Γράφει ο Theodor Petrov*
«Ein Gespenst geht um in Europa – das Gespenst des… Autozephalie», σχολίασε αυθόρμητα ο καλός Έλληνας φίλος την «ως κεραυνός εν αιθρία» είδηση ότι η Εκκλησία της Κύπρου αναγνώρισε την Ορθόδοξη Εκκλησία Ουκρανίας.
«Πράγματι, συνέχισε, το «φάντασμα της αυτοκεφαλίας» πλανάται πάνω από
την Ευρώπη κι η αναγνώριση από την συγκεκριμένη Εκκλησία θα πρέπει να
«προσγείωσε» απότομα το Πατριαρχείο Μόσχας, το οποίο σίγουρα
πίστευε ότι, αυτός ο «υπεράκτιος παράδεισος» του ρωσικού χρήματος αν μη τι άλλο
δεν θα διακινδύνευε να δυσαρεστήσει τις «χήνες» που γεννούν τα χρυσά αυγά».
Χαρακτηριστική είναι η δήλωση του μουσικολογιωτάτου προέδρου του
τμήματος εξωτερικών σχέσεων της «τρίτης Ρώμης» Ιλαρίωνα, την οποία
ο γράφων υποβάλλει στην κρίση των αναγνωστών της ΚΑΘΕΔΡΑΣ (μετάφραση του
Πατριαρχείου Μόσχας):
«Θα συζητήσουμε αυτήν την κατάσταση στη Σύνοδο και θα υπάρξει συνοδική
απόφαση.
»Θα ήθελα να τονίσω ότι ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου προέβη σε αυτήν την
ενέργεια όχι μόνον χωρίς να προειδοποιήσει έγκαιρα την περί αυτόν Σύνοδο της Εκκλησίας
του, αλλά και σε αντίθεση με τις συστάσεις της Συνόδου.
»Ο Αρχιεπίσκοπος βιάστηκε (προφανώς, δεχόταν πίεση) και έλαβε μονομερή
απόφαση ότι θα μνημονεύει τον επικεφαλής των Ουκρανών σχισματικών στη Θεία
Λειτουργία.
»Τούτο προκάλεσε πολύ αρνητική αντίδραση στην Εκκλησία της Κύπρου.
»Ένας από τους Μητροπολίτες, ο οποίος παρίστατο στην ακολουθία,
σηκώθηκε και έφυγε.
»Άλλοι τρεις μαζί του, δηλαδή τέσσερις συνολικά ιεράρχες της Εκκλησίας
της Κύπρου, υπέγραψαν δήλωση, όπου σε πολύ αυστηρή μορφή καταδίκασαν την
πρωτοβουλία του Αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου, εκφράζοντας την κατηγορηματική τους
διαφωνία με τη μνημόνευση του επικεφαλής των Ουκρανών σχισματικών, καθώς και με
την απόφαση του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως να χορηγήσει τον λεγόμενο «τόμο
αυτοκεφαλίας» στη λεγόμενη «Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας». (Βλ. εδώ)
Πιστεύει, λοιπόν, ο μητροπολίτης Ιλαρίωνας ότι ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου
δέχθηκε πιέσεις, προφανώς υπονοώντας τον Οικουμενικό Πατριάρχη, αν και δεν
αναφέρεται ευθέως σε αυτόν.
Όμως το ερώτημα που αναφύεται από τις εμμονές της «Γ΄ Ρώμης» ότι, κάθε
φορά που δεν καρποφορούν οι… ενωτικές της προσπάθειες πάντα φταίει κάποιος
άλλος, κάποιοι μυθικοί εξωτερικοί εχθροί και σκοτεινές δυνάμεις, μοναδικός
σκοπός των οποίων είναι η εκπόρθηση αυτού του οχυρού των παραδοσιακών αξιών που
ονομάζεται «ρωσικός κόσμος», είναι το εξής: άραγε δεν θα μπορούσε ο
Αρχιεπίσκοπος Κύπρου να αναγνωρίσει την Εκκλησία Ουκρανίας νωρίτερα;
Με άλλα λόγια – προηγουμένως δεν ασκούνταν πιέσεις από αυτές τις
υποχθόνιες δυνάμεις που σαν άλλοι Κάβειροι υποσκάπτουν τα θεμέλια της
πανορθοδόξου ενότητας;
Θέλει η… (θου Κύριε!) να κρυφτεί κι η χαρά δεν την αφήνει, λέει ο
θυμόσοφος λαός και αυτή η φράση ταιριάζει απόλυτα στη δήλωση του μητροπολίτη
Ιλαρίωνα.
