Η καραντίνα τελειώνει και οι άνθρωποι επιστρέφουν
σταδιακά στις συνήθεις δραστηριότητές τους. Και το ουκρανικό εκκλησιαστικό
περιβάλλον επιστρέφει στις παραδοσιακές διαμάχες και τον πόλεμο
παραπληροφόρησης. Ο ελληνικός ιστότοπος «Ρομφαία» δημοσίευσε υλικό, σύμφωνα με το οποίο ο τέως Πρόεδρος της Ουκρανίας Πέτρο
Ποροσένκο προβλέπεται ότι θα φυλακισθεί για προδοσία, λόγω της προώθησης της
δημιουργίας της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ουκρανίας και, επίσης προβλέπεται ότι,
ως συνέπεια αυτού, αναπόφευκτα η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας θα οδηγηθεί σε
αποσύνθεση. Είναι σαφές ότι αυτό το δημοσίευμα δεν θα μπορούσε να ξεφύγει από
την προσοχή των Ουκρανών εμπειρογνωμόνων.
Ας ξεκινήσουμε με το γεγονός ότι το
κείμενο στη «Ρομφαία» είναι μετάφραση των «ειδήσεων» που δημοσιεύθηκαν στον ρωσικό κρατικό ιστότοπο προπαγάνδας RIA
Novosti. Το κείμενο τιτλοφορείται: «Διώκονται για προδοσία. Οι ηγέτες του
ουκρανικού σχίσματος απειλούνται με φυλάκιση». Ο τίτλος έχει φτιαχτεί για όσους
δεν διαβάζουν περαιτέρω το δημοσίευμα. Δημιουργεί την εντύπωση ότι ο τέως
Πρόεδρος Πέτρο Ποροσένκο θα δικαστεί για προδοσία λόγω της συμμετοχής του στην
ίδρυση της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ουκρανίας. Το άρθρο είναι γεμάτο με μια
δέσμη ισχυρισμών που είτε δεν έχουν αποδεικτικά στοιχεία ή είναι απλώς άσχετα -
απλά ένα κραυγαλέο παράδειγμα ψεύδους και χειραγώγησης. Και ο λόγος για αυτό το
«λαβράκι» ήταν κάποια υποτιθέμενη ερευνητική δραστηριότητα του Κρατικού Γραφείου
Ερευνών της Ουκρανίας στην κατοικία του πρώην Πατριάρχη Φιλάρετου. Υποτίθεται,
λοιπόν, ότι αυτό έγινε στο πλαίσιο μιας «προδικαστικής έρευνας για την
υποκίνηση του θρησκευτικού μίσους από μια ομάδα προσώπων, συμπεριλαμβανομένων
και αξιωματούχων των δημοσίων αρχών». Ο ιός της πληροφορίας ρίχτηκε από τη Νεονίλα Τκατσένκο, η οποία αυτοαποκαλείται «επικεφαλής
δικηγόρος του Πατριαρχείου Κιέβου». Δεν υπάρχουν πληροφορίες σχετικά με αυτό το
γεγονός στον ιστότοπο του Κρατικού Γραφείου Ερευνών, ούτε η Τκατσένκο δημοσίευσε
κανένα βίντεο ή φωτογραφική απόδειξη του συμβάντος.
Ας δούμε περί τίνος πρόκειται στην
πραγματικότητα.
Ποια είναι η Νεονίλα Τκατσένκο;
Νεονίλα Τκατσένκο, πηγή: youtube.com
Ένας συντάκτης (ή συντάκτρια) των
ειδήσεων στον ρωσικό ιστότοπο «RIA Novosti» χτίζει σχεδόν όλα τα θέματά του (ή της) στα μηνύματα που αναρτά
στο Facebook η Νεονίλα
Τκατσένκο. Η Τκατσένκο εμφανίστηκε στον εκκλησιαστικό χώρο το 2019 και άρχισε να
προωθεί ενεργά το θέμα της αρπαγής, για λογαριασμό του «Πατριαρχείου Κιέβου»,
ενός ναού στην Οδησσό από τον εκεί Επίσκοπο της Ορθοδόξου Εκκλησίας της
Ουκρανίας. Στο παρελθόν, η κυρία αυτή απασχολούσε συχνά τα τοπικά μέσα
ενημέρωσης - αλλά κυρίως ως τυχοδιώκτρια και απατεώνας που εξαπάτησε έναν μεγάλο αριθμό ανθρώπων για
μεγάλα χρηματικά ποσά. Μπορείτε να διαβάσετε για ποινικές υποθέσεις που άνοιξαν εναντίον της Τκατσένκο. Τα τοπικά
μέσα ενημέρωσης γράφουν επίσης πολλά για τους δεσμούς της Τκατσένκο και του με
πολιτικό γάμο συζύγου της, Αντρέι Σιντορένκο, με τους ακτιβιστές κατά της
Ουκρανικής Επανάστασης του 2014 (Euromaidan), καθώς και για την ικανότητα του ζευγαριού
να «αλλάζουν τα παπούτσια τους στον αέρα» (σ.μ. ουκρανική έκφραση για αυτό
που λέμε στα ελληνικά... «κωλοτούμπα») και να αλλάζουν γρήγορα τη ρητορική
και τους προστάτες τους.
