Τα «Δίπτυχα της Εκκλησίας της Ελλάδος» και το Ουκρανικό

Χαίρομαι που δίδεται για μία ακόμη φορά η αφορμή από τον υβριδικό πόλεμο της ρωσικής προπαγάνδας για να διευκρινιστούν κάποια πράγματα. Και τούτη τη φορά το πρόσφορο «όπλο» στα χέρια των Μοσχοβιτών είναι η έντυπη έκδοση της ενιαυσίου Επετηρίδος της Εκκλησίας της Ελλάδος που φέρει τον τίτλο «ΔΙΠΤΥΧΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ» και περιλαμβάνει τις εξής ενότητες ΚΑΝΟΝΑΡΙΟΝ, ΗΤΟΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑΙ ΤΥΠΙΚΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ, ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟΝ: ΕΙΔΙΚΑΙ ΤΥΠΙΚΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΜΗΝΟΛΟΓΙΟΝ 2020, ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟΝ: ΕΠΕΤΗΡΙΣ ΚΑΝΟΝΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΙΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ και το ΕΠΙΜΕΤΡΟΝ.

Στην ενότητα ΕΠΕΤΗΡΙΣ ΚΑΝΟΝΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΙΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ αναγράφονται κατά την σειρά τους στα Δίπτυχα όλες οι τοπικές Ορθόδοξες Αυτοκέφαλες Εκκλησίες με λεπτομερή στοιχεία για την οργάνωσή τους, όπως ακριβώς αυτά αποστέλλονται από τις ίδιες. Για τη λήψη αυτών των στοιχείων, η αρμόδια Επιτροπή Εκδόσεως των Διπτύχων αποστέλλει κατά τον Μάϊο μήνα κατ’ έτος σχετικό έγγραφο αίτημα προς τις τοπικές Εκκλησίες. Είναι γνωστό ότι κατά τον Μάϊο του 2018, όταν απεστάλησαν τα σχετικά έγγραφα για τα υπό έκδοση Δίπτυχα του 2020, το ζήτημα της Αυτοκεφαλίας της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ουκρανίας εκκρεμούσε ακόμη στην Εκκλησία της Ελλάδος. Η Εκκλησία της Ελλάδος μετά τη σχετική συζήτηση στην Ιεραρχία, στις 12 Οκτωβρίου 2018, προχώρησε κανονικά στην αναγνώριση της Εκκλησίας της Ουκρανίας, στην εγγραφή του ονόματος του Μακαριωτάτου Μητροπολίτου Κιέβου και Πάσης Ουκρανίας κ. Επιφανίου στα Δίπτυχα, όπως εκφωνούνται από τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμο, και στην αποστολή του απαντητικού γράμματος του δευτέρου στο Ειρηνικό Γράμμα του πρώτου, που συνιστά αδιαμφισβήτητη κανονική πράξη αναγνωρίσεως. Το ζήτημα λοιπόν για την Εκκλησία της Ελλάδος έχει τελειώσει. Ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών σε κάθε Θεία Λειτουργία που μνημονεύει Δίπτυχα μνημονεύει και «Επιφανίου Κιέβου» ως Προκαθημένου της 15ης Αυτοκέφαλης Εκκλησίας.

Για τους καθαρά τυπικούς, χρονικούς και διαδικαστικούς λόγους που προανέφερα, η διαδικασία της αποστολής αιτήματος για τα στοιχεία της Εκκλησίας της Ουκρανίας, ώστε να συμπεριληφθεί αυτή κανονικά στη σχετική ενότητα του εντύπου «ΔΙΠΤΥΧΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ», αμέσως μετά την Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Τσεχίας και Σλοβακίας, ήταν αδύνατο να πραγματοποιηθεί μετά την Σύνοδο του Οκτωβρίου 2018, όταν έληξε το Ουκρανικό για την Εκκλησία της Ελλάδος, καθώς έπρεπε να προχωρήσει άμεσα η εκτύπωση των Διπτύχων ώστε αυτά να είναι, όπως κάθε χρόνο, διαθέσιμα σε όλες τις Μητροπόλεις και Ενορίες της Ελλάδος, αλλά και στα βιβλιοπωλεία, εγκαίρως και προ της λήξεως του έτους, καθώς στην έκδοση αυτή και στην ενότητα ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟΝ: ΕΙΔΙΚΑΙ ΤΥΠΙΚΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΜΗΝΟΛΟΓΙΟΝ 2020 εμπεριέχεται και το Τυπικό, αρχόμενο από την 1η Ιανουαρίου εκάστου έτους.

