Το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων πιθανώς επέλεξε την οδό μιας έμμεσης δήλωσης της δυνατότητας να αναγνωριστεί η Ουκρανική Αυτοκεφαλία. Και αυτό έγινε μέσω του Αγιοταφίτου Μοναχού Ειρηνάρχου, επιστάτου στην Ιερά Μονή Αγίων Αποστόλων στην Καπερναούμ της Γαλιλαίας, που είναι γνωστός για τη φιλοξενία του σε όλους τους προσκυνητές των Αγίων Τόπων.
Από την τελευταία συνέντευξη του Μοναχού Ειρηνάρχου, ή μάλλον από το απόσπασμά της που δεν περιλαμβάνεται στην επίσημη έκδοσή της στο ρωσικό ιστότοπο pravoslavie.ru (σ.μ. η ρωσική ιστοσελίδα λογόκρινε τη συνέντευξη και απέκρυψε το απόσπασμα που δεν συμφέρει τη ρωσική προπαγάνδα), μπορεί να εξαχθεί το συμπέρασμα ότι το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων, στο οποίο ανήκει ο π. Ειρήναρχος, δεν βλέπει το ζήτημα της Αυτοκεφαλίας της Εκκλησίας της Ουκρανίας ως εκκλησιολογικό πρόβλημα. Αντιθέτως, οι απόψεις του αντικατοπτρίζουν την αντίθεση ανάμεσα στην ελληνική και τη ρωσική αντίληψη για το θέμα.
Συγκεκριμένα, ο π. Ειρήναρχος τόνισε:
«Στην Ελλάδα το βλέπουν (δηλ. το Ουκρανικό Εκκλησιαστικό Ζήτημα) διαφορετικά από ό,τι στη Ρωσία. Στην Ορθόδοξη Εκκλησία, η αρχή της Αυτοκεφαλίας είναι κάτι φυσιολογικό. Εδώ οι Έλληνες είμαστε ένας μικρός λαός και την ίδια στιγμή έχουμε ζήσει εδώ και αιώνες σε πέντε Αυτοκέφαλες Εκκλησίες: Κωνσταντινούπολη, Αλεξάνδρεια, Ιεροσόλυμα, Κύπρος και Ελλάδα. Και τι λοιπόν; Εμποδίζει αυτό την αδελφοσύνη ή ακόμα και την καλή επικοινωνία ανάμεσα στις Εκκλησίες; Φυσικά όχι! Καθώς υπάρχουν πολλές επισκοπές σε μια Εκκλησία, έτσι υπάρχουν και πολλές Αυτοκέφαλες Εκκλησίες. Πρέπει να μετατρέψουμε ολόκληρη την Εκκλησία σε μία επισκοπή για να ζήσουμε ειρηνικά; Φυσικά και όχι! Επομένως, όταν Ρώσοι ή Ουκρανοί μου λένε ότι η Αυτοκεφαλία, για παράδειγμα, της Ουκρανικής Εκκλησίας είναι «εμπόδιο για τη σωτηρία», τότε για μένα αυτό είναι ένα είδος νέας θεολογίας. Η Αυτοκεφαλία σε μια μεγάλη χώρα ή σε μια μεγάλη τοπική Εκκλησία είναι κάτι φυσιολογικό. Και πόσες φορές περισσότεροι είναι οι Ουκρανοί από τους Έλληνες, τους Βούλγαρους ή τους Σέρβους (σ.μ. που έχουν δηλαδή Αυτοκέφαλες Εκκλησίες στα κράτη τους);».
Επιπλέον, ο μοναχός εξήγησε ότι η Αυτοκεφαλία των Εκκλησιών Κύπρου και Ιεροσολύμων δεν παρεμβαίνει ως εμπόδιο στη σχέση ανάμεσα στους λαούς και το ίδιο η Ουκρανική Αυτοκεφαλία δεν θα είναι εμπόδιο για τις σχέσεις ανάμεσα σε Ρώσους και Ουκρανούς.