Αντρέι Σιντορένκο και Νεονίλα Τκατσένκο, πηγή: Εφημερίδα
της Οδησσού («Одесские ведомости»)
Προφανώς, η Τκατσένκο έγινε «η επικεφαλής
δικηγόρος του Πατριαρχείου Κιέβου» για αυτές τις ηθικές της αξίες και έλαβε το
δικαίωμα εκπροσώπησης των συμφερόντων του ενώπιον της δικαιοσύνης. Αλλά κάτι
δεν πάει καλά εδώ. Σύμφωνα με το ουκρανικό δίκαιο, η εκπροσώπηση στα δικαστήρια
παρέχεται μόνο από δικηγόρους και η Τκατσένκο δεν διαθέτει δίπλωμα δικηγόρου.
Αυτός είναι ο λόγος που μετατρέπει όλες τις δικαστικές ενέργειες αυτής της
ψεύτικης εκκλησίας (σ.μ. του «Πατριαρχείου Κιέβου») κατά της Ορθοδόξου
Εκκλησίας της Ουκρανίας σε τσίρκο και σκάνδαλα. Εδώ μπορείτε
να καμαρώσετε τα «σόου» που στήνει. Εφόσον είχα την «ευτυχία» να διασταυρωθούν
οι δρόμοι μας, μπορώ να βεβαιώσω ότι δίνει την εντύπωση της πλήρους
συναισθηματικής ανεπάρκειας και ανισορροπίας.
Όλοι κάνουν μήνυση σε όλους
Τώρα ας επιστρέψουμε στα άρθρα με τίτλους
«οι δημιουργοί της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ουκρανίας θα δικαστούν για
προδοσία». Θα εξηγήσω μερικές λεπτομέρειες στους αναγνώστες που δεν κατανοούν
τις ιδιαιτερότητες της πολιτικής κατάστασης στην Ουκρανία υπό τον Πρόεδρο Ζελένσκι.
Το γεγονός είναι ότι στην Ουκρανία,
μετά τις τελευταίες εκλογές, η νέα κυβέρνηση άρχισε να καταστρέφει ό,τι έκανε η
προηγούμενη. Είμαστε σχεδόν η μόνη χώρα στην Ευρώπη όπου δεν υπάρχει συνέχεια
της πολιτικής - τόσο στο εξωτερικό όσο και στο εσωτερικό. Επιπλέον, έχουμε το
λεγόμενο ολιγαρχικό σύστημα διακυβέρνησης από τα μέσα της δεκαετίας του 1990. Οι
ολιγάρχες δεν είναι απλώς «πλούσιοι επιχειρηματίες», είναι άνθρωποι των οποίων
τα οικονομικά συμφέροντα και οι πολιτικές προτιμήσεις επηρεάζουν τους βασικούς
τομείς και τις σφαίρες δραστηριοποίησης της χώρας. Και προκειμένου να μην
διαλυθεί η χώρα εξαιτίας τους, κάθε νέος πρόεδρος αναγκάζεται να δημιουργήσει ένα
σύστημα ελέγχων και ισορροπιών. Στις αρχές του 2014 ο Πρόεδρος Γιανουκόβιτς και η κυβέρνησή του διέφυγαν στη Ρωσία, όπως και σχεδόν όλοι οι
«άνθρωποί» του. Ο νέος πρόεδρος Ποροσένκο άρχισε να καθαρίζει τη χώρα από τα
κατάλοιπα του Γιανουκόβιτς και τους ολιγάρχες, οι οποίοι, κατά τη γνώμη του, θα
μπορούσαν να σπάσουν το νέο σύστημα ελέγχων και ισορροπιών. Το 2019 αυτή η
ισορροπία έσπασε και οδήγησε σε πολέμους των ολιγαρχών.
