Δημοσιεύθηκε στις 14 Ιανουαρίου 2020
Του Vladimir Rozanskij
Κατά
τη διάρκεια της Θείας Λειτουργίας των Χριστουγέννων, η προσέλευση στους ναούς
κυμαίνεται μεταξύ 1 και 3%. Αυτό είναι το χαμηλότερο ποσοστό που έχει βρεθεί
ανάμεσα σε όλες τις χριστιανικές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της εκκοσμικευμένης
Γαλλίας. Η κυβέρνηση επαινεί τα αποτελέσματα του «Ταξιδιού στα Χριστούγεννα»
της Μόσχας, αλλά μερικοί τονίζουν τον εμπορικό και κοσμικό χαρακτήρα του.
Μόσχα (AsiaNews) -
Το κέντρο στατιστικών ερευνών Sova, ένα από τα πιο έγκυρα στη
χώρα, δημοσίευσε στοιχεία σχετικά με την προσέλευση στους Ορθόδοξους ναούς ανά
περιοχή κατά τις Χριστουγεννιάτικες λειτουργίες της περασμένης εβδομάδας. Τα
αριθμητικά στοιχεία κυμαίνονται μεταξύ 1 και 3%, με έναν μέσο όρο σε όλη τη
Ρωσία που δεν υπερβαίνει το 2%, στα ίδια επίπεδα με τα προηγούμενα χρόνια, αν
και ελαφρώς μειούμενο. Πρόκειται για το χαμηλότερο ποσοστό που έχει μετρηθεί
ανάμεσα σε όλες τις χριστιανικές χώρες (στη Γαλλία, μία από τις πιο εκκοσμικευμένες,
είναι περίπου 5-7%).
Αυτή η χαμηλή τάση των Ρώσων
να συμμετέχουν σε λειτουργικές τελετές απεικονίζει τον ειδικό χαρακτήρα της Ρωσικής
ορθοδοξίας, η οποία επιβεβαιώνεται μέσω μιας εθνικής-κοσμικής και όχι ρητώς
θρησκευτικής ταυτότητας. Ο Μπόρις Γέλτσιν, ο πρώτος μετακομμουνιστικός πρόεδρος
της δεκαετίας του 1990, συχνά αναφερόταν στους συμπατριώτες του ως «Ορθόδοξους
αθεϊστές». Οι εκπρόσωποι του Πατριαρχείου της Μόσχας δεν έχουν σχολιάσει τα
δεδομένα, αλλά φαίνεται να μην ανησυχούν ιδιαίτερα γι’ αυτά, τόσο πολύ έτσι
ώστε να συνεχίσουν να αναπτύσσουν προγράμματα ανέγερσης ναών που έρχονται σε
αυξανόμενη αντίθεση με τη χαμηλή προσέλευση των πιστών σε αυτούς.
Την ίδια στιγμή, ο δήμαρχος
της Μόσχας, ο έμπιστος του Πούτιν, Σεργκέι Σομπιάνιν, επαίνεσε τη μεγάλη
επιτυχία του φεστιβάλ «Ταξίδι στα Χριστούγεννα», το οποίο έλαβε χώρα στην
πρωτεύουσα από τις 13 Δεκεμβρίου έως τις 12 Ιανουαρίου και προσέλκυσε πάνω από
15 εκατομμύρια επισκέπτες. Το περασμένο έτος η εκδήλωση έφτασε τα 18,6
εκατομμύρια επισκέπτες για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Ο Σομπιάνιν εξέφρασε
την υπερηφάνεια του για «το μεγαλύτερο χριστουγεννιάτικο πάρτι στην Ευρώπη», το
οποίο περιλαμβάνει διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις, διαγωνισμούς χειμερινών
αθλημάτων, χριστουγεννιάτικες γαστρονομικές προτάσεις και μεγάλη ποικιλία
αναμνηστικών.
