Διαδικτυακή εκδήλωση σχετικά με το Ουκρανικό Αυτοκέφαλο από τον Κύκλο Ιδεών, σε συνεργασία με το CEMES
Η απόφαση του Οικουμενικού Πατριαρχείου να παραχωρήσει στις αρχές του 2019 το καθεστώς της αυτοκεφαλίας στην Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία με την έκδοση του σχετικού Πατριαρχικού και Συνοδικού Τόμου που ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος παρέδωσε στον Μητροπολίτη Κιέβου Επιφάνιο, προκάλεσε την οξεία αντίδραση του Πατριαρχείου Μόσχας που έπαυσε να μνημονεύει του ονόματος του Οικουμενικού Πατριάρχη, το οποίο και αφαίρεσε από τα δίπτυχα.
Στην ακραία αυτή ενέργεια δεν ακολούθησε το Πατριαρχείο Μόσχας καμία άλλη ορθόδοξη εκκλησία είτε μνημονεύει του ονόματος του Επιφάνιου ως προέδρου Αυτοκεφάλου Εκκλησίας (Αλεξάνδρεια, Κύπρος, Ελλάδα) είτε όχι.
Ήταν εξαρχής προφανές ότι το ουκρανικό εκκλησιαστικό ζήτημα που εκκρεμούσε επί δεκαετίες εκτός από την εκκλησιολογική, κανονολογική και ποιμαντική του διάσταση είχε και μια διάσταση πολιτική, για την ακρίβεια γεωπολιτική.
Η ρωσική στρατιωτική εισβολή και ο πόλεμος στην Ουκρανία με τις βάρβαρες πράξεις που τον συνοδεύουν θεωρείται η πρώτη θερμή πράξη ενός νέου ψυχρού (;) πολέμου μεταξύ Δύσης και Ρωσίας ο οποίος τοποθετείται στα ευρύτερα συμφραζόμενα του συσχετισμού των δυνάμεων και της ισορροπίας μεταξύ Δύσης και Κίνας. Όλα τα μεγάλα θέματα μετατρέπονται και πάλι σε εκκρεμότητες: η πυρηνική απειλή και ανάσχεση, η μορφή της παγκοσμιοποίησης, η λειτουργία των εφοδιαστικών αλυσίδων, η ασφάλεια και η ενεργειακή ανεξαρτησία της Ευρώπης, η εσωτερική αντοχή της φιλελεύθερης δημοκρατίας και η σύγκρουσή της με τις ποικίλες εκδοχές αυταρχισμού και ολοκληρωτισμού, η κατάσταση στα Βαλκάνια και τη Μεσόγειο.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία που διεξάγεται σε πολλαπλά επίπεδα, καθιστά πολύ πιο ευανάγνωστες τις εξελίξεις σε σχέση με το λεγόμενο ουκρανικό αυτοκέφαλο. Το ζήτημα όμως δεν είναι μόνο η ουκρανική εκκλησιαστική ταυτότητα ως κρίσιμο τμήμα της ουκρανικής εθνικής ταυτότητας, αλλά ευρύτερα η θέση της Ορθοδοξίας – και γενικότερα των θρησκειών και των εκκλησιών – μέσα σε αυτό τον νέο κόσμο που είναι ρευστός, αβέβαιος, βίαιος και βιώνει αλλεπάλληλες κρίσεις.
Οι εξελίξεις στην Ουκρανία επιβάλλουν καταρχάς μια αναδρομική αξιολόγηση των στάσεων ως προς το ουκρανικό αυτοκέφαλο. Κυρίως όμως θέτουν το θεμελιώδες ερώτημα αν μπορεί και πώς να τελειώσει ο πόλεμος στην Ουκρανία; Στο μεταπολεμικό σκηνικό ποια μπορεί και πρέπει να είναι η θέση της Ορθόδοξης Εκκλησίας;
Η νέα εποχή, εποχή δυστυχώς μεγάλων κρίσεων, αναδεικνύει τη σημασία της κατά κυριολεξία οικουμενικής διακονίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου.
Η αλληλουχία των θεμάτων αυτών είναι το αντικείμενο της διαδικτυακής εκδήλωσης που οργάνωσε ο Κύκλος Ιδεών, σε συνεργασία με το CEMES, την Παρασκευή 15 Απριλίου 2022.
Μετέχουν:
- Ο Μητροπολίτης Γέρων Χαλκηδόνος κ. Εμμανουήλ (που προήδρευσε εκ προσώπου της ΑΘΠ της ενωτικής συνόδου που εξέλεξε τον Μητροπολίτη Επιφάνιο και συγκρότησε την Αυτοκέφαλη Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας).
- Ο ομότιμος Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής ΑΠΘ κ. Πέτρος Βασιλειάδης.
- Ο ομότιμος Καθηγητής του Εκκλησιαστικού Δικαίου της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ κ. Ιωάννης Κονιδάρης.
- Τη συζήτηση συντονίζει ο Ευάγγελος Βενιζέλος, πρώην Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης & Υπουργός Εξωτερικών, Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου, ΑΠΘ.