Η μη συμπερίληψη λοιπόν της Αυτοκεφάλου Εκκλησίας της Ουκρανίας στην έκδοση των Διπτύχων της Εκκλησίας της Ελλάδος για το 2020 έδωσε τροφή στη ρωσική προπαγάνδα να οργιάσει και πάλι, όπως με ενημέρωσαν δημοσιογράφοι από το Κίεβο. Δεν γνωρίζω εάν έχει γραφτεί κάτι σχετικό σε ελληνικές ιστοσελίδες, αλλά είναι πιθανόν να το δούμε, στα πλαίσια της εισαγόμενης παραπληροφόρησης μέσω των εν Ελλάδι φερεφώνων της Μοσχοβίας. Γι’ αυτό και προλαμβάνοντας θεώρησα χρέος μου να κάμω αυτή τη δημοσίευση, αφού πρώτα μίλησα με πρόσωπα εξ Αθηνών που γνωρίζουν την πραγματική διάσταση των γεγονότων. Οι ίδιοι μάλιστα μου επεσήμαναν κάτι που δεν γνώριζα, αφού δεν έχω λάβει ακόμη ανά χείρας τη νέα έκδοση των Διπτύχων: στη σελίδα 29 και στο κεφάλαιο «Ιστορικά γεγονότα», όπου μνημειώνονται όλα τα σπουδαία εκκλησιαστικά γεγονότα, αμέσως μετά την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο της Ορθοδόξου Εκκλησίας που έγινε στην Κρήτη το 2016 υπάρχει η εξής επίσημη αναγραφή: «2019. (Ἰαν. 6). Πατριαρχικός καί Συνοδικός Τόμος περί τοῦ Αὐτοκεφάλου τῆς ἐν Οὐκρανίᾳ Ὀρθοδόξου Εκκλησίας». Η αναφορά αυτή και μόνον αρκεί για να καταλάβουμε ότι για την Εκκλησία της Ελλάδος υπάρχει και αναγνωρίζεται η Ορθόδοξος Εκκλησία της Ουκρανίας ως η 15η Αυτοκέφαλη Εκκλησία.

Με αφορμή δε αυτή την υπόθεση, καλό είναι να ξεκαθαρίσουμε κάτι μια και καλή. Οι έντυπες εκδόσεις αυτού του είδους, για την ακρίβεια οι Επετηρίδες των κατά τόπους Εκκλησιών, δεν συνιστούν πράξεις κανονιστικού χαρακτήρα. Κανονιστικό χαρακτήρα έχουν οι Συνοδικές Αποφάσεις και οι σύμφωνα με αυτές εκκλησιολογικές και λειτουργικές πράξεις των Προκαθημένων, όπως π.χ. η μνημόνευση στα Δίπτυχα κατά τη Θεία Λειτουργία και η αποστολή Ειρηνικού Γράμματος. Στις έντυπες Επετηρίδες απλά αποτυπώνεται κατ’ έτος η επικαιροποιημένη κατάσταση στην οργάνωση και λειτουργία της Ορθοδόξου Εκκλησίας ανά την οικουμένη, όπως αυτή έχει διαμορφωθεί μέχρι τη στιγμή της εκδόσεως. Ο χαρακτήρας τους λοιπόν είναι αμιγώς πληροφοριακός, ενημερωτικός και όχι κανονιστικός. Ακόμη δηλαδή και αν εκ παραδρομής παραληφθεί κάτι ή οτιδήποτε αναγραφεί εσφαλμένα αυτό δεν επιφέρει κανονικές συνέπειες στην πραγματική κατάσταση της Εκκλησίας.

Όλα τα παραπάνω είναι προφανή και αυτονόητα, αλλά η υβριδική προπαγάνδα μας αναγκάζει πλέον να λέμε και να ξαναλέμε τα πλέον αυτονόητα αυτούς τους δύσκολους καιρούς. Και δεν θα κουραστούμε να τα επαναλαμβάνουμε μέχρι να καταλάβουν οι αδελφοί μας του Βορρά ότι με το ψέμα, την απάτη, τη συκοφαντία, τους εκβιασμούς και τις απειλές δεν θα επιτύχουν τίποτε απολύτως θετικό για τους ίδιους. Ενόψει λοιπόν της Μεγάλης Εορτής των Χριστουγέννων τους ευχόμαστε καλή φώτιση και καλή μετάνοια. Το αν θα παραμείνουν η όχι εντός του Σώματος του Χριστού, της Εκκλησίας, εξαρτάται αποκλειστικά από τους ίδιους. Ευχόμαστε και προσευχόμαστε να το κατανοήσουν και να πράξουν ανάλογα. Αμήν.

Υ.Γ. Μετά τη δημοσίευση του παρόντος, αναγνώστης που έχει στην κατοχή του τα Δίπτυχα και τα ξεφύλλισε διεξοδικά μου έστειλε το εξής μήνυμα: «Η μνημόνευση του Μακαριωτάτου κ. Επιφανίου στην εν λόγω έκδοση υπάρχει και στα ακόλουθα σημεία:
α) στη σελίδα 370: "Τα Πρεσβυγενή Πατριαρχεία και αι Αυτοκέφαλαι Εκκλησίαι" ο άγιος Κιέβου μνημονεύεται ως ο 15ος Προκαθήμενος.
β) στη σελίδα 1362: Επίμετρο, "Γ' Μηνολόγιον ονομαστηρίων ιεραρχών" κατά το μήνα Μάιο 12/25, ημέρα μνήμης του Αγίου Επιφανίου Σαλαμίνος, αναφέρονται τα ονομαστήρια του Μητροπολίτου Κιέβου, με την εντός παρενθέσεως υπόδειξη "Ουκρανία"».
Αναζήτησα τις σχετικές σελίδες και τις παραθέτω: