Προ ημερών, ο Βαντίμ Νοβίνσκι, βουλευτής του φιλορωσικού κόμματος “Opposition Bloc” και ο κύριος χορηγός της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Ουκρανία, μίλησε για τη χειροτονία του ως Διακόνου, η οποία, σύμφωνα με τον ίδιο, έλαβε χώρα με εσκεμμένη παραβίαση του όρκου του Διακόνου (σ.μ. να αφιερωθεί αποκλειστικά στην υπηρεσία της Εκκλησίας) που δίδεται ενώπιον του Σταυρού και του Ευαγγελίου. Ο Νοβίνσκι μίλησε για αυτό το θέμα στον αέρα της εκπομπής “Парсуна”, η οποία διευθύνεται από τον επικεφαλής του Συνοδικού Τμήματος για θέματα Εκκλησίας και κοινωνίας και μέσων μαζικής ενημέρωσης της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, Βλαντιμίρ Λεγκόϊντα.
Έτσι, ο Βαντίμ Νοβίνσκι παραδέχθηκε δημόσια ότι με τη χειροτονία του παραβίασε τον όρκο. Αυτή η παραβίαση συνέβη με την ευλογία του σημερινού επικεφαλής της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Ουκρανία, Μητροπολίτη Ονούφριου (Μπερεζόφσκι). Ο Νοβίνσκι σημείωσε ότι, σε μια συνομιλία με τον Ονούφριο, προειδοποίησε τον τελευταίο ότι η χειροτονία του έρχεται σε αντίθεση με τον όρκο να υπηρετήσει την Εκκλησία.
Συγκεκριμένα, ο Νοβίνσκι είπε: «Και φέτος, ο Μακαριώτατος Μητροπολίτης Ονούφριος, κατά τη διάρκεια μιας από τις συνομιλίες μας, είπε ότι θέλει να με χειροτονήσει ως Διάκονο. Απάντησα ότι έχω ένα κώλυμα - ότι είμαι βουλευτής και ασχολούμαι με πολιτικές δραστηριότητες και, από όσο γνωρίζω, όταν δίδεται ο όρκος του Διακόνου στο Ευαγγέλιο, υπάρχουν σημεία που αναφέρουν ότι ένας κληρικός δεν έχει δικαίωμα να ασχολείται με πολιτικές δραστηριότητες και δεν μπορεί να ανήκει σε ένα κόμμα». Σε αυτά ο Ονούφριος, σύμφωνα με το Νοβίνσκι, απάντησε: Ο Μακαριώτατος έδωσε την ευλογία του, λέγοντας: «Ο Κύριος θα σας οδηγήσει όπου είναι απαραίτητο, να βασίζεστε για όλα στον Κύριο».
Για να καταστεί σαφέστερο, ένας υποψήφιος για την ιερωσύνη, προτού λάβει οποιοδήποτε ιερατικό αξίωμα, πρέπει να δώσει όρκο ενώπιον του Σταυρού και του Ευαγγελίου, στον οποίο, μεταξύ άλλων, ορκίζεται και ότι «Δεν θα συμμετάσχει σε οποιαδήποτε πολιτικά κόμματα, κινήματα ή δραστηριότητες».
Επιπλέον, πρέπει να σημειωθεί ότι με τις ενέργειές τους ο Μητροπολίτης Ονούφριος και ο Διάκονος Βαντίμ παραβίασαν έναν αριθμό κανόνων της Ορθόδοξης Εκκλησίας, σύμφωνα με τους οποίους οι κληρικοί απαγορεύεται να κατέχουν οποιοδήποτε δημόσιο αξίωμα. Το ίδιο το γεγονός της κατοχής τέτοιων θέσεων είναι ένα από τα κωλύματα για την εισδοχή στην ιερωσύνη, τα οποία στο Εκκλησιαστικό Δίκαιο ονομάζονται «κοινωνικά κωλύματα».