Σε αυστηρή δήλωσή τους, λέει, τέσσερις ιεράρχες της Εκκλησίας της
Κύπρου καταδίκασαν όχι μόνο την πρωτοβουλία του Αρχιεπισκόπου τους, αλλά και
την απόφαση του Οικουμενικού Πατριαρχείου να χορηγήσει το αυτοκέφαλο στην
Ορθόδοξη Εκκλησία Ουκρανίας.
Η φαιδρότητα αυτής της δηλώσεως καθίσταται περισσότερο εμφανής αν
αναλογιστούμε ότι η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Κύπρου αποτελείται από
δεκαεπτά (17) μέλη, επομένως εύκολα συμπεραίνουμε ότι οι υπόλοιποι δεκατρείς
(13) ιεράρχες συμφωνούν με την απόφαση του Προέδρου της.
Ήταν αναμενόμενο ότι, οι γνωστοί για τις στενές σχέσεις τους τέσσερις
Κύπριοι αρχιερείς όφειλαν εκ των πραγμάτων να αντιδράσουν στην απόφαση του
Αρχιεπισκόπου, εντούτοις δεν υπολόγισαν ότι η επίθεσή τους εναντίον του
Οικουμενικού Πατριαρχείου δεν θα ζημίωνε όχι μόνο τον ίδιο τον Αρχιεπίσκοπο
Κύπρου.
Δεν είναι δυνατόν, από τη μια πλευρά, να κόπτεσαι, τάχαμου, για την
πανορθόδοξη ενότητα και, από την άλλη, να δηλώνεις ανοήτως ότι οι ορθόδοξοι
έχουμε πάντα στραμμένο το βλέμμα μας στη Ρωσία!
Δικαιολογημένα θα διερωτηθεί ο έκπληκτος αναγνώστης της ΚΑΘΕΔΡΑΣ: από
και ως που καταλήγει σε αυτό το συμπέρασμα; (Και όσοι αμφιβάλλουν ας κοιτάξουν Εδώ)
Ίσως, φίλτατε αναγνώστη της παρούσης ιστοσελίδας, ο Κύπριος αρχιερέας
να είχε υπόψη του μια από τις πολλές ρωσικές οργανώσεις που ασχολούνται με την…
ενότητα των ορθοδόξων λαών και λειτουργούν με τις «ευλογίες», πρώτα από όλα,
του Κρεμλίνου και του Πατριάρχη Μόσχας.
Μια από αυτές είναι και η φέρουσα την βαρύγδουπη ονομασία «Διεθνές
Ίδρυμα για την Ενότητα των Ορθοδόξων Λαών» (Международный общественный фонд
единства православных народов).
Όπως διαβάζουμε στην επίσημη ιστοσελίδα του ΔΔΙΕΟΛ (http://www.ifuocn.com), στους
σκοπούς του ιδρύματος μεταξύ άλλων περιλαμβάνεται: η παροχή αρωγής στην
Εκκλησία της Ρωσίας και των λοιπών κατά τόπους Ορθοδόξων Εκκλησιών στην
πνευματική και κοινωνική τους διακονία, η συσπείρωση και ο συντονισμός των
προσπαθειών της διεθνούς ορθοδόξου κοινότητος με σκοπό τη διεύρυνση και
εμβάθυνση των σχέσεων των σλαβικών λαών με τους άλλους χριστιανικούς λαούς της
Ανατολής στους τομείς της πνευματικής, κοινωνικής και πολιτικής ζωής, στον
πολιτισμό, στην επιστήμη, στην οικονομία κ.α.