«Έτσι, η ιδέα ότι σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να υπάρξει (σ.μ. να γίνει αποδεκτή) η Αυτοκεφαλία, μου φαίνεται ως κάτι το άγριο. Και η ενότητα των αδελφών λαών; Εμείς και οι Κύπριοι είμαστε ο ίδιος λαός και η Αυτοκεφαλία ή το ότι ζούμε σε διαφορετικά κράτη δεν αποτελούν εμπόδια μεταξύ μας. Θεωρώ ότι το ίδιο δεν θα είναι εμπόδιο και για τις σχέσεις ανάμεσα σε Ρώσους και Ουκρανούς», κατέληξε ο μοναχός του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων.
Όπως εξήγησε με σχόλιό του στο Πνευματικό Μέτωπο ο Μητροπολίτης Περιασλάβ Αλέξανδρος, τα λόγια του Μοναχού Ειρηνάρχου μπορούν να εκληφθούν ως ένα πρώτο, δειλό και ανεπίσημο βήμα προς την αναγνώριση της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ουκρανίας. «Σε αυτό το πλαίσιο, μπορούμε να δούμε ξεκάθαρα ότι η εκκλησιολογία και η εκκλησιαστική κοσμοθεωρία της Ρωσικής Εκκλησίας δεν ισχύει με κανένα τρόπο και επομένως εδράζεται αποκλειστικά σε πολιτικό επίπεδο», δήλωσε ο Μητροπολίτης Αλέξανδρος.
Πρόσθεσε ότι ο ίδιος έχει προσωπική εμπειρία της φιλοξενίας του π. Ειρηνάρχου ήδη από το 1997. «Τότε επισκέφθηκα για πρώτη φορά το μοναστήρι των Δώδεκα Αποστόλων στην Καπερναούμ της Γαλιλαίας. Από τότε, το μοναστήρι αυτό δεν έλειψε ποτέ από πολλά προσκυνηματικά ταξίδια μας στους Αγίους Τόπους. Ο π. Ειρήναρχος είναι πάντα χαμογελαστός, φιλικός και φιλόξενος! Θεωρώ ότι τα λόγια αυτά του π. Ειρηνάρχου, του οποίου η ειλικρίνεια και η αμεροληψία είναι γνωστές σε όλους τους προσκυνητές, θα ανοίξουν σε πολλούς το δρόμο για την κατανόηση της Ουκρανικής Αυτοκεφαλίας. Ο π. Ειρήναρχος γνωρίζει πολύ καλά και από πρώτο χέρι το Ουκρανικό ζήτημα, διότι μιλάει άπταιστα ρωσικά και το έχει συζητήσει με προσκυνητές και από τις δύο πλευρές, δηλαδή και από εκείνους που είναι υπέρ και από όσους είναι κατά της Αυτοκεφαλίας».
«Δεν θέλω να προτρέξω, αλλά νομίζω ότι μπορείτε να αναρωτηθείτε το εξής: μήπως αυτή η συνέντευξη είναι περιστέρι με κλαδί ελιάς (σ.μ. παραλληλισμός από τον επί Νώε κατακλυσμό) που προμηνύει την αναπόφευκτη διαδικασία αναγνώρισης της Ουκρανικής Αυτοκεφαλίας από την Εκκλησία των Ιεροσολύμων (η οποία, παρεμπιπτόντως, είναι η μόνη από τις πέντε ελληνόφωνες Εκκλησίες που ακόμη δεν έχει αναγνωρίσει), ένα περιστέρι που το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων απελευθερώνει με τα χέρια και τα χείλη του π. Ειρηνάρχου, ο οποίος είναι γνωστός σε όλους τους Ορθόδοξους προσκυνητές των Αγίων Τόπων;», τόνισε ο Μητροπολίτης Αλέξανδρος.
Αξίζει να
σημειωθεί ότι στη Ρωσία αυτή η συνέντευξη του π. Ειρηνάρχου δημοσιεύθηκε
περικομμένη και οι τελευταίες ερωτήσεις σχετικά με την Ουκρανική Αυτοκεφαλία παραλήφθηκαν.
Το πλήρες κείμενο της συνέντευξης υπάρχει στη σελίδα του π. Αλέξανδρου Ζανέμονετς,
ο οποίος και πήρε τη συνέντευξη από τον Αγιοταφίτη Μοναχό.
Πηγή: Πνευματικό Μέτωπο