Έτσι, ο Ονούφριος έδωσε ηθελημένα την ευλογία του στο Βαντίμ Νοβίνσκι να παραβιάσει τον όρκο και τους κανόνες της Εκκλησίας. Συγκεκριμένα, τον 6ο κανόνα των Αγίων Αποστόλων, σύμφωνα με τον οποίο: «Ἐπίσκοπος, ἢ πρεσβύτερος, ἢ διάκονος, κοσμικάς φροντίδας μὴ ἀναλαμβανέτω». Για την παραβίαση αυτού του κανόνα, οι Άγιοι Απόστολοι διέταξαν να τιμωρούνται οι παραβάτες με καθαίρεση: «εἰ δὲ μή, καθαιρείσθω». Σχετικοί είναι δύο ακόμη Αποστολικοί Κανόνες, που απαγορεύουν ρητώς την ταύτιση στο ίδιο πρόσωπο ιερατικού και κοσμικού αξιώματος. Έτσι, ο 81ος Κανόνας επιτάσσει: «Εἴπομεν ὅτι οὐ χρῇ ἐπίσκοπον, ἢ πρεσβύτερον καθιέναι ἑαυτὸν εἰς δημοσίας διοικήσεις, ἀλλὰ προσευκαιρεῖν ταῖς ἐκκλησιαστικαῖς χρείαις. Ἢ πειθέσθω οὖν τοῦτο μὴ ποιεῖν, ἢ καθαιρείσθω, οὐδεὶς γὰρ δύναται δυσὶ κυρίοις δουλεύειν, κατὰ τὴν Κυριακὴν παρακέλευσιν». Και παρόμοια προβλέπει και ο 83ος: «Ἐπίσκοπος, ἢ πρεσβύτερος, ἢ διάκονος στρατείᾳ σχολάζων καὶ βουλόμενος ἀμφότερα κατέχειν, ῥωμαϊκὴν ἀρχήν καὶ ἱερατικὴν διοίκησιν, καθαιρείσθω· τὰ γὰρ Καίσαρος, Καίσαρι καὶ τά τοῦ Θεοῦ, τῷ Θεῷ».
Εκτός από τους κανόνες των Αγίων Αποστόλων, παρόμοιες τιμωρίες επιβάλλονται και με ένα αριθμό κανόνων Οικουμενικών, αλλά και Τοπικών Συνόδων, οι οποίοι έχουν αποκτήσει καθολικό κύρος.
Έτσι, ο 7ος κανόνας της Δ΄ Οικουμενικής Συνόδου ορίζει: «Τοὺς ἅπαξ ἐν κλήρῳ τεταγμένους, ἢ καὶ μοναστάς, ὡρίσαμεν μήτε ἐπὶ στρατείαν, μήτε ἐπὶ ἀξίαν κοσμικὴν ἔρχεσθαι· ἤ, τοῦτο τολμῶντας, καὶ μὴ μεταμελομένους, ὥστε ἐπιστρέψαι ἐπὶ τοῦτο, ὅ διὰ Θεὸν πρότερον εἵλοντο, ἀναθεματίζεσθαι».
