«Κυνική... ομολογία» ή «ο Χριστός ξανασταυρώνεται»

Γράφει ο Αρχιμανδρίτης Ρωμανός Αναστασιάδης,

Κληρικός του Οικουμενικού Πατριαρχείου εκ Κρήτης.

Ξημερώνοντας η μέρα της μνήμης ενός από τους μεγάλους Αγίους, του Οσίου Αλυπίου του αγιογράφου, του μεγάλου Πατριαρχικού Σταυροπηγίου του Κιέβου, δηλαδή της Λαύρας των Σπηλαίων, η οποία παρέλαβε κάποτε την τάξη του μοναχισμού από το Άγιον Όρος, η χείρα του σεβαστού καθ’ όλα π. Νικολάου Ντανιλέβιτς από την εν Κιέβω εκκλησιαστική παρουσία του Πατριαρχείου της Μοσχοβίας έκανε μία κυνική... ομολογία, η οποία, όμως, πρέπει να απαντηθεί αμέσως ώστε να μη μένουν οι ευφάνταστες εντυπώσεις για πολύ. Και εξηγούμαι αμέσως:

1. Όταν η Μοσχοβία επεδίωκε συμβιβασμό με την ποτέ παράταξη του Σεβ. Μακαρίου (Μαλέτιτς) δεν είχε πρόβλημα να αναγνωρίσει όλες τις χειροτονίες, με την προϋπόθεση ασφαλώς να εγκαταλείψει η παράταξη εκείνη τον διάλογο με την Κωνσταντινούπολη και «πεσούσα προσκυνήσει» την Μοσχοβία. Αυτό συνέβη όχι μία φορά, αλλά περισσότερες.

2. Το ζήτημα των χειροτονιών από καθηρημένους ή σχισματικούς εξηγείται με μεγάλη σαφήνεια στη μελέτη του Αγίου Αρχιεπισκόπου Αγχιάλου (και κατόπιν Σμύρνης) Βασιλείου, όπου μπορεί να ανατρέξει ο κάθε καλοπροαίρετος και με φόβο Θεού αναγνώστης ώστε να λάβει την απάντηση. Διαβάστε τη μελέτη αυτή σε νεοελληνική απόδοση εδώ.

3. Αυτό που πραγματικά θίγει ο π. Νικόλαος, και τελικά μας οδηγεί στο σωστό συμπέρασμα, είναι η περίπτωση των κανονικών πράξεων κανονικών καθ’ όλα κληρικών (όχι μέσα σε σχίσμα, οπότε και πράττουμε κάθε τι κατ‘ οικονομίαν προς θεραπείαν του) αλλά αναρμοδίων προς τούτο. Επικαλείται δε την περίπτωση του Μαξίμου του Κυνικού. Περί αυτού του Μαξίμου μας πληροφορεί συν τοις αλλοις ο πολύς την Εκκλησιαστική Ιστορία Μανουήλ Γεδεών στο έργο του «Πατριαρχικοί Πίνακες», αναφέροντας: «Ὁ ἄνθρωπος οὗτος, ὁ Μάξιμος, ἧν κυνικὸς φιλόσοφος, ἀλλὰ καὶ φρονημάτων αἱρετικῶν ποικίλων πλήρης, αἰγύπτιος τὸ γένος, ὑπ᾽ αὐτοῦ τοῦ Θεολόγου Γρηγορίου κατηχηθεὶς καὶ βαπτισθεὶς καὶ χειροτονηθείς. Ὕπουλος ὤν καὶ σέβας, πρὸς τὸν θεῖον Γρηγόριον, ἐπιδεικνύμενος οὐ μόνον ἠγαπᾶτο παρ᾽ αὐτοῦ, ἀλλὰ «καὶ ἐπῃνέθη ποτὲ δημοσίᾳ. Διὰ τῆς ὑπουλότητος αὐτοῦ κατώρθωσε νὰ καταπείσῃ τὸν πατριάρχην Ἀλεξανδρείας Πέτρον ἤ ἴσως τὸν Τιμόθεον νὰ ἀποστείλῃ ἄνδρας ἐξ Αἰγύπτου, ὅπως χειροτονήσωσιν αὐτὸν ἐπίσκοπον. Φθάσαντας αὐτοὺς παρέλαβε καὶ εἰσῆλθεν εἰς τὴν ἐκκλησίαν, λάθρα, ἀλλὰ πρὶν τελεσθῇ ἡ χειροτονία, κλῆρος καὶ λαὸς ὀρθόδοξος ἀπέβαλον ἐκ τῆς ἐκκλησίας αὐτόν, ὅστις ἀπῆλθεν εἰς Θεσσαλονίκην πρὸς τὸν Μ. Θεοδόσιον, ἀποδιωχθεὶς καὶ ὑπ᾽ αὐτοῦ.» Ήταν δε μία εποχή για την οποία «Δύναταί τις νὰ εἴπῃ ὅτι ὄχι μόνον κατὰ τοὺς ὀλίγους τούτους χρόνους, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ Μητροφάνους μέχρι Νεκταρίου, τὸν ἐπισκοπικὸν τῆς Κωνσταντινουπόλεως θρόνον ἀγύρται καὶ φίλαρχοι ἄνθρωποι ἐνόμιζον ἕρμαιον, οὗτινος ἐδράττοντο, προστασίᾳ τῆς ἀρχῆς ἢ τινος προέχοντος ἀρχιεπισκόπου.».