Με άλλα λόγια σκοπός του Ιδρύματος είναι το… «καπέλωμα» κυρίως του
Οικουμενικού Πατριαρχείου και η προώθηση του «ρωσικού κόσμου» και των
ρωσικών συμφερόντων στα Βαλκάνια και στην Μ. Ανατολή,
εφόσον η εμβάθυνση των σχέσεων και η αλληλεπίδραση των κατά τόπους Ορθοδόξων
Εκκλησιών αποτελούσε και αποτελεί την οφειλετική διακονία της Εκκλησίας
Κωνσταντινουπόλεως.
Ταυτόχρονα αποτελεί και έναν κεκαλυμμένο σύγχρονο πανσλαβισμό,
ο οποίος στοχεύει στην απομόνωση του Οικουμενικού Πατριάρχου και στην επιβολή
ενός ιδιόρρυθμου «καισαροπαπισμού» με κέντρο τη Μόσχα.
Στη συνέντευξή του στην εφημερίδα Nezavisimaya Gazeta (Βλ. εδώ) ο πρόεδρος του ΔΔΙΕΟΛ καθηγητής Valeri
Alekseyev ομολογεί, με τον συνήθη για τους εκπροσώπους της «Γ΄ Ρώμης»
κυνισμό, την αντιπάθεια που τρέφουν για το Οικουμενικό Πατριαρχείο όλες οι
ρωσικές παραεκκλησιαστικές οργανώσεις και ιδρύματα.
Συγκεκριμένα ο Alekseyev αναφέρει ότι οι… διεθνικές ορέξεις του
Ιδρύματος, που παρουσιάσαμε πιο πάνω εμφανίσθηκαν όταν ξεκίνησε η συνεργασία
του με την Διακοινοβουλευτική Συνέλευση Ορθοδοξίας (ΔΣΟ),
η οποία είχε ως αποτέλεσμα την ίδρυση παραρτημάτων του ΔΔΙΕΟΛ στη Λευκορωσία,
κατόπιν στη Βουλγαρία, στην Ουκρανία, στη Σερβία, στο Μαυροβούνιο, στη
Μολδαβία, στην Ελλάδα και αλλού.
Όμως, όπως αναφέρει συγκεκριμένα, αν και τα βασικά ενδιαφέροντα του
Ιδρύματος επικεντρώνονται στις περιοχές της Μ. Ανατολής και των Βαλκανίων,
εντούτοις δεν περιορίζονται μόνο σε αυτές αλλά περιλαμβάνουν τον Καύκασο, την
Κίνα, τη Δ. Ευρώπη, την Αφρική κ.α.
Εδώ ας μου επιτρέψει ο ανυπόμονος αναγνώστης της ΤΡΙΜΠΟΥΝΑΣ να ανοίξω
μια παρένθεση, η οποία αφορά στα ενδιαφέροντα του Ιδρύματος στην Αφρική.
Σύμφωνα με τον αντιπρόεδρο του υπό του μουσικολογιωτάτου προέδρου
τμήματος Εξωτερικών Σχέσεων της «Γ΄ Ρώμης» αρχιεπισκόπου Βλαδικαυκάσου και
Αλάνιας Λεωνίδα, μερικές εκατοντάδες (!!!) κληρικών του
Πατριαρχείου Αλεξανδρείας εξέφρασαν την επιθυμία να υπαχθούν στη δικαιοδοσία
του Πατριαρχείου Μόσχας, δυσαρεστημένοι από την απόφαση του Πατριάρχη Θεοδώρου
να αναγνωρίσει την Ορθόδοξη Εκκλησία Ουκρανίας. (Άκου
εδώ)
Δηλαδή ο αρχιεπίσκοπος Λεωνίδας μας λέει ότι, π.χ., ο προϊστάμενος
μιας εκ των 51 ενοριών της Μητροπόλεως Καμπάλας στην Ουγκάντα διαφωνεί
με την απόφαση του Πατριάρχη του;!
Και για του «λόγου το ασφαλές» το σχετιζόμενο με την Εκκλησία της
Ρωσίας Κέντρο Ερευνών «Χρίσμα» (Βλ. εδώ σχετικά με το Κέντρο) έσπευσε να τονίσει πως
πρόκειται για μια επίσημη προειδοποίηση προς τον Πατριάρχη Αλεξανδρείας Θεόδωρο ότι
το Πατριαρχείο Μόσχας είναι έτοιμο να διευρύνει την δικαιοδοσία του στην
Αφρική!