Ο Κολομόϊσκι επέστρεψε
στην Ουκρανία θριαμβευτικά και πολλοί από τους ανθρώπους του Γιανουκόβιτς
επέστρεψαν - και όλοι ήθελαν εκδίκηση από τον διάδοχό του για την ταπείνωση και
την εξορία. Και όλοι άρχισαν να κάνουν μήνυση σε όλους, ενώ οι ομάδες επιρροής
της εποχής του Γιανουκόβιτς ξεκίνησαν τον πόλεμο τους για να επιστρέψουν στην
εξουσία. Και ο Πέτρο Ποροσένκο έγινε ο κύριος στόχος. Σχεδόν όλες οι κατηγορίες
εναντίον του έχουν κατατεθεί από ένα άτομο: τον δικηγόρο του Γιανουκόβιτς και
πρώην αναπληρωτή επικεφαλής του Προεδρικού του Γραφείου, Αντρέι Πορτνόφ. Αν κοιτάξουμε τη λίστα αυτών των περιπτώσεων, διαπιστώνουμε ότι αυτές δεν έχουν καμία
σχέση με την Ορθόδοξο Εκκλησία της Ουκρανίας. Επιπλέον, δεν είναι δεδομένο ότι
αυτές οι ποινικές υποθέσεις έχουν πραγματική νομική προοπτική, πρόκειται
περισσότερο για σκανδαλολογία και θόρυβο. Επομένως, τίτλοι του στυλ «Ο
δημιουργός της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ουκρανίας κατηγορείται για προδοσία» δεν
είναι παρά μια ακραία απόπειρα χειραγώγησης. Με την ίδια επιτυχία, θα μπορούσαν
να γράψουν ότι «ο πατέρας των πέντε παιδιών κατηγορείται για προδοσία».
Και τώρα, για σύγκριση, ας δούμε ποιοι
από τους κορυφαίους Ουκρανούς αξιωματούχους υπό τον Πρόεδρο Ζελένσκι
αντιμετωπίζουν παρόμοιες κατηγορίες. Οι παρακάτω κατηγορούνται για προδοσία:
Στην πραγματικότητα, κάθε Ουκρανός
ανώτερος αξιωματούχος έχει αρκετές ποινικές υποθέσεις ή διαδικασίες σε
εκκρεμότητα. Ακόμη και ο πρώην επικεφαλής του Γραφείου του Προέδρου Ζελένσκι, ο
Αντρέι Μπόγνταν, κατηγορήθηκε για ξυλοδαρμό αίγας στο ζωολογικό κήπο. Κάποιος ήθελε να μηνύσει για προδοσία τον
ίδιο τον Πρόεδρο Ζελένσκι - αλλά έχει νομική ασυλία. Τώρα, ελπίζω ότι οι
αναγνώστες (ειδικά οι εκτός Ουκρανίας) θα έχουν μια ιδέα για το τι συμβαίνει στα
νομικά πράγματα της Ουκρανίας υπό τη νέα κυβέρνηση. Επομένως, η υπόθεση
εναντίον του Ποροσένκο είναι μια σταγόνα στον ωκεανό του νομικού χάους στο
οποίο ζούμε τώρα. Και οφείλω να τονίσω ότι σε κάθε τέτοια περίπτωση οι
νομικοί σύμβουλοι, οι δικηγόροι και όλοι εκείνοι που αποκαλούμε «διαιτητές»
κερδίζουν καλά.