Φαίνεται, όμως, ότι κάποιοι διαβάζοντας τις γραμμές αυτές της Ιστορίας μπερδεύτηκαν και δεν κατάλαβαν ότι από τότε μέχρι σήμερα πολύ αγίασμα κύλισε στο αυλάκι της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας και νόμισαν, όπως κάθε λύκος που στην αναμπουμπούλα χαίρεται, ότι είναι έρμαιο αυτός ο Αγιώτατος, Πρώτος και συνεκτικός των Ορθοδόξων Θρόνος της Κωνσταντινουπόλεως και θέλησαν να Τον εξυγιάνουν με τις διδασκαλίες και τις πράξεις τους(!!!).

• «Καίτοι σε όλη αυτή την ιστορία δεν είναι σημαντικό ποιος από σχισματικούς, πότε και από ποιόν έλαβε κρυφά την εἰς «Επίσκοπον χειροτονία». Σημαντικό είναι ότι οι υπέρμαχοι της «εγκυρότητας» των σχισματικών χειροτονιών διαστρέφουν την ίδια την έννοια και το νόημα της χειροτονίας.»

Και ερχόμαστε στην πιο σημαντική αυτή παράμετρο: όταν υπάρχει ένα σχίσμα μέσα σε μια Τοπική Εκκλησία είναι λογικό να γίνονται πράξεις χωρίς κανονική ακρίβεια, οι οποίες πράξεις, όταν οι εν σχίσματι επιστρέψουν στην Εκκλησία, θεραπεύονται όπως έχουν κελεύσει οι Κανόνες των Οικουμενικών και Τοπικών Συνόδων και κυρίως η καθηγιασμένη πράξη της Εκκλησίας. Τρανό παράδειγμα η επιστροφή των ROCOR, τους οποίους η σεβασμία Ρωσσική Εκκλησία τούς αποδέχθηκε με ένα απλό σύμφωνο σαν να ήταν δυο ίσα μέρη. Αυτό ήθελε να πράξει και στην περίπτωση της ένταξης της ομάδος του Μακαριου. Το ίδιο ακριβώς σχέδιο. Και τότε, όπως και στη ROCOR, ουδείς λόγος για αναχειροτονία κτλ. Αυτά τα επικαλούμαστε μόνο όταν πρόκειται για αυτήν την καημένη την Κωνσταντινούπολη. Αυτά λοιπόν στην περίπτωση ενός σχίσματος μέσα σε μια Τοπική Εκκλησία.

• «Η εις Επίσκοπον χειροτονία δεν νοείται και δεν μπορεί να είναι έγκυρη εκτός του πλαισίου της Εκκλησίας, θεωρούμενη μόνο ως μια τυπική πράξη χορηγήσεως της εξουσίας.»