Ποιο μετριοπαθής ο αρχιεπίσκοπος Λεωνίδας σημειώνει ότι το Πατριαρχείο
Μόσχας δεν βιάζεται να δεχθεί τους Αφρικανούς κληρικούς, εφόσον «τηρεί την αρχή
των αδελφικών σχέσεων μεταξύ των Ορθοδόξων Εκκλησιών».
Αν μη τι άλλο ο αρχιεπίσκοπος διαθέτει αίσθηση του αστείου!
(Κλείνει η παρένθεση)
Το υπό τον Alekseyev Ίδρυμα όχι μόνο αποδέχθηκε την πρόταση της ΔΣΟ,
αλλά και προσφέρθηκε να χρηματοδοτήσει τις εργασίες της, εφόσον οι σκοποί των
δυο οργανώσεων φαινόταν ότι συνέπιπταν, αν και στην πραγματικότητα «οι Έλληνες
είχαν μια διαφορετική αντίληψη των σκοπών της ΔΣΟ».
Ο Alekseyev υποθέτει ότι η Ε.Ε. έβλεπε την Ελλάδα ως μια γέφυρα που θα
μπορούσε να βοηθήσει στην ενσωμάτωση της Αν. Ευρώπης, η οποία στην πλειοψηφία
της, με εξαίρεση την Πολωνία, αποτελούσε έναν… μεταβυζαντινό χώρο!
Με άλλα λόγια ο πρόεδρος του Ιδρύματος μας λέει ότι, επειδή το Σύμφωνο
της Βαρσοβίας, στο οποίο ανήκαν κάποτε όλες οι χώρες του πρώην υπαρκτού
σοσιαλισμού συμπεριλαμβανομένης και της Σοβιετικής Ενώσεως, ήταν κληρονόμος της
«πάλαι ποτέ διαλαμψάσης» Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, η
συμμετοχή του ΔΔΙΕΟΛ στην ΔΣΟ κρίθηκε απολύτως χρήσιμη.
Είναι πιθανόν ότι πολλοί από τους Έλληνες αναγνώστες της ΚΑΘΕΔΡΑΣ
συνεχίζουν για δικούς τους λόγους να έχουν στραμμένα τα βλέμματά τους (sic)
προς το «ξανθό γένος», εντούτοις ας μπουν στον κόπο να διαβάσουν τη συνέχεια
της συνεντεύξεως του Alekseyev, η οποία ίσως θα τους βοηθήσει να κατανοήσουν τί
ακριβώς βλέπουν.
Σύμφωνα λοιπόν με τον πρόεδρο του Ιδρύματος για την Ενότητα των
Ορθοδόξων Λαών, παρασκηνιακά η ΔΣΟ ήταν χωρισμένη σε δυο ομάδες: την
φιλελληνική και αυτήν που έτεινε περισσότερο προς τον σλαβικό κόσμο:
«Κατά τη λήψη πολιτικών αποφάσεων, σημειώνει ο Alekseyev, είχε σημασία
να συσπειρώσουμε την “σλαβική” ομάδα της ΔΣΟ, ώστε να έχουμε μια κοινή θέση.
»Κατορθώσαμε να πετύχουμε την εκλογή ενός Ρώσου βουλευτού στη θέση του
προέδρου της ΔΣΟ, αν και ευθύς εξ αρχής ήταν σαφές ότι η οργάνωση είχε ιδρυθεί
υπό τον στενό έλεγχο του Πατριάρχου Βαρθολομαίου και εξυπηρετούσε τα ελληνικά
συμφέροντα του ορθοδόξου κόσμου.
»Σε αντίθεση από τους άλλους προκαθήμενους των Ορθοδόξων Εκκλησιών, ο
Πατριάρχης Βαρθολομαίος όχι μόνο συνεχίζει να δίνει μεγάλη σημασία στην ΔΣΟ,
αλλά και την χρησιμοποιεί ως δικό του πολιτικό όργανο.
