Οικουμενικός Πατριάρχης για τη μετατροπή της
Αγίας Σοφίας και της Μονής της Χώρας σε μουσουλμανικά τεμένη:
«Ο Θεός της αγάπης, της δικαιοσύνης και της ειρήνης να φωτίσει τη διάνοια και τις καρδιές των υπευθύνων».
Η παρέμβαση του Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΥ για τις τελευταίες αποφάσεις των τουρκικών αρχών να μετατρέψουν σε μουσουλμανικά τεμένη δύο ιερά σύμβολα της Ορθοδοξίας και ταυτόχρονα μνημεία της παγκόσμιας πολιτισμικής κληρονομιάς της UNESCO, την Αγία Σοφία και τη Μονή της Χώρας στην Κωνσταντινούπολη, ήταν αυτό ακριβώς που χρειάζεται αυτήν την ώρα. Μια φωνή λογικής, ειρήνης, δικαιοσύνης και αγάπης. Χωρίς εξαλλοσύνες, χωρίς αναζωπύρωση παθών και εντάσεων, που στο παρελθόν μόνο συμφορές προκάλεσαν στη Ρωμιοσύνη και οδήγησαν στο βίαιο ξεριζωμό εκατομμυρίων Ελλήνων από τις εστίες τους στη Μικρά Ασία, τον Πόντο και την Ανατολική Θράκη.
Ο Πατριάρχης του Γένους και Προκαθήμενος της Ορθοδοξίας, φέροντας στους ώμους του τη βαριά ευθύνη και το ιερό χρέος μιας μαρτυρικής, σταυροαναστάσιμης διακονίας, μίλησε για δεύτερη φορά -η πρώτη ήταν πριν ακόμη από τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, στις 30 Ιουνίου 2020- με τρόπο συγκλονιστικό και συγκινητικό, με πρόθεση όχι να προσβάλει ή να απαξιώσει οποιαδήποτε θρησκεία, οποιονδήποτε ηγέτη, οποιαδήποτε χώρα, αλλά να επισημάνει την ανάγκη για περιφρούρηση της αγάπης, της δικαιοσύνης και της ειρήνης, προς το συμφέρον όλων των λαών, και μάλιστα των δύο γειτονικών λαών, Ελλάδος και Τουρκίας. Αυτός είναι ο ρόλος και η αποστολή, το χρέος και η ποιμαντική ευθύνη ενός αληθινού Πνευματικού Ηγέτη, και μάλιστα του Πρώτου της Ορθοδοξίας, του Οικουμενικού Πατριάρχου.
Το μήνυμα του Οικουμενικού Πατριάρχου είναι ανώτερο και υψηλότερο, μεγαλειωδέστερο και ευστοχότερο από κάθε άλλη παρέμβαση, από όπου και αν προέρχεται, για το ζήτημα που ανέκυψε με τις ενέργειες αυτές της τουρκικής ηγεσίας, που δεν μαρτυρούν ισχύ, αλλά αδυναμία και ανασφάλεια, ενώ την ίδια ώρα θέτουν σε σοβαρή διακινδύνευση τις λεπτές ισορροπίες και την ειρηνική συνύπαρξη ανάμεσα στις μεγάλες θρησκείες του κόσμου.
