Το εικαστικό
προέρχεται από τον πίνακα του Ρώσου ζωγράφου Ilya Repin (1844-1930) «Ο Ιβάν ο
Τρομέρος και ο γιος του Ιβάν» που φυλάσσεται στην Πινακοθήκη Tretyakov της
Μόσχας.
Jean-François Colosimo*
«Όλες οι αμαρτίες θα συγχωρεθούν, εκτός από την βλασφημία κατά του Αγίου Πνεύματος» προειδοποιεί το Ευαγγέλιο, προσθέτοντας ότι «είναι προτιμότερο να πέσεις στη θάλασσα παρά να σκανδαλίσεις έναν από τους μικρότερους αδελφούς σου». Σ’ αυτό ακριβώς το σημείο βρισκόμαστε. Χωρίς άλλη καθυστέρηση, πρέπει να σταματήσει το ψεύδος με το οποίο ο Πατριάρχης της Μόσχας Κύριλλος διαστρεβλώνει τη χριστιανική πίστη ενώπιον του κόσμου. Πρέπει επιτέλους να τερματιστεί αυτή η κοροϊδία να βλέπεις τον Ρώσσο προκαθήμενο να κηρύττει τη σύγκρουση, να ευλογεί τη σταυροφορία, να αθωώνει το έγκλημα ενώ ταυτόχρονα ράβει τον υποτιθέμενο σταυρό της σωτήριας πάνω στο νεκρικό σάβανο της Ουκρανίας. Όπως επίσης πρέπει να λάβει τέλος το αίσθημα ντροπής που προξενεί στους Ορθοδόξους καθώς και η αγανάκτηση που προκαλεί στους Ρωμαιοκαθολικούς και τους Προτεστάντες. Οφείλουμε ως πιστοί να εκφράσουμε επί της γης την οργή και την αγανάκτηση των απανταχού και κάθε εποχής αγίων, οι οποίοι από τον ουρανό αναγνωρίζουν στο πρόσωπο του παιδιού που τρέχει απελπισμένο να γλυτώσει από τις βόμβες που πέφτουν τον ίδιο τον Ιησού Χριστό που πάσχει πάνω στον Σταυρό και τον Γολγοθά.
Ευθύς εξαρχής, δεν θα πρέπει να έχουμε αυταπάτες. Δεν πρόκειται για
κάτι δευτερεύον αλλά για κρίσιμο ζήτημα που αφορά ολόκληρη την ανθρωπότητα. Η
φαουστική συμφωνία που συνδέει τον Κύριλλο με τον Πούτιν βασίζεται στην
αδράνεια μπροστά στον ολοκληρωτισμό, την άρνηση της υπερβατικής μοναδικότητας
του κάθε ανθρώπινου προσώπου, την επιστροφή στην εποχή της βαρβαρότητας.
Προδίδοντας τη μνήμη των μαρτύρων του σοβιετικού καθεστώτος, ο επικεφαλής της
Ρωσικής Εκκλησίας παρέδωσε στη λήθη του παρελθόντος τη φρίκη των Γκουλάγκ, ώστε
ο τύραννος να μπορεί να συνεχίσει ανενόχλητος την άσκηση της εξουσίας του με τη
βία. Από δω και στο εξής, δοξάζει πλέον την θανατηφόρα τυραννία, την βαπτίζει
μέσα στο αίμα των αθώων θυμάτων και προσφέρει ως θυμίαμα τους καπνούς της
εξολόθρευσης. Και οι δυο μαζί, ο ιεροφάντης και ο συκοφάντης, επαναφέρουν τις
χειρότερες από τις παρωδίες του ιερού που επιχείρησε ποτέ ο ίδιος ο Στάλιν.
Όμως, το ριμέικ τους φανερώνει ότι δεν είναι αργά για μια Νυρεμβέργη του
κομμουνισμού. Οι δικηγόροι και οι νομικοί που σκέφτονται να παραπέμψουν τον
Πούτιν σε δίκη ας μην παραλείψουν να προσθέσουν τον Κύριλλο στο φάκελο της
υπόθεσης. Θα έχουν και θεολόγους ως μάρτυρες κατηγορίας.
Έπειτα, αυτή η διαστρέβλωση του Ευαγγελίου δεν πρέπει να απασχολεί
αποκλειστικά την Ορθοδοξία. Η Χριστιανική Ανατολή μπορεί να έχει τις ιστορικές
της αδυναμίες αλλά η συγκαιρινή ατίμωση τις υπερβαίνει κατά πολύ και το βάρος
για την επείγουσα ανάγκη αποκήρυξής της πέφτει εξίσου σε όλες τις χριστιανικές
ομολογίες. Οι προκαθήμενοί τους δεν θα πρέπει να υποτιμούν τη αντοχή του
homosovieticus στο κακό. Όταν ο Πάπας της Ρώμης και ο Αρχιεπίσκοπος της
Κανταουρίας παρακαλούν στο τηλέφωνο τον Πατριάρχη πασών των Ρωσιών να υψώσει τη
φωνή του, ο Κύριλλος τρέχει στον Πούτιν για να του καυχηθεί ότι και ο ίδιος
δέχεται τηλεφώνημα σε ανώτατο επίπεδο. Οι δαιμονισμένοι δεν διορθώνονται·
εξορκίζονται και μέχρι τότε εξορίζονται. Οι υπεύθυνοι λοιπόν των σχετικών
επιτροπών της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, των μεταρρυθμισμένων κοινοτήτων, του
Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών κ. α., που διεξάγουν τους επισήμους θεολογικούς
διαλόγους ας αποκλείσουν τους εκπροσώπους του Πατριάρχη Κυρίλλου, μέχρι οι
ίδιοι να ζητήσουν την παραίτησή του. Δεν
έχουν παρά να ακολουθήσουν το παράδειγμα των Ουκρανών επισκόπων υπό τη
δικαιοδοσία της Μόσχας, οι οποίοι άφοβα διέκοψαν την κοινωνία με τον μέχρι
πρότινος πρωθιεράρχη τους, καταγγέλλοντας τον ως αρχι-πλαστογράφο.
