Ελπίζοντας ότι κάποια στιγμή θα δοθεί από το Οικουμενικό Πατιαρχείο στη δημοσιότητα το πρωτότυπο απαντητικό Γράμμα του Οικουμενικού Πατριάρχου προς τον Πατριάρχη Αντιοχείας, αφού πλέον αυτό διέρρευσε με ευθύνη του παραλήπτη του, δεν μπορώ να μην εκφράσω την απορία μου πώς ένα τέτοιο γράμμα δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά, μεταφρασμένο στα ρωσικά, στην...
επίσημη ιστοσελίδα της Ρωσικής Εκκλησίας, και συγκεκριμένα στο σύνδεσμο: patriarchia.ru ...
Μάταια αναζήτησα κάποια έστω αναφορά στο Γράμμα αυτό, στην επίσημη ιστοσελίδα του Πατριαρχείου Αντιοχείας... Αναρωτιέμαι, εάν ο Μακαριώτατος κ. Ιωάννης έχει... εκχωρήσει την εκπροσώπησή του στη Μόσχα και στην Εκκλησία της... Εάν πλέον αδυνατεί να τηρήσει ακόμη και τα ελάχιστα προσχήματα, για να περισώσει ό,τι μπορεί από το πάλαι ποτέ κύρος και την τιμή της Αρχαίας και Παλαιφάτου Εκκλησίας της Αντιόχειας, της Εκκλησίας του Ιερομάρτυρος Ιγνατίου του Θεοφόρου και τόσων άλλων μεγάλων Αγίων Πατέρων της Εκκλησίας μας. Είναι λυπηρό και ασυγχώρητο το κατάντημα αυτού του τρίτου τη τάξει Θρόνου της Ορθοδοξίας, με ευθύνη προσωπική του Πατριάρχη Αντιοχείας και όλων όσων συνεργούν σε αυτό το ανίερο και αδιάντροπο ξεπούλημα στους Μοσχοβίτες. Ούτε η Εκκλησία, ούτε η Ιστορία θα τους το συγχωρήσουν. Πάνω από όλους φυσικά, ούτε ο Θεός...
Μάλιστα, ο τίτλος της σχετικής αναρτήσεως στη σελίδα του Μοσχοβίτικου Πατριαρχείου είναι: «Ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος αρνήθηκε την πανορθόδοξη συζήτηση για το ζήτημα της Ουκρανίας»... Ο τίτλος δεν είναι λάθος, διότι αυτό ακριβώς είναι το κεντρικό μήνυμα του Πατριαρχικού Γράμματος. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης, απαντώντας με ευθύτητα, σαφήνεια και ειλικρίνεια σε σχετικό Γράμμα του Πατριάρχη Αντιοχείας, με το οποίο ο τελευταίος ζητούσε τη σύγκληση Πανορθόδοξης Σύναξης των Προκαθημένων για την επίλυση του Ουκρανικού, δεν αφήνει κανένα περιθώριο παρερμηνειών σχετικά με τα κίνητρα, τις προθέσεις και τελικά τις αποφάσεις της Πρωτοθρόνου Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως ως προς την παροχή Αυτοκεφαλίας στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας.
Δεν θα έπρεπε να ασχοληθώ καν με τις μικρότητες των Μοσχοβιτών, όμως είναι προφανής από τη δημοσίευσή τους η παιδαριώδης και απεγνωσμένη προσπάθειά τους να υποτιμήσουν, για μία ακόμη φορά τον Οικουμενικό Πατριάρχη. Έτσι, οι ίδιοι τον αναγράφουν απλά «Πατριάρχη της Κωνσταντινουπόλεως». Ούτε «Οικουμενικό», αλλά ούτε έστω με την τιμητική και ευγενική προσφώνηση «Παναγιώτατο». Ενώ, αναφερόμενοι στον Αντιοχείας, τον καταγράφουν με τον πλήρη τίτλο: «Μακαριώτατο Πατριάρχη της Μεγάλης Αντιοχείας και πάσης Ανατολής»... Τόσο κόμπλεξ έχουν οι Μοσχοβίτες και τόση επηρμένη ανοησία, που νομίζουν ότι ό,τι δεν λένε αυτοί, τελικά δεν ισχύει... Ή και αντιστρόφως, ότι ισχύει μόνο ό,τι αυτοί αναγνωρίζουν και λένε... Αλλά, ας τους αφήσουμε αυτούς στον πόνο τους... Μεγάλη ήττα έχουν υποστεί και κλωτσοπηδάνε σαν τα κακομαθημένα νήπια... Ή θα τους περάσει ή... πρόβλημά τους! Και πάντως, όχι της Εκκλησίας.
Ας επιστρέψουμε όμως στο σημαντικό και όντως ενδιαφέρον. Δηλαδή στις απαντήσεις του Οικουμενικού Πατριάρχου προς τον Αντιοχείας. Ο Παναγιώτατος λοιπόν ξεκαθαρίζει προς τον Πατριάρχη Αντιοχείας ότι με την Ουκρανία έγινε ό,τι ακριβώς είχε συμβεί και με όλες τις άλλες τοπικές Εκκλησίες που ζήτησαν και πήραν Αυτοκεφαλία από το Οικουμενικό Πατριαρχείο στο διάβα της Ιστορίας. Καμία Αυτοκεφαλία στο παρελθόν δεν προήλθε από συζητήσεις και αποφάσεις Πανορθοδόξων συσκέψεων, αλλά όλες δόθηκαν με μόνη την απόφαση του Οικουμενικού Πατριαρχείου, που έχει το σχετικό αποκλειστικό προνόμιο και δικαίωμα από τους Ιερούς Κανόνες και την Παράδοση της Εκκλησίας. Εκ των υστέρων όλες οι άλλες Εκκλησίες αποδέχθηκαν αυτές τις αποφάσεις, χωρίς συζήτηση, αναγνώρισαν τις νέες Εκκλησίες και ενέγραψαν τους Προκαθημένους τους στα Δίπτυχά τους.
Αλλά ο Οικουμενικός Πατριάρχης, με θάρρος και φιλαλήθεια, προχωρεί ένα βήμα παραπέρα την αιτιολόγηση της αρνήσεώς του για τη σύγκληση Συνάξεως των Προκαθημένων. Διότι έχει σημασία, και αυτό τονίζει με την απάντησή του, το ποιοι ζητούν σήμερα αυτή τη Σύναξη... Ποιοι; Αυτοί που χωρίς κανένα σοβαρό εκκλησιολογικό ή θεολογικό επιχείρημα, χωρίς καμία αξιοπρεπή και εύλογη πρόφαση, αρνήθηκαν να συμμετάσχουν στην Αγία και Μεγάλη Σύνοδο της Ορθοδόξου Εκκλησίας που πραγματοποιήθηκε στην Κρήτη το 2016. Αρνήθηκαν την τελευταία στιγμή, στο παρά πέντε, να προσέλθουν στη Σύνοδο ενώ είχαν προηγουμένως συμμετάσχει σε όλες τις Προσυνοδικές Διασκέψεις και είχαν υπογράψει όλα τα προκαταρκτικά κείμενά της. Χωρίς κανένα αίσθημα ευθύνης για την ενότητα και τη μαρτυρία της Ορθοδόξου Εκκλησίας στο σύγχρονο κόσμο, επέλεξαν αυτοί οι τολμητίες να σαμποτάρουν την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο. Και σήμερα έρχονται και με περίσσειο θράσος και αλαζονεία απαιτούν Πανορθόδοξη Σύσκεψη για το Ουκρανικό...
Ας παραθέσουμε όμως, σε νεοελληνική απόδοση από τα ρωσικά (ελπίζοντας ότι δεν έχει αλλοιωθεί...), τη σχετική αναφορά του Πατριαρχικού Γράμματος:
«Έχουμε λάβει και διαβάσει προσεκτικά την από 31ης Δεκεμβρίου του περασμένου έτους, με αριθμ. πρωτ. 100, επιστολή της αγαπητής μας Μακαριότητός σας, με την οποία ζητάτε τη σύγκληση της Συνάξεως των Προκαθημένων των Ορθοδόξων Εκκλησιών για την διευθέτηση του προβλήματος στην Εκκλησία της Ουκρανίας.
Σε απάντηση, σας ενημερώνουμε ότι μετά από το γεγονός ότι τέσσερις Ορθόδοξες Εκκλησίες, μεταξύ των οποίων και η δική σας Παλαίφατη Εκκλησία, χωρίς λόγο από εκκλησιολογικής ή θεολογικής απόψεως, αρνήθηκαν να παρευρεθούν στην Αγία και Μεγάλη Σύνοδο, και δεν υπάρχουν δικαιολογίες για την άρνηση αυτή, το Οικουμενικό Πατριαρχείο έχει κάθε λόγο να απέχει από το ενδεχόμενο μιας τέτοιας συνάξεως σε πανορθόδοξο επίπεδο, η οποία θα αποβεί ανώφελη, αφού θα οδηγήσει μόνον στη συμφωνία ότι οι συμμετέχοντες θα διαφωνούν μεταξύ τους».
Επίσης, ο Παναγιώτατος, για μία ακόμη φορά, τονίζει προς τον Πατριάρχη Αντιοχείας ότι η Αγία του Χριστού Μεγάλη Εκκλησία κινήθηκε στο θέμα της Ουκρανίας με μοναδικά κίνητρα την αγάπη και την αυτοθυσία, χωρίς ιδιοτέλεια και χωρίς να υποκύψει σε οποιεσδήποτε πιέσεις, με σκοπό τον τερματισμό της διαίρεσης του Ουκρανικού Λαού και την επαναφορά στην αγκαλιά της Κανονικής Εκκλησίας εκατομμυρίων πιστών που άδικα, χωρίς δική τους υπαιτιότητα, είχαν βρεθεί εκτός αυτής.
Τέλος, ο Οικουμενικός Πατριάρχης επαναλαμβάνει με κάθε σαφήνεια και χωρίς καμία υπαναχώρηση, ότι το Οικουμενικό Πατριαρχείο δικαίως και κανονικώς παρεχώρησε την Αυτοκεφαλία στην Εκκλησία της Ουκρανίας, ακολουθώντας την Παράδοση της Εκκλησίας και τους Ιερούς Κανόνες, όπως ακριβώς είχε συμβεί με όλα τα ανάλογα προηγούμενα του παρελθόντος:
«Στην Εκκλησία της Ουκρανίας απονεμήθηκε το καθεστώς της Αυτοκεφαλίας με τον ίδιο τρόπο, όπως έλαβαν την εσωτερική τους αυτοδιοίκηση όλες οι νεοϊδρυθείσες Αυτοκέφαλες Εκκλησίες, οι οποίες εγκρίθηκαν με την ίδια μέθοδο, χωρίς να συγκληθεί Παναρθόδοξη Σύναξη ή να υπάρξουν γενικές συζητήσεις με τις Αδελφές Αυτοκέφαλες Εκκλησίες, αλλά αναγνωρίστηκαν στην οικεία θέση από όλες τις Εκκλησίες και τα ονόματα των νέων Προκαθημένων τους ενεγράφησαν στα Δίπτυχα».
