Τόσο με τις ομιλίες του αυτές τις ημέρες στον Πάνσεπτο Πατριαρχικό Ναό, όσο και με τη λειτουργική του στάση σήμερα, κατά το Πατριαρχικό και Συνοδικό Συλλείτουργο της Πεντηκοστής, ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος Αχρίδος κ. Στέφανος δίδαξε στην πράξη Ορθόδοξο εκκλησιαστικό ήθος και εκκλησιολογία.
Ο Αρχιεπίσκοπος Αχρίδος, έχοντας πλήρη επίγνωση της κανονικής τάξης και καθηγιασμένης πράξης της Εκκλησίας μας, δεν "τσίμπησε" στο "τυράκι" των Σέρβο-Ρώσων, που πίστεψαν ότι με φανταχτερά θέλγητρα και δολώματα θα καταφέρουν να προκαλέσουν εμπλοκή στην οριστική κανονική διευθέτηση του εκκλησιαστικού ζητήματος της Βορείου Μακεδονίας. Παρέχοντας, χωρίς να έχουν κανένα σχετικό δικαίωμα, μια ψευδή "αυτοκεφαλία" και ένα κωμικοτραγικό και θλιβερό από απόψεως περιεχομένου χαρτί που αυθαίρετα ονόμασαν "Τόμο", νόμισαν ότι θα δελεάσουν τον Αρχιεπίσκοπο Στέφανο και την υπ' αυτόν Εκκλησία, ώστε να σαμποτάρουν την κανονική επίλυση του θέματος, η οποία μπορεί να γίνει μόνο από το Οικουμενικό Πατριαρχείο.
Αλλά, ο Στέφανος προσπέρασε την σκόπελο. Πήρε τον "τόμο" του Σερβίας, τον ευχαρίστησε και πλέον οδήγησε τα βήματά του στις αυλές της Μητρός Εκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως. Εκείνης που θεράπευσε το πολυετές σχίσμα της Εκκλησίας του και τον επανέφερε στην ευχαριστιακή κοινωνία με την καθόλου Ορθοδοξία. Εκείνης που, σύμφωνα με τα μοναδικά της προνόμια, μπορεί να επιληφθεί και της τελικής διευθετήσεως του status της εν Βορείω Μακεδονία Ορθοδόξου Εκκλησίας.
Όσο για τον "Τόμο" των Σέρβων, ο Αρχιεπίσκοπος Στέφανος του προσέδωσε τη μοναδική σημασία που μπορεί να έχει: έγγραφη συγκατάθεση της Εκκλησίας της Σερβίας στην αποδέσμευση της Αρχιεπισκοπής Αχρίδος από την κανονική δικαιοδοσία του Βελιγραδίου. Τίποτε περισσότερο και τίποτε λιγότερο από αυτό.
Στη λειτουργική πράξη, τα παραπάνω πραγματώθηκαν με το γεγονός ότι ο Αρχιεπίσκοπος Στέφανος συλλειτούργησε με τον Οικουμενικό Πατριάρχη ως πρώτος τη τάξει των Ιεραρχών και όχι ως Προκαθήμενος Αυτοκεφάλου Εκκλησίας. Χωρίς μίτρα, Σταυρό, ποιμαντορική ράβδο, τα οποία θα έφερε εάν ήταν Προκαθήμενος Αυτοκεφάλου Εκκλησίας.
Ευελπιστούμε ότι θα έρθει η ευλογημένη ώρα και για αυτό, όταν και όπως θέλει ο Θεός και ορίζουν οι Ιεροί Κανόνες της Εκκλησίας μας.
Αλλά μέχρι τότε, ας παραδειγματισθούν οι αγνώμονες εκείνοι Προκαθήμενοι που σήμερα λακτίζουν κατά του Ιερού Κέντρου, από το οποίο έλαβαν και τη Χάρη και την αξία και τους τίτλους. Ας παραδειγματισθούν από τον ταπεινό και ευλογημένο Αρχιεπίσκοπο Αχρίδος Στέφανο.
Ο Κύριλλος, ο Πορφύριος, ο Ρωστισλάβος, π.χ., φαίνονται τόσο μικροί και ελάχιστοι μπροστά στο μεγαλείον της ταπεινώσεως του Στεφάνου. Και ας λέγονται κάποιοι "πατριάρχες"...
Αρχή άνδρα δείκνυσιν.