Στη συνέχεια, ο Ρώσος ανταποκριτής παραθέτει ξανά τα λόγια της κ. Τκατσένκο: «Ο Ποροσένκο και ο Επιφάνιος
και ο Νιστσούκ (πρώην Υπουργός Πολιτισμού) βρίσκονται υπό έρευνα για υποκίνηση
διαθρησκευτικού μίσους. Μεγάλη κομπανία. Και συνεχίζουν αυτοί οι άνθρωποι να
διεκδικούν εκκλησιαστικά αξιώματα και θέσεις;» Για ποια έρευνα μιλάμε; Από
ποιον, πότε και εναντίον τίνος έχει υποβληθεί η αγωγή; Ποια είναι η κατάσταση
της διαδικασίας αναφορικά με τους Ποροσένκο, Επιφάνιο και Νιστσούκ; Η Τκατσένκο
δεν παρουσίασε κανένα αποδεικτικό στοιχείο αυτής της «υπόθεσης», είναι αδύνατο
να βρεθούν πληροφορίες σχετικά με αυτήν. Ωστόσο, η RIA Novosti έσπευσε να
καταλήξει στο συμπέρασμα ότι αυτό σχετίζεται άμεσα με την ίδρυση της Ορθοδόξου
Εκκλησίας της Ουκρανίας το 2018.
«Ο Βαρθολομαίος βρίσκεται υπό έρευνα»
Αν κοιτάξετε τη ροή των αναρτήσεων της
Νεονίλα Τκατσένκο στο Facebook, μπορεί και να συγκινηθείτε: βισιβάνκες,
ουκρανικές σημαίες, ουκρανικά στεφάνια, ουκρανικές καλύβες... Αλλά ας μην παραπλανηθεί κανείς από αυτόν τον
ψευδο-πατριωτισμό. Για παράδειγμα, στην ίδια ανάρτηση, όπου λέει για τη «μεγάλη
κομπανία», η Τκατσένκο γράφει: «Ο Βαρθολομαίος βρίσκεται υπό έρευνα από τις
τουρκικές αρχές. Οι κατηγορίες είναι σοβαρές - υπονόμευση της εθνικής ασφάλειας
της Τουρκίας».
Στην πραγματικότητα, ο Βαρθολομαίος
δεν βρίσκεται υπό «έρευνα από τις τουρκικές αρχές». Μία τουρκική εφημερίδα
δημοσίευσε μια λίστα ατόμων και οργανώσεων που είναι μέλη της τρομοκρατικής
οργάνωσης FETÖ, που ιδρύθηκε από τον θρησκευτικό ηγέτη Φετουλάχ Γκιουλέν, η
οποία κατηγορήθηκε ότι σχεδίασε πραξικόπημα εναντίον του Προέδρου Ερντογάν το
καλοκαίρι του 2016. Το «λαβράκι» υπάρχει εδώ και τέσσερα χρόνια, αλλά
εξακολουθεί να τραβιέται στην επιφάνεια από καιρό σε καιρό. Η λίστα των
«τρομοκρατών» περιλαμβάνει τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο, τον Πάπα Ιωάννη Παύλο Β΄,
τις βρετανικές, ισραηλινές, γερμανικές και αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες, καθώς
και πολλές εξέχουσες προσωπικότητες του παρελθόντος, τις οποίες η δημοσίευση
συνδέει με τη Μασονία. Λοιπόν, το καταλάβατε. Αυτό προκάλεσε οργή ακόμη και μέσα στην ίδια την Τουρκία. Δεν
θέλω να υπεισέλθω στην περιγραφή της σχέσης ανάμεσα στον Ερντογάν και τον Γκιουλέν,
υπάρχουν άλλωστε αρκετές πηγές γι’ αυτό το θέμα. Ας κρίνει ο καθένας μόνος του εάν
ο Γκιουλέν είναι τρομοκράτης και ποιος ήταν ο λόγος της σύγκρουσης του με τον νυν
Πρόεδρο της Τουρκίας. Αλλά υπάρχει τεράστια διαφορά μεταξύ της «έρευνας των
τουρκικών αρχών για υπονόμευση της κρατικής ασφάλειας της Τουρκίας» και των
«κατηγοριών των τουρκικών μέσων μαζικής ενημέρωσης».
Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και Φετουλάχ Γκιουλέν
Αλλά εδώ τίθεται το ερώτημα: από πού
πήρε η Νεονίλα Τκατσένκο αυτές τις ειδήσεις για την δήθεν «κατηγορία κατά του
Πατριάρχη Βαρθολομαίου από τις τουρκικές αρχές» για προδοσία; Αναδημοσίευσε τις
πληροφορίες που είχε επινοήσει ο γνωστός Ουκρανόφοβος Μύροσλαβ Μπερντνίκ, ένας σκληρός
υποστηρικτής της «Νέας Ρωσίας», των «πολιτοφυλακών» και της κατοχής της Ουκρανίας από τη Ρωσία. Σύμφωνα
με τις δικές της ομολογίες, στο περιβάλλον του τρομοκράτη Ιγκόρ Γκίρκιν, ο οποίος ουσιαστικά ενεργοποίησε τον πόλεμο στο Ντομπάς, υπήρχαν επίσης φίλοι του Μπερντνίκ (προφανώς, πρόκειται για τον Ιγκόρ Ντρουζ, ο οποίος
καλύφθηκε με μια ομπρέλα της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Ουκρανία για
μεγάλο χρονικό διάστημα, ήταν ακόμη και σύμβουλος του νυν Μητροπολίτη της
Ρωσικής Εκκλησίας στη Βίλα Τσέρκβα Αυγουστίνου, συμμετείχε στην προσάρτηση της
Κριμαίας και στον πόλεμο στο Ντομπάς, και τώρα βρίσκεται στη «Λαϊκή Δημοκρατία
του Ντόνετσκ»).
Το 2016, στο πλαίσιο ποινικών
διαδικασιών, η Υπηρεσία Ασφαλείας της Ουκρανίας (SBU) διερεύνησε τη συμμετοχή
του Μύροσλαβ Μπερντνίκ στη διανομή υλικού που ζητούσε βίαιη αλλαγή κυβέρνησης
και ανατροπή της συνταγματικής τάξης. Σύμφωνα με τους εκπροσώπους της SBU, «έχει ήδη αποδειχθεί ότι αυτή η καταστροφική
δραστηριότητα συντονίστηκε από Ρώσους επιμελητές».
Και η Νεονίλα Τκατσένκο, λάτρης των
παραδοσιακών ουκρανικών κεντημάτων και της ουκρανικής γλώσσας, επιτρέπει στον
εαυτό της να αναδημοσιεύει ασχολίαστα, και άρα να αποδέχεται και να αναπαράγει
τους ισχυρισμούς του Μπερντνίκ, και, στη συνέχεια, κάνει ψευδείς ισχυρισμούς
ότι τάχα «ο Βαρθολομαίος βρίσκεται υπό έρευνα». Όπως μπορούμε να δούμε, οι
υποψίες για τη σύνδεση της Τκατσένκο με φιλο-ρωσικές δυνάμεις έχουν σοβαρή
βάση. Αυτό, με τη σειρά του, χαρακτηρίζει πολύ σημαντικά τον προστατευόμενό της
- τον πρώην πατριάρχη Φιλάρετο, ο οποίος συνεχώς κλονίζει την κατάσταση.
Εντυπώσεις και σκάνδαλα κατά της Ορθοδόξου
Εκκλησίας της Ουκρανίας με στόχο τη χειραγώγηση
Το άρθρο στη ρωσική έκδοση, που αναδημοσιεύθηκε
από τη «Ρομφαία», είναι απλώς ένα Κλοντάικ των
τεχνολογιών της χειραγώγησης. Ας απαριθμήσουμε μόνο τα πιο χαρακτηριστικά
σημεία.
«Ο Ποροσένκο έχασε τις εκλογές από τον
Ζελένσκι, και μετά από αυτό η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας άνοιξε στις
ραφές». Πρώτον, «μετά από αυτό» δεν σημαίνει «ως αποτέλεσμα τούτου». Δεύτερον,
τα σκάνδαλα που προκαλεί ο πρώην Πατριάρχης Φιλάρετος, επιδιώκοντας να
επιστρέψει στην εξουσία, διογκώνονται από τα ρωσικά μέσα ενημέρωσης. Δεν
υπάρχει κανένα «άνοιγμα στις ραφές» στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας. Τα
ίδια σκάνδαλα κλονίζουν, για παράδειγμα, την Εκκλησία της Ελλάδας, όπου ένας εφησυχάζων
επίσκοπος μπορεί να αναθεματίζει την ηγεσία της χώρας επειδή μίλησε για τη Θεία
Κοινωνία. Αν και η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας, μετά την αναγνώρισή της,
άρχισε να βάλλεται από τις φιλορωσικές δυνάμεις, τίποτε δεν έχει συμβεί. Η
Εκκλησία αυτή συνεχίζει να υπάρχει.