»Μόνο επειδή αναγκαστήκαμε να κάνουμε κάποιους συμβιβασμούς
συμφωνήσαμε με το καταστατικό και τον κανονισμό λειτουργίας που πρότειναν οι
Έλληνες εταίροι μας, αν και θεωρώ ότι είναι άκρως αντιδημοκρατικά. (…)
»Το Ίδρυμα αναγκάστηκε να ξεκινήσει μια παράλληλη δραστηριότητα ώστε
να μην επιτρέψουμε στους Έλληνες να θέσουν υπό την επιρροή τους τον μετασοβιετικό
χώρο (Σημ.: διερωτάται ο συντάκτης του παρόντος σημειώματος: α) άραγε
τί συνέβη με τον… μεταβυζαντινό χώρο, β) τίνι τρόπο θα κατάφερναν
οι Έλληνες να θέσουν υπό την επιρροή τους, ας πούμε, την Ουγγαρία;). (…)
»Η ίδρυση της ουκρανικής αυτοκεφαλίας αποτέλεσε την τελευταία σταγόνα.
»Οι Έλληνες, παρά τις επίμονες προτάσεις της ρωσικής πλευράς, δεν
επέτρεψαν στην ΔΣΟ να λάβει μια απόφαση που θα καταδίκαζε τους πρωτεργάτες του
ουκρανικού σχίσματος. (…) Μετά από αυτό καταλάβαμε ότι θα ήταν αδύνατο για μας
να συνεχίσουμε την συνεργασία μας με την ΔΣΟ».
Φυσικά το Ίδρυμα δεν θα μπορούσε να ονομάζεται «Ίδρυμα για την Ενότητα
των Ορθοδόξων Λαών» αν δεν είχε καθιερώσει και ένα χρηματικό βραβείο, το ποσόν
του οποίου δεν αναφέρεται μεν, αλλά σύμφωνα με τον Alekseyev πρόκειται για ένα
μικρό ποσό «που ανέρχεται μόλις σε μερικές δεκάδες χιλιάδες δολάρια».
Όμως, σύμφωνα πάντα με τον Alekseyev, ο Οικουμενικός Πατριάρχης
«επιθυμούσε διακαώς να λάβει αυτό το βραβείο και μου κρατούσε κακία επειδή τον
είχαμε αγνοήσει. (…) Βεβαίως σχεδιάζαμε να τον βραβεύσουμε, όμως συνέβη το
εσθονικό σχίσμα.
»Παρά το γεγονός ότι αρχίσαμε να δίνουμε το βραβείο τρία χρόνια μετά
τα γεγονότα στην Εσθονία (Σημ.: όταν το Οικουμενικό Πατριαρχείο αναγνώρισε το
δικαίωμα των Εσθονών να έχουν τη δική τους Εκκλησία, ανεξάρτητη από τη δομή του
Πατριαρχείου Μόσχας σε αυτή τη χώρα της Βαλτικής), εντούτοις η βαθιά πικρία
είχε παραμείνει», για αυτό και ουδέποτε απονεμήθηκε στον Πατριάρχη Βαρθολομαίο
το τόσο σημαντικό βραβείο του Ιδρύματος για την Ενότητα κλπ.
Ας προσέξει ο υπομονετικός αναγνώστης της ΤΡΙΜΠΟΥΝΑΣ τις επόμενες
δηλώσεις του Alekseyev, οι οποίες, κατά την υποκειμενική άποψη του γράφοντος
είναι άκρως αποκαλυπτικές σε ότι αφορά στους σκοπούς αυτού του μερικών δεκάδων
χιλιάδων δολαρίων βραβείο.
«Θέλαμε να βραβεύσουμε τον πατριάρχη Θεόφιλο εδώ και μερικά χρόνια,
όμως χρειάστηκε να αναβάλουμε τη βράβευση.
»Στην αρχή λόγω της καταστάσεως γύρω από την Πανορθόδοξη Σύνοδο στην
Κρήτη το 2016, μετά εξ αιτίας των γεγονότων στην Ουκρανία και της ιδρύσεως της
Ορθοδόξου Εκκλησίας Ουκρανίας.
