Φωτογραφία από ανοικτές πηγές
Η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία επεκτείνει τις δραστηριότητές της στην Αφρική, ιδίως διευκολύνοντας το Κρεμλίνο να στρατολογεί ντόπιους κατοίκους για τις παραστρατιωτικές του ανάγκες βάσει θρησκευτικών πεποιθήσεων.
Αυτό αναφέρεται σε άρθρο της έκδοσης του “The Jamestown Foundation”.
Ο δημοσιογράφος γράφει ότι οι Αφρικανοί φοιτητές που εργάζονται και ζουν στη Ρωσία με το πρόσχημα της αποκατάστασης μοναστηριών της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας στην περιοχή του Ριαζάν εντάσσονται στις ρωσικές ένοπλες δυνάμεις για να συμμετάσχουν στον πόλεμο κατά της Ουκρανίας. Το χαμηλό βιοτικό επίπεδο, η περιορισμένη κοινωνική ασφάλιση και η φθίνουσα δημοτικότητα της Δύσης στην Αφρική μπορούν να αποτελέσουν ένα χρήσιμο εργαλείο για τη Μόσχα ώστε να επεκτείνει τις επιχειρήσεις επιρροής της στον Παγκόσμιο Νότο.
Ο δημοσιογράφος μιλάει για τα ταξίδια του επισκόπου Κωνσταντίνου (Ζαράισκι), επικεφαλής της αντικανονικής Εξαρχίας της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Αφρική, στην Τανζανία και την Κένυα, όπου πραγματοποίησε σειρά συναντήσεων με εκπροσώπους της ρωσικής πρεσβείας και πιστούς, γεγονός που δείχνει την επέκταση της επιρροής του Κρεμλίνου στην Αφρική.
«Δεδομένης της έλλειψης οικονομικών πόρων σε σύγκριση με άλλους μεγάλους παίκτες όπως η Κίνα ή η Ευρωπαϊκή Ένωση, το Κρεμλίνο είναι πιθανό να συνεχίσει να χρησιμοποιεί τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία για να διαδίδει παραπληροφόρηση και αντιδυτικά συναισθήματα, τα οποία παραδοσιακά απευθύνονται στον συντηρητισμό και τον αντιαποικιοκρατισμό», υποστηρίζει ο συγγραφέας.
Αλλά, κατά τη γνώμη του, ένα πιο απειλητικό πρόβλημα που συνδέεται με τις δραστηριότητες της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Αφρική είναι η στρατολόγηση από τη Μόσχα ντόπιων κατοίκων για τις παραστρατιωτικές της ανάγκες με βάση τις θρησκευτικές πεποιθήσεις.
Ο δημοσιογράφος υποστηρίζει ότι υπήρχαν διάφορα στάδια της επέκτασης της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Αφρική.
Στις 29 Δεκεμβρίου 2021, η Σύνοδος της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας σχημάτισε το «Πατριαρχικό Εξαρχάτο της Αφρικής». Ο Ρώσος Πατριάρχης Κύριλλος άσκησε ενεργά πιέσεις για την απόφαση αυτή και την αιτιολόγησε με φόντο τη διάσπαση μεταξύ της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, των «Ουκρανών σχισματικών» και των αντιπάλων στο Πατριαρχείο Αλεξανδρείας. Ο πρώτος πατριαρχικός έξαρχος της Ρωσίας, μητροπολίτης Λεονίντ (Γκορμπατσόφ), γνωστός υποστηρικτής του αείμνηστου Πριγκόζιν, ο οποίος υπηρέτησε μέχρι το 2023, ξεκίνησε μια επιθετική εκστρατεία ενημέρωσης για να προσελκύσει τους ντόπιους Αφρικανούς στη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία. Προσέλκυσε τους ντόπιους με γενναιόδωρα οικονομικά κίνητρα και προσφορές κατάρτισης και καριέρας που διευκολύνθηκαν από τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία. Μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του Πριγκόζιν και τη σύγκρουσή του με τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία, ο έξαρχος αντικαταστάθηκε από τον πιο πιστό επίσκοπο Κωνσταντίνο (Ζαράισκι).
Η δεύτερη φάση της εκστρατείας της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Αφρική συνδέθηκε με τη δεύτερη σύνοδο κορυφής Ρωσίας-Αφρικής στην Αγία Πετρούπολη στις 27-28 Ιουλίου 2023.
Στη συνάντηση αυτή τονίστηκε ότι «σε αντίθεση με τους αποικιοκράτες της Δύσης, η Ρωσία δεν είδε ποτέ την Αφρική ως αντικείμενο αποικιοποίησης... ή ως πηγή κέρδους και δεν μίλησε ποτέ με υπεροπτική διάθεση στους αφρικανικούς λαούς. ... Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο εμείς (η Ρωσία και οι αφρικανικοί λαοί) ήμασταν πάντα σε θέση να βασιστούμε ο ένας στον άλλον σε δύσκολους καιρούς».