Εξαιρετικά σωστό! Ποιο είναι, όμως, το πλαίσιο της Εκκλησίας; Ο π. Νικόλαος, αναγιγνώσκοντας τους Κανόνες της Β’ Οικουμενικής Συνόδου, πήγε κατευθείαν στον δ’ και προσπέρασε, μάλλον από σπουδή, τον β’ Κανόνα. Τί λέει ο Κανόνας αυτός; «Τούς υπέρ διοίκησιν επισκόπους ταις υπερορίοις εκκλησίαις μη επιέναι, μηδέ συγχέειν τας εκκλησίας· αλλά κατά τους κανόνας, τον μεν Αλεξανδρείας επίσκοπον, τα εν Αιγύπτω μόνον οικονομείν·....»

Όταν, λοιπόν, έρχεται η Μοσχοβία και -παρά τα όρια του Τόμου της και έξω από αυτά τα όρια- εκλέγει και χειροτονεί Επισκόπους και Μητροπολίτες, και αναγνωρίζει αυτόνομες και αυτοκέφαλες Εκκλησίες σε εδάφη που δεν είναι δικά της -με μόνη αιτία το αιρετικόν λόγιον: «όπου Ρώσσος εκεί και Ρωσσική Εκκλησία»- τότε για ποιό πλαίσιο Εκκλησίας μιλάμε; Αν δεν είναι αυτό «μια τυπική πράξη χορηγήσεως εξουσίας», τότε τί είναι;

• «Η εις Επίσκοπον χειροτονία τελείται κατόπιν αποφάσεως της Εκκλησίας, εντός της Εκκλησίας και για την Εκκλησία.»

Και αυτό σωστό, αρκεί η Εκκλησία που εκλέγει και αποφασίζει να έχει αρμοδιότητα να το πράξει. Δηλαδή μια Τοπική Εκκλησία όσο κανονική και αν είναι, πάντως δεν μπορεί να είναι αυθαίρετη. Για παράδειγμα, δεν μπορεί η Εκκλησία Αλεξανδρείας να πήξει Θυσιαστήριο και Επισκοπή στην Αμερική. Αφού δεν είναι στα όριά της. Εντάξει τώρα θα μου πείτε… και τι είναι η Εκκλησία Αλεξανδρείας, ο Θρόνος του Ευαγγελιστού Μάρκου, το Δευτερόθρονο Πατριαρχείο με αυτή την πλούσια Ιστορία, μπροστά στον υπέρλαμπρο Θρόνο της Μοσχοβίας μας! Τόσο πολύ ανώτερος, που οι εκπρόσωποί της πρέπει να μπαίνουν μετά από Μοσχοβίτες στα συλλείτουργα!

Το εντός της Εκκλησίας, π. Νικόλαε, έχει και γεωγραφικά όρια ξέρετε! Δεν είναι η Εκκλησία μια αφηρημένη έννοια και ένα συμπίλημα κανονικής διαδοχής. Υπερόρια δικαιοδοσία δια της εκκλήτου, του Σταυροπηγίου, του Αγίου Μύρου κτλ ξέρουμε ποιος έχει μόνο, όχι αφ’ εαυτού Του, αλλά από τη Σοφία και τις ανάγκες της Εκκλησίας. Ο Κωνσταντινουπόλεως.

• «Η εις Επίσκοπον χειροτονία δεν μπορεί να θεωρείται έγκυρη εάν τελείται εκτός της Εκκλησίας ή εις βάρος της Εκκλησίας και ακόμη περισσότερο με σκοπό τη δημιουργία μιας παράλληλης δομής. Σε αντίθετη περίπτωση προκύπτει μια κατάσταση απόλυτης αναρχίας όταν επιτρέπεται «ντουμπλάρισμα» της ιεραρχίας οιασδήποτε τοπικής Εκκλησίας.»

