Το Έκκλητον δεν στηρίζεται μόνο στους Ιερούς Κανόνες, αλλά και στην πράξη της Εκκλησίας
Πραγματοποιήθηκε
σήμερα (23-06-2021) από τη Νομική Σχολή και το Κυπριακό Κέντρο Ευρωπαϊκών και
Διεθνών Υποθέσεων του Πανεπιστημίου Λευκωσίας Διαδικτυακό Ερευνητικό Σεμινάριο,
με θέμα: “Το Έκκλητον ενώπιον του Οικουμενικού Πατριάρχου στην
Εκκλησία της Κύπρου - Απόπειρα ερμηνείας με αξιοποίηση και των ελλαδικών
υποθέσεων Εκκλήτου”.
Εισηγητής
ήταν ο Δρ. Ιωάννης Ε. Καστανάς (Adjunct Faculty,
Νομική Σχολή, Πανεπιστήμιο Λευκωσίας).
Το
Σεμινάριο συντόνισε ο Δρ. Ανδρέας Κίρλαππος (Διδακτικό
Προσωπικό Μερικής Απασχόλησης και Ερευνητικός Συνεργάτης, Πανεπιστήμιο
Λευκωσίας).
Ο εισηγητής
Δρ. Ιωάννης Ε. Καστανάς αναφέρθηκε στην χορήγηση από το Οικουμενικό
Πατριαρχείο Αυτοκεφαλίας στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας, γεγονός, όπως
είπε, που προκάλεσε και προκαλεί διεθνώς εκκλησιαστικές και πολιτικές (Ρωσία-ΗΠΑ)
αντιδράσεις.
Ο Δρ.
Καστανάς (φωτο) στην εισήγηση του παρουσίασε την
μεταδιδακτορική του διατριβή, η οποία αφενός ερευνά το προνόμιο του
Εκκλήτου του Οικουμενικού Πατριάρχου, όπως αυτό έχει εφαρμοσθεί διαχρονικά στην
Εκκλησία της Κύπρου και αφετέρου, όπως ισχύει σήμερα υπό τον ισχύοντα
Καταστατικό Χάρτη της Εκκλησίας Κύπρου, ο οποίος μάλιστα είναι και ο
πρώτος ο οποίος το προβλέπει ρητά ως ένδικο μέσο. Προκειμένου να απαντηθεί
το ερώτημα αυτό, σημείωσε, αξιοποιήθηκαν πλην των ιερών κανόνων και της
ερμηνείας τους από παλαιότερους και σύγχρονους ερμηνευτές, οι ιστορικές και
φιλολογικές πηγές. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στη νομολογία της Ενδημούσας Συνόδου
του Οικουμενικού Πατριαρχείου οι οποίες αφορούν ειδικά την Εκκλησία της Κύπρου.
Περαιτέρω, δόθηκε έμφαση στις υποθέσεις Εκκλήτου της Εκκλησίας της Ελλάδος (ελλαδικές
υποθέσεις). Εφόσον και στο μέτρο που ο Καταστατικός Χάρτης της Εκκλησίας της
Κύπρου περιέχει θεσμούς κατά μίμηση του Καταστατικού Χάρτου της Εκκλησίας της
Ελλάδος (Ν. 590/1977) η νομολογία αυτή είναι πρόσφορη για την ερμηνεία του
Καταστατικού Χάρτη της Εκκλησίας της Κύπρου. Παράλληλα, ανέφερε,
λαμβάνονται υπ’ υπόψιν οι περί Εκκλήτου προβλέψεις στα καταστατικά κείμενα των
υπολοίπων, πλην της Εκκλησίας της Ελλάδος, Εκκλησιών. Επίσης, επισήμανε, συνάγονται
τα κρίσιμα συμπεράσματα για το Έκκλητο στην Εκκλησία της Κύπρου δέκα έτη μετά
την έναρξη ισχύος του άρθρου 81 του Καταστατικού Χάρτου της αρχαίας αυτής
Εκκλησίας, που το προβλέπει.
Ο Δρ.
Ιωάννης Ε. Καστανάς ευχαρίστησε τον καθηγητή Αχιλλέα Αιμιλιανίδη, ο
οποίος είχε την επίβλεψη της διατριβής του, και τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο,
ο οποίος προ της πανδημίας του είχε δώσει την άδεια να μελετήσει τα σχετικά
περί Εκκλήτου Αρχεία. Ευχαριστίες εξέφρασε και προς τον Μητροπολίτη
Κύκκου, Νικηφόρο, ο οποίος του έδωσε υποτροφία, καθώς και προς τον Μητροπολίτη
Ανδριανουπόλεως Αμφιλόχιο, τους αρχειοφύλακες του Οικουμενικού Πατριαρχείου, Αρχιμ.
