Ο Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Ιλαρίων, με συνέντευξή του στο ρωσικό πρακτορείο RIA Novosti, εμφανίζεται να αποδοκιμάζει έντονα την τουρκική ηγεσία για την απόφασή της να μετατρέψει σε τζαμί, μετά την Αγία Σοφία, και την περιώνυμη Μονή της Χώρας.
Μάλιστα, ο Πρόεδρος του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας καταγγέλλει τις τουρκικές αρχές ότι και στην περίπτωση της Αγίας Σοφίας έδωσαν ψευδείς διαβεβαιώσεις πως τάχα τα μωσαϊκά και τα λοιπά χριστιανικά σύμβολα θα είναι ορατά στους επισκέπτες εκτός των ωρών της μουσουλμανικής προσευχής. Και σημειώνει ότι το ίδιο θα συμβεί και με τη Μονή της Χώρας, της οποίας μάλιστα ο διάκοσμος, μωσαϊκά και τοιχογραφίες, σώζεται σε πολύ καλύτερη κατάσταση και ευρύτερα από ό,τι τα αντίστοιχα της Αγίας Σοφίας: «Προφανώς, αυτά (τα ψηφιδωτά, κλπ) δεν θα μπορεί πλέον να τα δει κανείς, όπως έγινε και με τα ψηφιδωτά της Αγίας Σοφίας, παρά τις διαβεβαιώσεις των τουρκικών αρχών ότι θα είναι διαθέσιμα στους επισκέπτες ανά πάσα στιγμή, εκτός από τις μουσουλμανικές ώρες προσευχής», τόνισε ο Μητροπολίτης Ιλαρίων.
Ο Μητροπολίτης Ιλαρίων εκφράζει την έντονη δυσαρέσκειά του για όλες αυτές τις αποφάσεις της τουρκικής ηγεσίας, για τις οποίες σημειώνει με έμφαση: «Είναι απίθανο το τουρκικό κράτος να επωφεληθεί από την καταπάτηση της ανεκτίμητης βυζαντινής πολιτιστικής κληρονομιάς. Αλλά τέτοια βήματα σίγουρα δεν θα συμβάλουν στη διατήρηση της διεθνούς φήμης της Τουρκίας και στην ενίσχυση της διαθρησκευτικής αρμονίας σε αυτήν τη χώρα και σε ολόκληρο τον κόσμο».
Οι παραπάνω τοποθετήσεις του εκπροσώπου της Ρωσικής Εκκλησίας σίγουρα είναι θετικές και ευπρόσδεκτες, μετά μάλιστα και την προηγούμενη τοποθέτηση του αντιπροέδρου του ίδιου Τμήματος, Πρωθιερέα Νικολάου Μπαλασόφ, ο οποίος είχε πει στο ίδιο ρωσικό πρακτορείο: «Είναι επώδυνο και εξαιρετικά θλιβερό να βλέπουμε από την τουρκική ηγεσία την περιφρόνηση προς την παγκόσμια κληρονομιά. Βυθίζονται στο σκοτάδι τα τελευταία υλικά ίχνη ενός μέγιστου κάποτε πολιτισμού τις πνευματικές και πολιτιστικές αξίες του οποίου, από την Μητέρα Εκκλησία της Κωνσταντινούπολης, έκανε αποδεκτά ως κληρονομιά της και η ρωσική Ορθοδοξία». Σημειώνουμε εδώ την μετά από πολύ καιρό για πρώτη φορά επαναχρησιμοποίηση του όρου «Μητέρα Εκκλησία Κωνσταντινουπόλεως» από επίσημο εκπρόσωπο της Ρωσικής Εκκλησίας, κάτι που ίσως να σηματοδοτεί μια απόπειρα προσέγγισης της Μόσχας προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο, αφού δύο χρόνια τώρα, μετά τη διακοπή από μέρους της Μόσχας της κοινωνίας, το μόνο που έχει καταφέρει είναι η απομόνωσή της, ενώ σίγουρα απέτυχε στον αρχικό της σκοπό, δηλαδή να παρασύρει και άλλες τοπικές Εκκλησίες στη διακοπή της κοινωνίας τους με την Πρωτόθρονη Εκκλησία Κωνσταντινουπόλεως.
Το ερώτημα που τελικά τίθεται είναι εάν αυτές οι τοποθετήσεις της Ρωσικής Εκκλησίας διά των επισήμων εκπροσώπων της μπορούν να έχουν κάποιο νόημα, πέραν της δημιουργίας εντυπώσεων, τη στιγμή που η Ρωσική πολιτική ηγεσία βρίσκεται στον αντίποδα αυτών των απόψεων. Από την πρώτη στιγμή το Κρεμλίνο, με αφορμή τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, ξεκαθάρισε ότι αυτές οι αποφάσεις αποτελούν εσωτερικό κυριαρχικό δικαίωμα της Τουρκίας, ενώ ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντιμίτρι Πεσκόφ έφτασε μέχρι του σημείου να δηλώσει: «Μπορώ να σας πω ότι τα εισιτήρια της Αγίας Σοφίας είναι αρκετά ακριβά. Δεν θα υπάρχουν εισιτήρια τώρα και η είσοδος θα είναι δωρεάν. Οι τουρίστες μας θα επωφεληθούν από αυτό»...
Επίσης, ο Τούρκος Πρόεδρος, που συχνά επικοινωνεί με τον Ρώσο Πρόεδρο, δεν φαίνεται να έχει δεχθεί από μέρους του Πούτιν καμία όχληση για το θέμα, ενώ, όπως είχε ανακοινώσει ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ο Πούτιν αποδέχθηκε τις διαβεβαιώσεις του Ερντογάν ότι τα χριστιανικά σύμβολα της Αγίας Σοφίας θα διατηρηθούν... Ναι, θα διατηρηθούν, θα είναι όμως ορατά στους επισκέπτες; Διότι δεν είναι το ίδιο πράγμα. Ο Μητροπολίτης Ιλαρίων αποκάλυψε, μάλλον από Ρώσους τουρίστες που έχουν πάει στην Αγία Σοφία το τελευταίο διάστημα, ότι τα χριστιανικά σύμβολα είναι καλυμμένα, κρυμμένα, ακόμη και εκτός των ωρών της μουσουλμανικής προσευχής. Τι ισχύει τελικά;
Τέλος, δεν μπορούμε να μην επισημάνουμε, για μία ακόμη φορά, ότι η στάση της Ρωσικής Εκκλησίας, όσο και αν δείχνει κάποια αμυδρά σημεία καταλλαγής με το Οικουμενικό Πατριαρχείο, δεν παύει να είναι υποκριτική την ώρα που συνεχίζονται οι αντικανονικές και προκλητικές εισπηδήσεις του Πατριαρχείου Μόσχας στο κανονικό έδαφος του Οικουμενικού Πατριαρχείου...
Άρα; Ποια είναι η αλήθεια; Τι πραγματικά πιστεύει και τι κάνει η Ρωσική
Εκκλησία; Μήπως κλείνει το ένα μάτι στους Τούρκους (δείχνοντας με τις
εισπηδήσεις ότι δεν σέβεται το Οικουμενικό Πατριαρχείο και τη δικαιοδοσία του)
και το άλλο στους Έλληνες, και γενικά στους Ορθοδόξους, με δηλώσεις σαν αυτές
του Ιλαρίωνα και του Μπαλασόφ; Ο χρόνος θα δείξει.