Το μήνυμα του Οικουμενικού Πατριάρχου αποκαλύπτει επίσης την αληθινή Ορθόδοξη Εκκλησιολογία και Θεολογία, όπως ακραιφνώς και ακαινοτομήτως διακονείται και διακηρύσσεται από το Ιερό Κέντρο της Ορθοδοξίας: Ο Πρώτος της Ορθοδοξίας Επίσκοπος δεν απευθύνεται στους «ισχυρούς» της γης, στους «ισχυρούς» της ημέρας, αλλά στον Μόνο πραγματικά Ισχυρό, στον Παντοδύναμο και Παντοκράτορα Θεό: «Παρακαλούμε τον Θεό...», λέγει με φωνή και ψυχή και καρδιά που συγκλονίζει τον ουρανό και τη γη. Δεν απευθύνει ικεσία ούτε προς τον Λευκό Οίκο, ούτε προς το Κρεμλίνο, ούτε προς τις Βρυξέλλες. Αυτά είναι συνήθειες και έργα των πολιτικών, αλλά και, δυστυχώς, όσων εκκλησιαστικών ηγετών και προσωπικοτήτων δεν έχουν Ορθόδοξο βίωμα και φρόνημα και αντί να ευαγγελίζονται στον κόσμο την Εκκλησία προσπαθούν να μετατρέψουν την Εκκλησία σε παρωχημένο και ευτελές, αδύναμο και εφήμερο σχήμα του κόσμου, θεραπαινίδα και διεκπεραιώτρια αλλοτρίων και σκοτεινών, συχνά αντίθεων και απάνθρωπων, κοσμικών σκοπιμοτήτων. Αυτά είναι έργα όσων νομίζουν ότι με την κοσμική ισχύ, τον πλούτο, τη στρατιωτική δύναμη και άλλα κοσμικά μέσα θα μπορέσουν ποτέ να εξουσιάσουν την Εκκλησία του Χριστού, του αιωνίου Βασιλέως, του Οποίου η Βασιλεία δεν είναι εκ του κόσμου τούτου και το Όνομά Του δοξάζεται όχι από τους «ισχυρούς», αλλά από τους πράους και ταπεινούς τη καρδία, όπως ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, στου οποίου την αγαπώσα και συγχωρούσα καρδία είναι ανεξίτηλα χαραγμένοι οι λόγοι του Αγίου Πνεύματος: «ούτοι εν άρμασι και ούτοι εν ίπποις, ημείς δε εν ονόματι Κυρίου Θεού ημών μεγαλυνθησόμεθα» (Ψαλμ. ιθ΄ 8).
Το μήνυμα αυτό εξέπεμψε η Σεπτή Κορυφή της Ορθοδοξίας από ένα ιστορικό
και περίπυστο προσκύνημα της Ρωμιοσύνης στη Μικρά Ασία, την Ιερά Μονή Παναγίας
Φανερωμένης στην Αρτάκη της Κυζίκου, όπου, με την άδεια των αρμοδίων τοπικών
τουρκικών αρχών -τις οποίες ο Οικουμενικός Πατριάρχης ιδιαιτέρως ευχαρίστησε
και επήνεσε για αυτό- τελείται τα τελευταία χρόνια η Θεία Λειτουργία κατ’ έτος,
στις 23 Αυγούστου, επί τη αποδόσει της Εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Έτσι
και εφέτος, τελέσθηκε η Θεία Λειτουργία, με πατριαρχική χοροστασία, στο τέλος
της οποίας ο Παναγιώτατος μίλησε με συγκινητικά λόγια για την Παναγία μας και
για τη Ρωμιοσύνη. Απόσπασμα από αυτήν την ομιλία είναι και η αναφορά του
Οικουμενικού Πατριάρχου στη μετατροπή της Αγίας Σοφίας και της Μονής της Χώρας
σε μουσουλμανικά τεμένη:
«Είναι
γεγονός ότι η μετατροπή της Αγίας Σοφίας και τώρα και της Μονής της Χώρας, εις μουσουλμανικά
τεμένη, μας πόνεσε. Τα δύο αυτά μοναδικά μνημεία της Πόλης κτίστηκαν ως Χριστιανικοί
Ναοί. Αποκαλύπτουν εύγλωττα την αλήθεια της Ενανθρωπήσεως του Λόγου του Θεού,
την ομορφιά που σώζει τον κόσμο. Εκφράζουν το Οικουμενικό πνεύμα της πίστεώς
μας, την αγάπη και την ελπίδα της αιωνιότητος. Τα απαράμιλλα ψηφιδωτά και οι
άλλες εικόνες τους αποτελούν ουράνια τροφή για την ψυχή και ανεξάντλητη χαρά
για τα μάτια, όπως θα έλεγε ο Αϊβαλιώτης Φώτης Κόντογλου, και ανήκουν στην
παγκόσμια πολιτισμική κληρονομιά. Παρακαλούμε τον Θεό της αγάπης, της
δικαιοσύνης και της ειρήνης, να φωτίσει την διάνοια και τις καρδιές των
υπευθύνων».