Τέλος, η επιτακτική ανάγκη αντίδρασης πέφτει πάνω στους ορθοδόξους. Για
όσους παραμένουν αθεράπευτα ευσεβιστές, έχει έρθει η ώρα της κρίσης. Ας
σταματήσουν να παρακαλούν τον «Αγιώτατο» να ξεκαθαρίσει τη θέση του, όπως
κάνουν κάποιοι ιεράρχες στη Γαλλία, οι οποίοι θα καταλήξουν μαζί με τους
χλιαρούς που ο Κύριος θα ξεράσει από το στόμα του. Το Κανονικό Δίκαιο, που για
την Εκκλησία δεν αποτελεί κώδικα νομικών ρυθμίσεων αλλά οδηγό υπαρξιακής
διαφύλαξης, τους επιβάλλει το ανάθεμα. Στην εγκύκλιο του 1872 οι Πατριάρχες της
Ανατολής καταδίκασαν προφητικά τη σύγχυση μεταξύ πολιτικής και θρησκευτικής
σφαίρας αλλά και την υποβάθμιση της πίστης σε εθνική ταυτότητα ως την κατεξοχήν
νεωτερική αίρεση, αιτία εθνικών διχασμών και πολέμων με αυτοκρατορικές
αξιώσεις. Επομένως ο Κύριλλος φανερώνεται ως διπλά αποστάτης.
Ο θρόνος της Κωνσταντινούπολης, στον οποίο ανήκει το προνόμιο της
άσκησης του πρωτείου στους Ορθοδόξους, και που αναγνώρισε το 1593 στην Μόσχα
την πατριαρχική τιμή για την οποία κομπάζει σήμερα ο Κύριλλος, που συγκάλεσε το
2016 την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο της Κρήτης στην οποία ο Κύριλλος δεν
συμμετείχε, που το 2018 παραχώρησε στην Εκκλησία της Ουκρανίας την αυτοκεφαλία
την οποία ο Κύριλλος πεισματικά τους αρνιόταν, έχει το δικαίωμα να συγκαλέσει
τους επικεφαλής των τοπικών Εκκλησιών, τους οποίους ο Κύριλλος έχει τόσο βλάψει
και υπονομεύσει, προκειμένου να τον καθαιρέσουν συνοδικά. Δηλαδή με άλλα λόγια
να τον απομακρύνουν από το αξίωμα του, εφαρμόζοντας στην πράξη τον αφορισμό που
ο ίδιος έχει επιβάλλει στον εαυτό του.
Πρόκειται για μια πρόκληση παγκοσμίων διαστάσεων. Οι χριστιανοί
οφείλουν να αναθεωρήσουν το πλανητικό τους «εργοτάξιο» αναλογιζόμενοι γιατί η
παρακμή της αυθεντίας συνάγεται από την αποτυχία των θεσμών,
συμπεριλαμβανομένων και των δικών τους. Αυτό απαιτεί άραγε θάρρος; Η αλήθεια
δεν απαιτεί θάρρος γιατί είναι αυτή που το παρέχει και μάλιστα σε υπεραφθονία
όταν και εφόσον την επιλέξουμε. Ας κάνουμε την αρχή με το να απαλλαγούμε από
τον Κύριλλο. Τότε θα δούμε τη σπουδαία σλαβική πνευματικότητα των δια Χριστόν
σαλών, των ερημιτών που ζουν στα δάση, των συμπονετικών στάρετς, των ένθερμων
εκείνων μικρών ανθρώπων που υμνήθηκαν από τον Γκόγκολ, τον Ντοστογιέφσκι και
τον Σολζενίτσιν να ξεπροβάλλει από το σκοτάδι των χτεσινών τάφων, του σημερινού
μακελειού. Και αφού επιστρέψει να δώσει ανάμεσα μας και για μας τη μαρτυρία για
έναν άλλο κόσμο.
* Ο Jean-François
Colosimo, σπούδασε Φιλοσοφία στη Σορβόννη και Θεολογία στο Ορθόδοξο
Θεολογικό Σεμινάριο του Αγίου Βλαδιμήρου στη Νέα Υόρκη. Δίδαξε Πατρολογία στο
Ινστιτούτο του Αγίου Σεργίου στο Παρίσι, χρημάτισε Πρόεδρος του Εθνικού Κέντρου
Βιβλίου της Γαλλίας, υπεύθυνος πολλών σημαντικών γαλλικών εκδοτικών οίκων,
αρθρογράφος στις μεγαλύτερες γαλλικές εφημερίδες, ενώ από το 2013 διευθύνει τον
εκδοτικό οίκο Cerf, τον σημαντικότερο εκδότη θεολογικών και θρησκευτικών
βιβλίων στη Γαλλία. Στα ελληνικά κυκλοφορεί από τις Εναλλακτικές Εκδόσεις το
βιβλίο του Το ξίφος και το σαρίκι: Μέχρι που θα φτάσει η Τουρκία; Αθήνα 2021.
Μετάφραση από τα γαλλικά Νίκος Κουρεμένος.
Το παρόν άρθρο δημοσιεύθηκε στη γνωστή γαλλική
εφημερίδα Le Figaro, στις 24 Μαρτίου 2022, και μεταφράζεται στα ελληνικά με την
άδεια του συγγραφέα.