«Άνθρωποι από την Κωνσταντινούπολη
πήραν τον έλεγχο της ηγεσίας της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ουκρανίας». Αυτό
μπορεί να φαίνεται εύλογο μόνο σε εξωτερικούς παρατηρητές ή σε αυτούς που δεν
είναι εξοικειωμένοι με την «εσωτερική κουζίνα της Εκκλησίας». Και ποιος δεν
ανέλαβε (σύμφωνα με τους ισχυρισμούς της ρωσικής προπαγάνδας) τον έλεγχο της
ηγεσίας της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ουκρανίας;... Οι άνθρωποι από την
Ουάσιγκτον, ο Σόρος, το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ…
Οι ισχυρισμοί του Ρώσου ανταποκριτή
σχετικά με το «μοντέρνο γραφείο» του Φιλάρετου όπου «πραγματοποιήθηκαν έρευνες»
έχουν την ίδια αξία. Πρώτον, είναι αμέσως προφανές ότι δεν έχει πάει ποτέ στη
«μοντέρνα» κατοικία του Φιλάρετου. Δεύτερον, δεν υπήρξαν έρευνες, αλλά
ερευνητικές ενέργειες. Αλλά ο μέσος αναγνώστης δεν ενδιαφέρεται για αυτές τις λεπτομέρειες,
σωστά;
«Εάν ο Ποροσένκο καταδικαστεί ως
προδότης της πατρίδας του, τότε αυτό θα ενισχύσει τις προοπτικές του Φιλάρετου
να επικρατήσει έναντι της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ουκρανίας ελπίζοντας στην
κατάρρευσή της. Εάν ο Επιφάνιος απομακρυνθεί από τη διοίκηση, όλοι οι κληρικοί
της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ουκρανίας μαζί με τις ενορίες θα ακολουθήσουν τον
Φιλάρετο», είπε στη RIA Novosti μια ανώνυμη πηγή «από το εκκλησιαστικό
περιβάλλον». Πρώτον, ο Φιλάρετος δεν έχει καμία προοπτική να νικήσει την
Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας, ανεξάρτητα από το εάν ο Ποροσένκο καταδικασθεί
ή όχι. Η επιρροή, η εξουσία και οι πόροι του Φιλάρετου παρουσιάζονται
υπερβολικά διογκωμένες. Δεύτερον, η «πηγή στο εκκλησιαστικό περιβάλλον» θα
έπρεπε να εξηγήσει πώς λαμβάνει χώρα η διαδικασία απομάκρυνσης του επικεφαλής
της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ουκρανίας από τη διοίκηση. Αλλά δεν μπορούν να
αναμένονται εξηγήσεις, διότι δεν υπάρχει διαδικασία για τη διά βίου απομάκρυνση
του Προκαθημένου της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ουκρανίας, εκτός από την απόφαση της
Συνόδου της (αλλά τέτοιες αποχρώσεις δεν ρυθμίζονται στον Καταστατικό Χάρτη). Τρίτον,
κανείς δεν θα πάει στο Φιλάρετο. Για την Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας, ο
Φιλάρετος είναι ήδη μια γυρισμένη σελίδα της ιστορίας, που δημιουργεί μόνο
σκανδαλώδεις πομφόλυγες παραπληροφόρησης με τη βοήθεια διαφόρων τυχοδιωκτών.
Στην πραγματικότητα, αυτή είναι η
ιστορία της «προδοσίας» των «ηγετών του ουκρανικού σχίσματος». Με την ίδια
επιτυχία, οποιοσδήποτε στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας μπορεί να υποβάλει
μήνυση στο Φιλάρετο για προδοσία λόγω της «επιστολής μετανοίας» προς τη Σύνοδο
της Ρωσικής Εκκλησίας το 2017 ή για αρκετές απόπειρες αναστολής της αναγνώρισης
της αυτοκεφαλίας (για παράδειγμα, το 2008). Και μπορώ να συμβουλεύσω τους
ξένους ειδήμονες περί της ουκρανικής «εκκλησιαστικής κουζίνας», οι οποίοι είναι
συνηθισμένοι να εμπιστεύονται απόλυτα τα ρωσικά μέσα ενημέρωσης, να ελέγχουν
όχι μόνο κάθε γεγονός, αλλά και κάθε πρόταση, όπου αυτό το γεγονός μπορεί να
ενσωματωθεί με σκοπό τη χειραγώγηση.