Πράγματι, η εις Επίσκοπον χειροτονία δεν μπορεί να θεωρείται έγκυρη εάν τελείται εκτός της Εκκλησίας (με την επιστροφή και την αποκατάσταση λύνεται το θεμα {Ο δε πατριάρχης Αντιοχείας Θεόδωρος ο Βαλσαμών ερμηνεύοντας τον ιθ’ κανόνα της συνόδου της Σαρδικής αναφέρει τα εξής «Ας σημειωθεί ότι από τον παρόντα κανόνα καμία κρίση δεν υπέστησαν όσοι έλαβαν την ιερωσύνη από καθηρημένους ή αναθεματισμένους»}). Όμως, το εκτός Εκκλησίας σημαίνει και το εκτός των ορίων της Τοπικής Εκκλησίας. Για να μη σχολιάσουμε το «εις βάρος της Εκκλησίας» ή ακόμη περισσότερο «τη δημιουργία παράλληλης Ιεραρχίας» ή τα περί «ντουμπλαρίσματος»! Μα, συγγνώμη, για αφελείς μας περνάτε; Σε όλη σχεδόν τη δικαιοδοσία της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας, του Οικουμενικού Πατριαρχείου, έχετε ως Μοσχοβία ιδρύσει παράλληλη Ιεραρχία και μάλιστα με τίτλους των Επαρχιών εκείνων! Δράτε σαν να σας ανήκουν. Δεν σέβεστε τα όρια του Τόμου σας. Προβάλλετε ως επιχείρημα: τη διακονία των Ρωσσόφωνων. Αλλά αν είχατε την ελάχιστη εκκλησιαστική συνείδηση θα ζητούσατε από τον Κωνσταντινουπόλεως τα εξής: «Παναγιώτατε, στη Γερμανία π.χ., διαβιούν τόσοι Ρωσσόφωνοι αδελφοί. Στο πλαίσιο των πολλών και ευθυνοφόρων καθηκόντων Σας, Σας προτείνουμε τον τάδε κληρικό μας διακρινόμενο για αυτά και αυτά τα χαρίσματα, να Σας τον παραχωρήσουμε με απολυτήριο, να τον εκλέξετε Επίσκοπο, βοηθό παρά τω Κυριάρχη της εκεί Επαρχίας Σας, ώστε να διακονεί στη γλώσσα μας τους αδελφούς που είναι ποιμνιό Σας!». Αυτό είναι ορθή εκκλησιολογία! Τα υπόλοιπα είναι ιμπεριαλιστικές προφάσεις εν αμαρτίαις.

Δεν σας έφτασε αυτό, αλλά μέχρι προ τινος -και προ του Ουκρανικού ακόμη- στους ανά την Οικουμένη Ναούς σας, συμπεριλαμβάνετε και τα αγιορείτικα Μετόχια της Πόλης καθώς και τον Ναό του Προξενείου σας στην Πόλη.

Μετά δε το Ουκρανικό, φέρεστε τελείως ως σχισματικοί: στείλατε ιερέα στην Πόλη, στην καρδιά της Μητρός Εκκλησίας, στην Άγκυρα, στη Σμύρνη, στην Αττάλεια, στα Μύρα και τελεί εκεί λειτουργίες, χωρίς ασφαλώς την άδεια και ευλογία των Ποιμεναρχών, επειδή εσείς αποφασίσατε να έχετε ακοινωνησία με τη Μητέρα σας. Κι αν ακόμη αυτή η ακοινωνησία ισχύει για τους εν Μόσχα ή Αγία Πετρουπόλει διαβιούντας, πάντως δεν ισχύει για όσους Ρωσσόφωνους διαβιούν στα όρια του Οικουμενικού Πατριαρχείου! Αυτό είναι αίρεση, π. Νικόλαε! Δεν το καταλαβαίνετε; Λειτούργησε ιερέας σας στη Βασιλική του Αγίου Νικολάου στα Μύρα, για τα γενέθλια του Αγίου Νικολάου, χωρίς την ευλογία του Μητροπολίτου Μύρων! Τί είναι για εσάς η Βασιλική αυτή; Ένα κοινόχρηστο θέατρο; Πήξατε ενορία στην Αττάλεια, προφανώς χωρίς την ευλογία του Μητροπολίτου Πισιδίας! Με ποιο δικαίωμα; Δηλαδή όντως όπου Ρώσσος και Ρωσσική Εκκλησία; Θέλετε επανευαγγελισμό το δίχως άλλο, άγιε αδελφέ! Συγγνώμη για την τραγική διαπίστωση. Από εμάς πήρατε την Ευαγγελική αλήθεια, εμείς έχουμε την ευθύνη να σας επαναφέρουμε στην κανονική οδό. Μέσα στην Κωνσταντινούπολη παράλληλη δικαιοδοσία δημιουργείτε και θέλετε και... τα ρεστα; Τολμάτε να μας κάνετε και μάθημα; Αν είναι δυνατόν!

