκοπή μπορούσε να διαχειριστεί τα χρήματα που ο λαός μας μας
εμπιστεύτηκε με τόσο κόπο και τα κερδίζει με τόση δυσκολία και με τόσες θυσίες.
Ήδη έχει ξεκινήσει, την τελευταία τριετία έχουμε εγκαινιάσει σαν Αρχιεπισκοπή
όλα, όλα τα οικονομικά δεδομένα με τον οικονομικό έλεγχο, προϋπολογισμούς,
απολογισμούς και τον δημόσιο οικονομικό έλεγχο που γίνεται, όλα τα στοιχεία να
αναρτώνται στην ιστοσελίδα της Αρχιεπισκοπής.
Αυτό λοιπόν το θέμα του Αγίου
Νικολάου ήταν πράγματι ένα πολύ δύσκολο θέμα που κληθήκατε να διαχειριστείτε.
Τα άλλα δύο στα οποία αναφερθήκατε;
Το δεύτερο είναι η θεολογική μας
σχολή. Η θεολογική σχολή που έχουμε στη Βοστώνη του Τιμίου Σταυρού είναι μία
θεολογική σχολή μοναδική στην Αμερική. Δεν υπάρχει άλλη θεολογική σχολή
ελληνορθόδοξης κατεύθυνσης και είναι το φυτώριο μέσα στο οποίο μορφώνονται και
διαμορφώνονται οι ηγέτες του Ελληνισμού της Αμερικής. Αυτό το ίδρυμά μας
λοιπόν, η θεολογική σχολή περνούσε και περνά ακόμα πολύ σοβαρό οικονομικό
πρόβλημα το οποίο εφόσον περάσαμε τον σκόπελο της ανοικοδόμησης του Αγίου
Νικολάου, έχουμε επικεντρωθεί ήδη στη λύση αυτών των προβλημάτων. Είχαμε
κάποιες αλλαγές. Μπήκε σε μία κανονικότητα η θεολογική σχολή και ασφαλώς είχαμε
και την μεγάλη αυτή γενναιοδωρία της Ελληνικής Κυβέρνησης η οποία μας συγκίνησε
όλους στην Αμερική, αφού ο πρωθυπουργός ο κύριος Κυριάκος Μητσοτάκης τον
περασμένο Ιανουάριο αρχές του έτους όταν επισκέφτηκε την
Washington επίσημα, ανήγγειλε επίσημα την ετήσια χορηγία της Ελληνικής
κυβέρνησης από τα υστερήματά της για την θεολογική μας Σχολή. Το τρίτο μεγάλο
επίσης ζήτημα είναι το Ταμείο Συντάξεως των κληρικών. Το συνταξιοδοτικό ζήτημα
των κληρικών μας και όλων των λαϊκών υπαλλήλων οι οποίοι είναι ασφαλισμένοι
μέσα στην ομπρέλα της Αρχιεπισκοπής Αμερικής. Η λύση είναι να περάσουμε σε ένα
νέο πρόγραμμα, υπάρχει η μελέτη. Θα μπει ένας πάτος στο χρέος, οπότε θα
μπορέσουμε πάνω σε αυτή τη βάση να χτίσουμε και να οικοδομήσουμε το νέο ταμείο
και να διασφαλίσουμε το Ταμείο Συντάξεως των κληρικών μας.