»Μα κι ο ίδιος ο πατριάρχης Θεόφιλος είχε τότε αρνηθεί να παραλάβει το
βραβείο με την δικαιολογία ότι «μπορεί να το πάρουν στραβά» (Σημ.: ποίος άραγε
μπορούσε να το πάρει στραβά;).
»Γενικά ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος “έφερε βαρέως” το ότι βραβεύαμε τους
προκαθημένους των Ορθοδόξων Εκκλησιών.
»Έτι δε περισσότερο που, εκτός των άλλων, ο Θεόφιλος ήταν Έλληνας.
»Στις αρχές του 2019 είχαμε συμφωνήσει ότι θα έλθει το Μάιο και μαζί
με αυτόν αποφασίσαμε να βραβεύσουμε και έναν αρχηγό κράτους, συγκεκριμένα την
9η Μαΐου.
»Όμως ένας από τους προέδρους που έπρεπε να έλθει φοβήθηκε να
επισκεφτεί τον Μάιο τη Μόσχα, από ότι φαίνεται εξ αιτίας των πιέσεων που
άσκησαν οι Βρυξέλλες.
»Αλλά και ο πατριάρχης Θεόφιλος δεν μπόρεσε να έλθει για αυτό και
αναβάλαμε την επίσκεψή του για το Νοέμβριο όπου ήταν και ο μοναδικός υποψήφιος.
»Και αυτή ήταν μια σωστή απόφαση, διότι εξέφρασε (ο πατριάρχης
Θεόφιλος) μια καλή άποψη για το σχίσμα στην Ουκρανία και ουσιαστικά το
καταδίκασε όταν πρότεινε την σύγκλιση της πανορθοδόξου διασκέψεως στο Αμμάν
(Σημ.: επρόκειτο ουσιαστικά για μια «ορθόδοξη παρασυναγωγή» χωρίς κανένα
απολύτως νόημα ή αποτέλεσμα όπως αποδείχθηκε)».
«Ἔλαβον τὰ τριάκοντα ἀργύρια, τὴν τιμὴν τοῦ τετιμημένου ὃν ἐτιμήσαντο ἀπὸ
υἱῶν Ἰσραήλ» (Ματ. ΚΖ΄, 9), σχολίασε ο καλός Έλληνας φίλος.
Ο συντάκτης του παρόντος σημειώματος θα ήθελε να υπενθυμίσει στους
τέσσερις Κυπρίους ιεράρχες, αυτούς που έχουν μονίμως στραμμένα τα βλέμματά τους
στη «Γ΄ Ρώμη» (sic) αδιαφορώντας με αξιοζήλευτη αυτοθυσία για τον κίνδυνο να
αποκτήσουν έναν μόνιμο αλληθωρισμό, και ως άλλοι ψαλμωδοί «ἐπὶ τῶν ποταμῶν
Βαβυλῶνος ἐκεῖ ἐκαθίσαμεν καὶ ἐκλαύσαμεν ἐν τῷ μνησθῆναι ἡμᾶς τῆς Σιών» (Ψαλμός
ρλς΄), αυτό που έγραφε γύρω στα 1618 ο Μητροπολίτης Μυρέων Ματθαίος,
καταδικάζοντας τους χρησμούς και την ευπιστία του λαού: «Ελπίζομεν κι εις τα
ξανθά γένη να μας γλυτώσουν, / να’ λθουν από το Μόσχοβον να μας ελευθερώσουν. /
Ελπίζομεν εις τους χρησμούς, στες ψευδοπροφητείες / και τον καιρό μας χάνομεν
στες ματαιολογίες» (Βλ. εδώ).
Οι επιλογές που τίθενται ενώπιον των «τεσάρων» είναι δύο: Ελληνισμός ή πανσλαβισμός.
Το παιχνίδι που ξεκίνησαν να παίζουν με την ενότητα της Εκκλησίας της
Κύπρου είναι επικίνδυνο όχι μόνο για την ίδια την Εκκλησία, στην οποία ανήκουν,
αλλά ακόμα και για το ίδιο το πολιτικό μέλλον της Μεγαλονήσου.
* Ο Theodor Petrov είναι ανεξάρτητος
αρθρογράφος, ειδικός σε θέματα γεωπολιτικής, θρησκείας και γεωθρησκείας.
