Μητροπολίτης Περιστερίου Γρηγόριος (Παπαθωμάς): Κανονική Γνωμοδότηση προς το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας με αφορμή τις αντικανονικές αποφάσεις της Εκκλησίας της Ρωσίας σε βάρος του Παλαιφάτου Πατριαρχείου Αλεξανδρείας (ΕΛΛΗΝΙΚΑ και ΑΓΓΛΙΚΑ)

 

Η Κανονική Γνωμοδότηση του Σεβ. Μητροπολίτου Περιστερίου κ. Γρηγορίου, Καθηγητού Κανονικού Δικαίου της Θεολογικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου των Αθηνών, προς το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας έγινε το 2020, όταν ακόμη ο Σεβασμιώτατος ήταν Αρχιμανδρίτης, και μετά τα πρώτα σημάδια αντικανονικής ρωσικής εισβολής στην Αφρική και τη διακοπή του μνημοσύνου του Πατριάρχου Αλεξανδρείας από τον πατριάρχη της Μόσχας.

Σήμερα, μετά τις τελευταίες αντικανονικές και αντιεκκλησιαστικές αποφάσεις της Ρωσικής Εκκλησίας περί ιδρύσεως Ρωσικής Εξαρχίας στην Αφρική, αυτή η Γνωμοδότηση ερμηνεύει και επεξηγεί πολλά σχετικά με την διαχρονικά προβληματική εκκλησιαστική συμπεριφορά της Μοσχοβίας.

Παρατίθεται σε ελληνική και αγγλική μετάφραση.

 

***

 

Ἀρχιμ. Γρηγόριος Δ. Παπαθωμᾶς                                                

Καθηγητής τοῦ Κανονικοῦ Δικαίου τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ ΕΚΠΑ

 

Ἀθήνα, Θεοφάνεια 2020

 

Ὁλική διάσταση μεταξύ

Κανονικῆς Παραδόσεως καί Ρωσσικῆς Ἐθνο-εκκλησιαστικῆς Πολιτικῆς

(Ἡ πολλαπλασιαστικῶς ἀντικανονική συνοδική ἀπόφαση τῆς Αὐτοκέφαλης-Πατριαρχικῆς Ἐκκλησίας τῆς Ρωσσίας

σέ βάρος τοῦ Παλαίφατου Πατριαρχείου Ἀλεξανδρείας [13/26-12-2019])

 

Κανονική Γνωμοδότηση

πρός

ΤΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ

 

«Πάνυ με λυπεῖ, ὅτι ἐπιλελοίπασι λοιπὸν οἱ τῶν Πατέρων κανόνες,

καὶ πᾶσα ἀκρίβεια τῶν Ἐκκλησιῶν ἀπελήλαται·

καὶ φοβοῦμαι μὴ κατὰ μικρὸν τῆς ἀδιαφορίας ταύτης ὁδῷ προϊούσης,

εἰς παντελῆ σύγχυσιν ἔλθῃ τὰ τῆς Ἐκκλησίας πράγματα».

(Κανόνας 89/Μέγας Βασίλειος).

 

«Τὴν τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίαν, εἴ τις ἰδεῖν δυνηθείη…,

οὐδὲν ἕτερον ἢ αὐτὸ μόνον τὸ Κυριακὸν ὄψεται Σῶμα».

(Ἅγιος Νικόλαος Καβάσιλας).

 

«Τὴν ἡμέρα ποὺ ἡ δύναμη τῆς ἀγάπης

θὰ ὑπερνικήσει τὴν ἀγάπη τῆς δύναμης,

τότε ὁ κόσμος θὰ γνωρίσει τὴν εἰρήνη».

(Μαχάτμα Γκάντι).

 

- Προλογικό

Ι. Προθεωρία

ΙΙ. Ἐνδεικτικές Προτάσεις

- Συγκριτικός Πίνακας

 

Προλογικό

 

Ἕνας Ρῶσσος χρονογράφος ἤδη ἀπό τό 1512, ἐδῶ καί μισή χιλιετία, σημείωνε: «Ἡ Πόλη τοῦ Κωνσταντίνου ἔπεσε, ἀλλά ἡ Ρωσσική γῆ μας, μέ τήν βοήθεια τῆς Παναγίας καί τῶν Ἁγίων, αὐξάνεται καί εἶναι νέα καί δυνατή. Ἔτσι νά εἶναι, Χριστέ μου, μέχρι τό τέλος τοῦ κόσμου!»…