Λοιπόν, για να μάθετε τον εκκλησιαστικό τρόπο σκέψης από την Μητέρα σας Εκκλησία, όπως ο Όσιος Αλύπιος της Πατριαρχικής και Σταυροπηγιακής Λαύρας των Σπηλαίων του Κιέβου έμαθε εντυπωσιασμένος την τέχνη της αγιογραφίας από τους Έλληνες αγιογράφους που ιστορούσαν τον Ναό της Θεοτόκου εκεί: ο Μάξιμος ο Κυνικός καταδικάστηκε με ακύρωση των πράξεών του όχι διότι δεν έλαβε κανονική χειροτονία και αποστολική διαδοχή (αν και ο Γεδεών λέει ότι τον έδιωξαν πριν καν χειροτονηθεί επίσκοπος) αλλά διότι αυτό έγινε (ή θα γινόταν) με αντικανονικό τρόπο και ΑΝΑΡΜΟΔΙΩΣ μέσα στην Κωνσταντινούπολη από εξωκλιματικούς αρχιερείς! Σας είμαι ευγνώμων για το παράδειγμα που αναφέρατε, διότι έτσι καταλαβαίνουν οι πάντες την κυνική ομολογία των αντιφάσεών σας, των πλασματικών και κατασκευασμένων επιχειρημάτων σας. Με λίγα λόγια, για την Β’ Οικουμενική Σύνοδο είχε μεγαλύτερη σημασία το ότι χειροτονήθηκε ΑΝΑΡΜΟΔΙΩΣ ο Μάξιμος, και αυτό το καυτηρίασε με τον χειρότερο τρόπο, παρ’ όλο που οι χειροτονήσαντες είχαν αποστολική διαδοχή, παρά η αποδοχή μόνο με χρίσμα, χωρίς επανάληψη του Βαπτίσματος, από διάφορους αιρετικούς (Κανων Ζ’: Τούς προστιθεμένους τη ορθοδοξία, και τη μερίδι των σωζομένων, από αιρετικών, δεχόμεθα κατά την υποτεταγμένην ακολουθίαν, και συνήθειαν. Αρειανούς μεν, και Μακεδονιανούς, και Σαββατιανούς, και Ναυατιανούς, τους λέγοντας εαυτούς Καθαρούς και Αριστερούς, και τους Τεσσαρεσκαιδεκατίτας, είτουν Τετραδίτας, και Απολλιναριστάς, δεχόμεθα διδόντας λιβέλλους, και αναθεματίζοντας πάσαν αίρεσιν, μη φρονούσαν, ως φρονεί η αγία του Θεού καθολική και αποστολική εκκλησία, και σφραγιζομένους, ήτοι χριομένους, πρώτον τω αγίω μύρω το τε μέτωπον, και τους οφθαλμούς και τας ρίνας, και το στόμα, και τα ώτα· και σφραγίζοντες αυτούς, λέγομεν· Σφραγίς δωρεάς Πνεύματος αγίου.).

Βλέπετε το ήθος των Αγίων Πατέρων; Τον Μάξιμο, αν και με αποστολική διαδοχή, τον ακύρωσαν. Τους αιρετικούς, αν και έλαβαν βάπτισμα από αιρετικούς, δεν τους ξαναβάπτιζαν. Εσείς αντίθετα, όλους από τη μερίδα του Φιλάρετου και Μακάριου τους δεχόσασταν με αναβαπτισμό, ως να ήταν ειδωλολάτρες! Εδώ ταιριάζει το: «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται» του συμπατριώτη μου του Καζαντζάκη, ώστε να περιγράψει το πνευματικό τέλμα στο οποίο καταντήσατε...

Καλή μετάνοια!

Υ.Γ.: και την προπαγάνδα με φειδώ!