Σχετικός είναι και ο 3ος κανόνας της ίδιας Συνόδου: «Ἦλθεν εἰς τὴν ἁγίαν σύνοδον, ὅτι τῶν ἐν τῷ κλήρῳ κατειλεγμένων τινές, δι’ αἰσχροκέρδειαν, ἀλλοτρίων κτημάτων γίνονται μισθωτοί, καὶ πράγματα κοσμικά ἐργολαβοῦσι, τῆς μὲν τοῦ Θεοῦ λειτουργίας καταα θυμοῦντες, τοὺς δὲ τῶν κοσμικῶν ὑποτρέχοντες οἴκους, καὶ οὐσιῶν χειρισμοὺς ἀναδεχόμενοι διὰ φιλαργυρίαν. Ὥρισε τοίνυν ἡ ἁγία καὶ μεγάλη σύνοδος, μηδένα τοῦ λοιποῦ, μὴ ἐπίσκοπον, μὴ κληρικόν, μὴ μονάζοντα, ἢ μισθοῦσθαι κτήματα, ἢ πραγμάτων ἐπεισάγειν ἑαυτὸν κοσμικαῖς διοικήσεσι· πλὴν εἰ μήπου ἐκ νόμων καλοῖτο εἰς ἀφηλίκων ἀπαραίτητον ἐπιτροπήν· ἢ ὁ τῆς πόλεως ἐπίσκοπος ἐκκλησιαστικῶν ἐπιτρέψοι φροντίζειν πραγμάτων, ἢ ὀρφανῶν, ἢ χηρῶν ἀπρονοήτων, καὶ τῶν προσώπων τῶν μάλιστα τῆς ἐκκλησιαστικῆς δεομένων βοηθείας, διὰ τὸν φόβον τοῦ Θεοῦ. Εἰ δέ τις παραβαίνων τὰ ὡρισμένα τοῦ λοιποῦ ἐπιχειρήσοι, ὁ τοιοῦτος ἐκκλησιαστικοῖς ὑποκείσθω ἐπιτιμίοις».
Παρόμοια απαγόρευση για την ανάληψη από κληρικούς κοσμικών φροντίδων περιλαμβάνει και ο 10ος κανόνας της 7ης Οικουμενικής Συνόδου: «Ἐπειδή τινες τῶν κληρικῶν, παραλογιζόμενοι τὴν κανονικὴν διάταξιν, ἀπολιπόντες τὴν ἑαυτῶν παροικίαν εἰς ἑτέραν παροικίαν ἐκτρέχουσι, κατὰ τὸ πλεῖστον δὲ ἐν ταύτῃ τῇ θεοφυλάκτῳ καὶ βασιλίδι πόλει, καὶ εἰς ἄρχοντας προσεδρεύουσιν, ἐν τοῖς αὐτῶν εὐκτηρίοις τὰς λειτουργίας ποιοῦντες, τούτους, χωρὶς τοῦ ἰδίου ἐπισκόπου καὶ τοῦ Κωνσταντινουπόλεως, οὐκ ἔξεστι δεχθῆναι ἐν οἱῳδήποτε οἴκῳ, ἢ ἐκκλησίᾳ· εἰ δέ τις τοῦτο ποιήσει, ἐπιμένων, καθαιρείσθω. Ὅσοι δὲ μετ' εἰδήσεως τῶν προλεχθέντων ἱερέων τοῦτο ποιοῦσιν, οὐκ ἔξεστιν αὐτοῖς, κοσμικὰς καὶ βιωτικὰς φροντίδας ἀναλαμβάνεσθαι, ὡς κεκωλυμένοις τοῦτο ποιεῖν παρὰ τῶν θείων κανόνων. Εἰ δέ τις φωραθείη τῶν λεγομένων μειζοτέρων τὴν φροντίδα ἐπέχων, ἢ παυσάσθω, ἢ καθαιρείσθω. Μᾶλλον μὲν οὖν ἴτω πρὸς διδασκαλίαν τῶν τε παίδων καὶ τῶν οἰκετῶν, ἐπαναγινώσκων αὐτοῖς τὰς θείας Γραφάς· εἰς τοῦτο γὰρ καὶ τὴν ἱερωσύνην ἐκληρώσατο».
Αξίζει να αναφερθεί
και ο 16ος κανόνας της εν Καρθαγένη Τοπικής Συνόδου: «Ὁμοίως ἤρεσεν, ἵνα ἐπίσκοποι,
καὶ πρεσβύτεροι, καὶ διάκονοι, ἐκλήπτορες μὴ γίνωνται, ἢ προκουράτορες, μηδὲ ἔκ
τινος αἰσχροῦ ἢ ἀτίμου πράγματος τροφὴν πορίζωνται· ὀφείλουσι γὰρ ἀποβλέψαι εἰς
τὸ γεγραμμένον· Οὐδεὶς στρατευόμενος τῷ Θεῷ, ἐμπλέκει ἑαυτὸν πράγμασι κοσμικοῖς.