Τα Χριστούγεννα
επεκτείνονται στο δυτικό (25 Δεκεμβρίου) και στο ανατολικό (7 Ιανουαρίου) «διπλό
ημερολόγιο», λαμβάνοντας ως επί το πλείστον εμπορικό και κοσμικό χαρακτήρα,
όπου το θρησκευτικό μέρος είναι αναμφισβήτητα δυσδιάκριτο. Οι εορτασμοί
διαρκούν μέχρι τις 19 Ιανουαρίου, ημερομηνία της Ορθόδοξης εορτής του Βάπτισης
του Κυρίου, κατά την οποία πολλοί συμμετέχουν στο «λουτρό στα παγωμένα νερά»
που διεξάγεται μετά τις λειτουργίες. Φέτος οι Ρώσοι ανησυχούν για τις υψηλές
θερμοκρασίες, που λιώνουν τον πάγο εμποδίζοντας την αποτελεσματική υλοποίηση
αυτής της ορθόδοξης φολκλορικής παράδοσης.
Το ίδιο φαινόμενο, εξάλλου,
επαναλαμβάνεται επίσης με την ευκαιρία των εορτών του Πάσχα. Αυτή η εορτή είναι
πιο έντονα αισθητή στην Ορθόδοξη Εκκλησία από τα Χριστούγεννα και κατ’ αυτήν το
ποσοστό των πιστών που προσέρχονται στην εκκλησία ανέρχεται σε περίπου 3%. Πολλοί
πηγαίνουν στην εκκλησία μόνο για την ευλογία των τσουρεκιών του Πάσχα, χωρίς να
συμμετέχουν στις τελετές. Το ποσοστό των «ενεργών» Ορθοδόξων στη Ρωσία δεν έχει
αυξηθεί, στην πραγματικότητα μειώνεται εδώ και αρκετά χρόνια, παρά την έντονη
θρησκευτική προπαγάνδα που υποστηρίζεται από τις κρατικές και τοπικές δημόσιες
δομές και τους πολιτικούς ηγέτες που βρίσκονται πάντα στην πρώτη σειρά στις λειτουργίες,
με πρώτο τον Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν.
Ο πρωταγωνιστικός ρόλος της
Ορθοδόξου Εκκλησίας στα διάφορα κοινωνικά προβλήματα, στην υπεράσπιση της
οικογένειας, της αγέννητης ζωής και των ηθικών αξιών, φαίνεται ότι δεν μπορεί
να αλλάξει την τάση του υψηλότερου ποσοστού αμβλώσεων και διαζυγίων στον κόσμο.
Η Εκκλησία υπερασπίζεται το χριστιανικό όραμα στην ιδιωτική και τη δημόσια ζωή
ενάντια στον «ηθικό ξεπεσμό που προκαλείται από την επιρροή της Δύσης», αλλά
στην πραγματικότητα η σημερινή ρωσική κοινωνία δεν φαίνεται να αποκλίνει πολύ
από τις συνήθειες των εποχών του σοβιετικού αθεϊσμού σε αυτό, όπου ακόμη και το
2-3% του πληθυσμού προσπαθούσε να παραστεί στους ναούς παρά την σπανιότητά τους
και τους κινδύνους που αυτό συνεπαγόταν.
Επιπλέον, δεν είναι εύκολο
να υπολογίσουμε τον αριθμό των «Ορθόδοξων ενοριτών», καθώς δεν υπάρχουν επίσημα
μητρώα, ακόμη και για τα μυστήρια, και ο ίδιος ο ρωσικός νόμος για την
ελευθερία της θρησκείας απαγορεύει στους πιστούς να υπογράφουν οποιοδήποτε
έγγραφο πιστοποιεί ότι ανήκουν σε κάποια θρησκευτική ομολογία. Τα στατιστικά
στοιχεία από αυτή την άποψη είναι κάπως γενικά, και συχνά γενναιόδωρα, και τα
πιο αξιόπιστα στοιχεία είναι αυτά του Υπουργείου Εσωτερικών, που ελέγχει όλους
τους τύπους πληθυσμιακών ομάδων.
Πηγή: asianews.it