Αὐτό συνιστᾶ πρίν ἀπό ὅλα τόν διαχρονικό ὁρισμό τῆς Ρωσσικῆς ἐγκόσμιας ἐσχατολογίας, ἡ ὁποία ἔθρεψε καί θρέφει μέχρι σήμερα τούς Ρωσσικούς Ἐκκλησιακούς μεγαλοϊδεατισμούς πού διαπερνοῦν τήν θεσμική νοοτροπία καί λειτουργία τοῦ Ρωσσικοῦ Πατριαρχείου. Καί ἀπό τότε μέχρι σήμερα οἱ ἐκκλησιαστικοί θεσμικοί ταγοί, ἀξιωματοῦχοι καί ὑπεύθυνοι κινήθηκαν μέ αὐτούς τούς δύο προαναφερθέντες ἐπιθετικούς προσδιορισμούς: τό νέο καί τό δυνατό!… Πάνω σέ αὐτό τό ιστορικά νέο τῆς (ρωσσικῆς) Ἱστορίας καί ὄχι στό ἀναλλοίωτο ἐσχατολογικό τῆς Ἐκκλησίας στηρίχθηκε ἡ Νέα θεωρία τῆς “Τρίτης Ρώμης”, ἡ ὁποία τέθηκε στήν πιστή ὑπηρεσία τῆς Ρωσσικῆς Αὐτοκρατορίας. Πάνω σέ αὐτό τό πήλινα δυνατό (σάν τό ἄγαλμα τοῦ ὀνείρου τοῦ Ναβουχοδονόσορα…) ὁραματίστηκαν καί οἰκοδόμησαν τήν σιαμαία τους (γεω-στρατηγική καί γεω- εκκλησιαστική) πολιτική, ὅσο καί τήν προσφάτως ἀνερχόμενη ἰδιαίτερη ἐκκλησιαστική δύναμη παγκοσμίων διαστάσεων, καθώς, ἀντί νά προτιμήσουν τήν δύναμη τῆς ἀγάπης πού ἔλαβαν ὡς χάρισμα ἀπό τήν Ἐκκλησία μέ τό Βάπτισμα καί τήν αὐτοκεφαλική-πατριαρχική τιμή, διολίσθησαν θανάσιμα καί προτίμησαν καί προτιμοῦν τήν ἀγάπη τῆς [παγκόσμιας] δύναμης. Αὐτό παραπέμπει σέ μία προηγούμενη καί πολύ γνωστή ἱστορική πραγματικότητα τοῦ Πατριαρχείου Ρώμης, τό ὁποῖο Πατριαρχεῖο, γιά μία ὁλάκερη χιλιετία, ἀπό τήν Διακοπή κοινωνίας τοῦ 1054 μέχρι σήμερα, ἀποδύθηκε σέ ἕναν ἀγώνα δρόμου, γιά νά ἀποκτήσει ἐκκλησιακή ὑπόσταση παγκοσμίων διαστάσεων καί παγκόσμιας ἐκκλησιαστικῆς δύναμης…, τό ὁποῖο ἐν τέλει θέσπισε συνοδικά μέ τήν Α΄ Σύνοδο τοῦ Βατικανοῦ (1870) καί τήν ἐπικύρωσε μέ τήν Β΄ Σύνοδο τοῦ Βατικανοῦ (1962-1965). Κάτι ἀνάλογο ἐπενεργεῖ, ὅπως θά διαφανεῖ παρακάτω διευρύνοντας τήν προοπτική τοῦ προκύψαντος ζητήματος μέ τήν Ἐκκλησία τῆς Ἀλεξανδρείας, καί τό Πατριαρχεῖο τῆς Ρωσσίας, μέσα ἀπό πρόσφατες, μόλις μιᾶς 20ετίας (2000-2019), Καταστατικές καί Συνοδικές ἀποφάσεις του, οἱ ὁποῖες –ἐπισημαίνεται μετ’ ἐμφάσεως ἀπό τήν παροῦσα Κανονική Γνωμοδότηση– ξεπερνοῦν, ἀπό ἄποψη προθέσεων καί στόχων, τήν πρόσφατη διένεξη γιά τό Οὐκρανικό Αὐτοκέφαλο, ἡ ὁποία ἀποτελεῖ περισσότερο πρόφαση καί εὐκαιριακή ἀφορμή γιά τήν ἐπίτευξη ἄλλων ὁραματισμῶν καί σκοπιμοτήτων σέ παγκόσμια κλίμακα καί προοπτική…

Ἡ συνοδική ἀπόφαση τοῦ Ρωσσικοῦ Πατριαρχείου προκαλεῖ δύο σιαμαία ἀντιεκκλησιολογικά καί ἀντικανονικά προβλήματα, πού προκλήθηκαν σέ ὅλη τήν διάρκεια τῆς Β΄ χιλιετίας καί κυριαρχοῦν ἀνεμπόδιστα μέχρι σήμερα. Πρόκειται γιά τό διττό μεῖζον πρόβλημα δημιουργίας Ἐκκλησιακῆς συναδεφικότητας καί πρόκλησης Ἐκκλησιαστικῆς πολυαρχίας σέ ἕνα δεδομένο τόπο (Τοπικῆς ἤ κατά τόπον) Ἐκκλησίας. Ἁπλῶς, τό ἐν λόγῳ Πατριαρχεῖο, ἐπειδή δέν υἱοθετεῖ θεολογική μεθοδολογία ἀλλά πέρα γιά πέρα ἀποδεδειγμένα ἐθνο-πολιτική καί ἐθνο-εκκλησιαστική μεθοδολογία, δέν ἀντιλαμβάνεται ὅτι μηρυκάζει ἀντικανονικές παρελθοντικές πρακτικές καταδικασθεῖσες καί καταδικαστέες ἀπό τήν Ἐκκλησία καί διολισθαίνει ἔτσι ἀενάως σέ ἐξω-εκκλησιαστικές ὁδούς. Παρουσιάζεται ἐδῶ στήν συνέχεια τό διττό αὐτό μεῖζον  ἀντιεκκλησιολογικό  πρόβλημα, γιά νά ἐλεγχθεῖ ἐκκλησιολογικά καί ἱεροκανονικά τόσο ἡ ἐν λόγῳ συνοδική ἀπόφαση ὅσο καί οἱ ἐξαγγελθεῖσες ἀπειλές ὑλοποίησής της ...

 

***

 

Διαβάσετε ολόκληρη τη Γνωμοδότηση, ακολουθώντας το σύνδεσμο: Κανονική Γνωμοδότηση προς ΤΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ. 

Διαβάσετε τη Γνωμοδότηση σε αγγλική μετάφραση, στο σύνδεσμο: Canonical Evaluation for THE PATRIARCHATE OF ALEXANDRIA.