Καὶ ὥστε τοὺς ἀναγνώστας, εἰς τὸν καιρὸν τῆς ἥβης ἐρχομένους ἀναγκάζεσθαι, ἢ
συμβίους ἀγαγέσθαι, ἢ ἐγκράτειαν ὁμολογεῖν. Ὁμοίως ἤρεσεν, ἵνα κληρικός, ἐὰν
χρήματα δῷ ἐν χρήσει, τὰ χρήματα λάβῃ· ἐὰν δὲ εἶδος, ὅσον δέδωκε λάβῃ. Καὶ ἵνα
πρὸ τῶν εἰκοσιπέντε ἐνιαυτῶν, μήτε διάκονοι χειροτονῶνται· ἀλλὰ καὶ οἱ ἀναγνῶσται
τὸν δῆμον μὴ προσκυνῶσι».
Ακόμη, ο 11ος κανόνας της εν Κωνσταντινουπόλει Πρωτοδευτέρας Συνόδου αναφέρει: «Τοὺς πρεσβυτέρους ἢ διακόνους, κοσμικὰς ἀρχὰς ἢ φροντίδας ἀναδεχομένους ἢ τὰς ἐν τοῖς οἴκοις τῶν ἀρχόντων λεγομένας κουρατωρείας, οἱ θεῖοι καὶ ἱεροὶ κανόνες καθαιρέσει καθυποβάλλουσι. Τοῦτο οὖν καὶ ἡμεῖς ἐπικυροῦντες, καὶ περὶ τῶν λοιπῶν τῶν ἐν τῷ κλήρῳ κατειλεγμένων διοριζόμεθα, ὡς, εἴ τις αὐτῶν κοσμικὰς ἀρχὰς μεταχειρίζοιτο, ἢ τὰς ἐν τοῖς τῶν ἀρχόντων οἴκοις ἢ προαστείοις λεγομένας κουρατωρείας ἀναδέχοιτο, τοῦτον τοῦ οἰκείου κλήρου ἐκδιώκεσθαι· οὐδεὶς γὰρ δύναται, κατὰ τὴν τοῦ Χριστοῦ τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ ἡμῶν αὐτόλεκτον καὶ ἀψευδεστάτην φωνήν, δυσὶ κυρίοις δουλεύειν».
Πιθανότατα κανένας δεν θα υποβάλει σε ανάθεμα ή καθαίρεση τον Ονούφριο ή το Βαντίμ Νοβίνσκι, αλλά μια τέτοια σκόπιμη και κυνική προσβολή στους κανόνες της Εκκλησίας, τους οποίους επικαλούνται με έμφαση για να πολεμήσουν την Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας, δείχνει ότι η ηγεσία αυτής της εκκλησιαστικής δομής είναι που δεν τηρεί αυτούς τους κανόνες. Επικαλούνται τους κανόνες μόνο όταν θέλουν να καταδικάσουν την Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας και τον Οικουμενικό Πατριάρχη, αλλά τώρα ακυρώνεται όλη η ρητορική τους. Σύμφωνα με τον ίδιο τον Ονούφριο, μπορεί να ειπωθεί καταφατικά ότι κατά τη δημιουργία της Ενωμένης Τοπικής Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας ο Οικουμενικός Πατριάρχης καθοδηγήθηκε από τον ίδιον τον Κύριο, ο Οποίος στην πραγματικότητα τον οδήγησε στο «όπου ήταν απαραίτητο».
Μπορούμε να
επισημάνουμε ότι για τα στελέχη της Ρωσικής Εκκλησίας οι ίδιοι οι κανόνες της
Εκκλησίας είναι σαν το τιμόντι του κάρου: «εκεί που το στρίβω εκεί πηγαίνει».
Και το στρίβουν, όπως λέει η λαϊκή σοφία, «όπως ο γύφτος τον ήλιο»...
Πηγή: Πνευματικό Μέτωπο
Ουκρανίας