Αγαθάγγελο Σίσκο, και της Εκκλησίας Κύπρου, Κώστα Θεοδότου.
Ο Κύκκου Νικηφόρος υπέρ της κατάργησης του Εκκλήτου
Υπενθυμίζεται
ότι, με αφορμή την παραχώρηση από το Οικουμενικό Πατριαρχείο Αυτοκεφαλίας στην
Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας, το Πατριαρχείο Μόσχας αμφισβήτησε τον
θεσμό του Εκκλήτου (προσφυγή) Ιεραρχών και άλλων κληρικών στην Ιερά Σύνοδο
του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Την θέση αυτή υιοθέτησε στα καθ’
ημάς ο Μητροπολίτης Κύκκου & Τηλλυρίας Νικηφόρος, τόσο προφορικά,
όσο και με το βιβλίο του: «ΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΟΥΚΡΑΝΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΚΑΙ Η ΚΑΤΑ ΤΟΥΣ
ΘΕΙΟΥΣ ΚΑΙ ΙΕΡΟΥΣ ΚΑΝΟΝΕΣ ΕΠΙΛΥΣΗ ΤΟΥ»
Συγκεκριμένα,
με το βιβλίο του, ο Μητροπολίτης Κύκκου Νικηφόρος ζητά την
διαγραφή από τον Καταστατικό Χάρτη (Κ.Χ.) της Εκκλησίας Κύπρου του άρθρου
81, που προβλέπει το Έκκλητον, δηλαδή άσκηση έφεσης καταδικασθέντος
Αρχιερέως ενώπιον του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Μάλιστα, ο κ. Νικηφόρος,
ο οποίος το 2010 ψήφισε το συγκεκριμένο άρθρο και τον Κ.Χ. στο σύνολο του,
τονίζει τώρα ότι η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας Κύπρου «οφείλει
πάραυτα να διαγράψει από τον ψηφισθέντα το 2010 Καταστατικό της Χάρτη το άρθρο
81». Επίσης, προκαλεί εντύπωση και το γεγονός ότι το Κέντρο Μελετών
της Ιεράς Μονής Κύκκου το 2001 εξέδωσε ειδικό τόμο, τιτλοφορούμενο «Τα
Πατριαρχικά Έγγραφα των ετών 1600-1878». Στον τόμο αυτό παρατίθενται πολλά
έγγραφα περί του Εκκλήτου Κυπρίων Αρχιερέων προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο.
Στο βιβλίο
του για το Ουκρανικό ο Μητροπολίτης Κύκκου αφιερώνει ειδικό κεφάλαιο, με τίτλο
« Έχει ή όχι το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως το Κανονικό
Δικαίωμα να δέχεται υπερορίως (σ.σ. πέρα από τα όρια της εκκλησιαστικής
δικαιοδοσίας του) εκκλήτους προσφυγές». Ο Μητροπολίτης Κύκκου, αφού
προσπαθεί να πείσει ότι το Οικουμενικό Πατριαρχείο δεν έχει Κανονικό
Δικαίωμα για εκκλήτους προσφυγές, γράφει στην σελίδα 103: «Στο σημείο αυτό
και έχοντας υπόψη τα πιο πάνω, επιβάλλεται να επισημάνουμε και μετ’ επιτάσεως
να τονίσουμε, ότι η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Κύπρου οφείλει πάραυτα να
διαγράψει από τον ψηφισθέντα το 2010 Καταστατικό της Χάρτη το άρθρο 81, με το
οποίο δίνεται στον καταδικασθέντα για κανονικά αδικήματα Αρχιερέα το δικαίωμα
εκκλήτου προσφυγής στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, κατά τα προβλεπόμενα (όπως
λανθασμένα τονίζεται) υπό των ιερών Κανόνων. Λέγει το συγκεκριμένο άρθρο:
«Αρχιερεύς, ο οποίος καταδικάστηκε σε ποινή στερητική της ιερωσύνης, ή σε
έκπτωση από τον Θρόνο, ή σε ποινή αργίας, που επιφέρει έκπτωση, μπορεί να
ασκήσει το δικαίωμα του εκκλήτου ενώπιον του Οικουμενικού Πατριαρχείου, κατά τα
προβλεπόμενα από τους ιερούς Κανόνες».
Δείτε το Διαδικτυακό Ερευνητικό Σεμινάριο στο βίντεο που ακολουθεί
Πηγή: ΑΓΓΕΛΙΑΦΟΡΟΣ