Σεβασμιώτατε χαρακτηρίσατε
γενναιόδωρη την κίνηση της Ελληνικής κυβέρνησης σε σχέση με τη θεολογική σχολή
της Βοστώνης. Η Αρχιεπισκοπή τι μπορεί να κάνει για την Ελλάδα; Προφανώς η
σχέση είναι πολύ στενή, οι δεσμοί είναι πολύ ισχυροί, όμως πώς μπορούν να
ενισχυθούν περαιτέρω έτσι ώστε να είναι πιο επωφελής αυτή η σχέση και για τις
δύο πλευρές;
Η σχέση της ομογένειας και της
Αρχιεπισκοπής με την Ελλάδα είναι σχέση αίματος, πνεύματος, πολιτισμού. Είναι
ακατάλυτοι οι δεσμοί, όχι μόνο με την Ελλάδα αλλά και με την Κύπρο, διότι το
ποίμνιο μας είναι από την Ελλάδα, από την Κύπρο, είναι ελληνορθόδοξοι και ό,τι
συμβαίνει στην Ελλάδα και ό,τι συμβαίνει στην Κύπρο, μας αφορά άμεσα, μας πονά
άμεσα και μας ενδιαφέρει. Και είμαστε εδώ για να συνεργαστούμε σε όποιο θέμα
προκύψει και σαν Ιερά Αρχιεπισκοπή Αμερικής, αλλά επειδή η Ιερά Αρχιεπισκοπή
Αμερικής είναι η φυσική ηγεσία του ελληνοαμερικανικού λόμπι, είμαστε έτοιμοι να
κινηθούμε προς πάσα κατεύθυνση σε συνεργασία και με την Ελληνική κυβέρνηση και
με την Κύπρο για να στηρίξουμε τα συμφέροντα της πατρίδος και του έθνους μας.
Σεβασμιώτατε μπορεί η
Αρχιεπισκοπή να είναι αποτελεσματικός εκπρόσωπος για τα εθνικά θέματα της
Ελλάδος μέσω της πολύ ισχυρής πρόσβασης που έχει στο Λευκό οίκο στην
Ουάσινγκτον; Και σας κάνω αυτό το ερώτημα διότι καταλαβαίνουμε ότι οι
ισορροπίες που πρέπει να τηρούνται με την Άγκυρα μέσω Πατριαρχείου είναι
λεπτές, είναι ιδιαίτερα εύθραυστες.
Επειδή προέρχομαι από την
Κωνσταντινούπολη και έχω ζήσει όλη μου τη ζωή εκεί, είμαι Κωνσταντινουπολίτης,
έχω μάθει από τον Πατριάρχη μας πώς πρέπει να τηρούμε τις ισορροπίες. Και οι
ισορροπίες πάντοτε δεν έχουνε ξέρετε το κριτήριο της αυτοπροστασίας. Το
Πατριαρχείο ποτέ δεν κινήθηκε με βάση τα δικά του συμφέροντα ως θεσμού, αλλά
κινήθηκε πάντοτε με το κριτήριο της αυτοθυσίας και όχι της αυτοπροστασίας. Αλλά
στις κινήσεις του αυτές το Πατριαρχείο μας το οποίο ακολουθεί και η Ιερά
Αρχιεπισκοπή μας στο ίδιο πνεύμα, είναι να κινούμαστε πάντοτε στην κατεύθυνση
της ειρήνευσης. Η οποιαδήποτε πρωτοβουλία μας και κίνησή μας στο χώρο αυτό
πρέπει να είναι προς αυτή την κατεύθυνση. Οι οξύνσεις, η επιθετικότητα, οι
συγκρούσεις, ο πόλεμος δεν είναι κάτι που το επιδιώκουμε εμείς οι Έλληνες, αλλά
το αποφεύγουμε. Αυτό δε σημαίνει όμως ότι θα είμαστε υποχωρητικοί σε ζητήματα
τα οποία αποτελούν κόκκινη γραμμή για τον ελληνισμό. Το ότι είμαστε φιλειρηνικοί
δεν σημαίνει ότι είμαστε ούτε δειλοί ούτε λιγότερο γενναίοι εάν χρειαστεί.
Επομένως σε αυτή τη γραμμή η Αρχιεπισκοπή μας θα κάνει ό,τι πρέπει και μέσα στο
χριστιανικό το πνεύμα που δεν επιδιώκει τον πόλεμο ούτε τη βία ούτε την
αιματοχυσία, αλλά την ειρηνική συνύπαρξη λαών και γλωσσών και εθνών, η
Αρχιεπισκοπή μας θα κάνει αυτό που θα χρειαστεί.
Σεβασμιότατε σας ευχαριστώ θερμά
για αυτήν την συνέντευξη.
Εγώ σας ευχαριστώ.
Να είστε καλά.
Να είστε καλά.
______________
Πηγή απομαγνητοφωνημένης
συνέντευξης: press.ert.gr
Πηγή βίντεο: webtv.ert.gr