Εκτός από τους Ρώσους πολιτικούς και προπαγανδιστές, η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία χρησιμοποιεί επίσης «συντηρητική» ρητορική στην προσπάθειά της να αυξήσει τη δημοτικότητα της Ρωσίας στην Αφρική. Για παράδειγμα, ο ιερομόναχος Στέφανος (Ιγκουμνόφ) σημείωσε: «Ο κόσμος διανύει μια εποχή αλλαγών. Περνάμε ένα συγκεκριμένο κατώφλι, μετά το οποίο η παγκόσμια τάξη θα μοιάζει διαφορετική... Η Ρωσία και οι αφρικανικές χώρες μπορούν να αποτελέσουν παράδειγμα για ολόκληρο τον κόσμο... Πρέπει να βρούμε ένα νέο μοντέλο συνεργασίας μεταξύ λαών και χωρών».
Η Ρωσίδα προεδρική επίτροπος για τα δικαιώματα των παιδιών Μαρία Λβόβα-Μπέλοβα, η οποία καταζητείται από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για την απαγωγή και την «αναμόρφωση» παιδιών της Ουκρανίας, δήλωσε: «Με βάση τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία, η Ρωσία υλοποιεί διάφορα ανθρωπιστικά προγράμματα με στόχο να βοηθήσει τα παιδιά της Αφρικής... Διαπραγματευόμαστε με διάφορες εταιρείες που είναι παρούσες στην Αφρική, όπως η Rusal, η Rosatom, οι Ρωσικοί Σιδηρόδρομοι». Έτσι, η Λβόβα-Μπέλοβα καταδεικνύει για άλλη μια φορά τη σχέση μεταξύ της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας και των ρωσικών κρατικών επιχειρήσεων.
Η τρίτη φάση της εκστρατείας της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Αφρική, σύμφωνα με τον αρθρογράφο, ξεκίνησε φέτος και έχει ήδη οδηγήσει ιερείς από περισσότερες από δώδεκα αφρικανικές χώρες να ενταχθούν στη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία.
«Η Μόσχα χρησιμοποιεί ήδη την αυξανόμενη επιρροή της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας για να στρατολογήσει όλο και περισσότερους Αφρικανούς για να ενταχθούν στις ρωσικές ένοπλες δυνάμεις για να πολεμήσουν στον πόλεμο κατά της Ουκρανίας. Αφρικανοί φοιτητές που εργάζονται και ζουν στη Ρωσία για την ανοικοδόμηση μοναστηριών της ROC στην περιοχή του Ριαζάν φέρονται να εντάσσονται στον ρωσικό στρατό», γράφει ο δημοσιογράφος.
Επικαλείται έρευνα της εφημερίδας Νόβαγια Γκαζέτα Εβρόπα, η οποία αναφέρει ότι ο «ορθόδοξος ολιγάρχης» Κονσταντίν Μαλοφέεφ ενδέχεται να διευκολύνει και να συντονίζει τη στρατολόγηση αφρικανών μισθοφόρων. Πολίτες του Μπουρούντι, της Κένυας, του Καμερούν, της Μαδαγασκάρης και της Ουγκάντα φέρονται να αναγνωρίστηκαν σε φωτογραφίες ρωσικών στρατευμάτων στα κατεχόμενα εδάφη. Ήρθαν στη Ρωσία ως «φοιτητές της Ορθόδοξης Θεολογικής Σχολής Nikolo-Ugresh», συμμετείχαν σε κατασκευαστικά έργα και φέρονται να κατέληξαν να πολεμούν στην Ουκρανία. Σύμφωνα με έναν αφρικανό φοιτητή, η διαδικασία στρατολόγησης συντονίζεται από το ρωσοκινεζικό πολιτιστικό κέντρο «Πουλί της φωτιάς», που εδρεύει στη Μόσχα. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι «ιεροσπουδαστές» στρατολογήθηκαν επίσης για να συμμετάσχουν σε «κατασκευαστικά έργα» στις περιοχές Ριαζάν, Μόσχα, Τβερ, Γιαροσλάβλ και Κίροφ... Ο ακριβής αριθμός των ξένων φοιτητών που πολεμούν στην Ουκρανία είναι άγνωστος, αλλά φιλορωσικές πηγές υποστηρίζουν ότι μεταξύ 4.000 και 18.000 ξένοι υπήκοοι πολεμούν στο πλευρό της Ρωσίας. Ωστόσο, ο αριθμός των Αφρικανών που στρατολογήθηκαν μέσω της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας παραμένει άγνωστος.
«Παρά την αντιαποικιακή ρητορική, οι Ρώσοι στρατολόγοι μπορεί να
βλέπουν την Αφρική, με περισσότερους από 1,3 δισεκατομμύρια ανθρώπους και 54
χώρες, ως μια ενδιαφέρουσα και δυνητικά προσοδοφόρα αγορά. Το χαμηλό βιοτικό
επίπεδο, η κοινωνική ανασφάλεια, η επιθυμία για συντηρητισμό και η φθίνουσα
δημοτικότητα της Δύσης, σε συνδυασμό με την αυξανόμενη εμπλοκή της Ρωσίας στις
υποθέσεις της ηπείρου, θα μπορούσαν να αποτελέσουν ένα χρήσιμο εργαλείο για τη
Μόσχα στον πόλεμό της κατά της Ουκρανίας», υποστηρίζει ο συντάκτης. «Η επέκταση
της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Αφρική και η σύνδεσή της με τους
Αφρικανούς φοιτητές που συμμετέχουν στον πόλεμο καταδεικνύουν το σημαντικό ρόλο
της εκκλησίας για το Κρεμλίνο στη διεξαγωγή ενός “παρατεταμένου πολέμου” κατά
της Ουκρανίας», καταλήγει ο αρθρογράφος.
